Rynek aptek - sprzedaż internetowa rośnie

Najnowsze dane wskazują na to, że usługi farmaceutyczne w Polsce przenoszą się w dużej mierze do internetu. Widać to w regularnie rosnącej liczbie zamawianych przez internet leków oraz realizacji e-recept. Jednak liczba aptek internetowych spada, a apteki stacjonarne nie znikają masowo z rynku. Jaka jest zatem przyszłość rynku aptecznego?

Czym jest apteka internetowa?

W polskim prawie nie ma sprecyzowanej definicji apteki internetowej. Istnieje jedynie sformułowanie, które dotyczy apteki prowadzącej sprzedaż wysyłkową leków. Do tej grupy zalicza się przede wszystkim  placówki, które wysyłają leki bezpośrednio do domu pacjenta. Jednak to nie wszystko – zaliczają się tu także punkty działające w systemie click&collect, co oznacza, że klient zamawia produkt za pomocą internetu, jednak odbiera go stacjonarnie w wybranym przez siebie punkcie. System ten jest bardzo popularny w Polsce. Wiele hurtowni farmaceutycznych również posiada swoje portale, z których bezpośrednio można zamówić leki i odebrać je w placówce stacjonarnej. Jakkolwiek jednak nie podzielić tych wszystkich sposobów sprzedaży, łączy je jedno – dystrybuują one leki. Dlatego podlegają temu samemu prawu i takim samym zasadom organizacyjnych i formalnym, co ich stacjonarny odpowiednik.

Jakie są te zasady? Dotyczą one przede wszystkim uprawnień osoby, która może pracować w aptece. W Polsce mamy dwa zawody do tego dedykowane – magister farmacji oraz technik farmaceutyczny. Jedynie osoby o odpowiednim wykształceniu mogą zajmować się sprzedażą leków, bez względu na to, czy dzieje się to za pośrednictwem internetu czy bezpośrednio. 

Przewaga apteki internetowej nad stacjonarną

Dla przedsiębiorcy najważniejszą korzyścią wynikającą z założenia apteki internetowej jest minimalizacja kosztów związanych z lokalem. Jest to ogromne udogodnienie, ponieważ przepisy związane z wielkością pomieszczeń, w których znajduje się apteka, ich liczbą oraz rozmieszczeniem są bardzo precyzyjne, a przez to nieraz trudno je spełnić. Prowadząc biznes za pośrednictwem internetu, lokal często nie jest w ogóle potrzebny, a przynajmniej nie musi spełniać takich szczegółowych wymagań, jak w przypadku stacjonarnej placówki. Podobna korzyść dotyczy wyposażenia aptek. W stacjonarnej placówce ważna jest nie tylko dobra organizacja produktów, ale także estetyczne wykończenie czy ciekawa i przykuwająca wzrok witryna. Elementy te są zupełnie nieistotne w przypadku aptek działających online.
Korzyści dla klienta, korzystającego z usług apteki za pośrednictwem internetu, są również oczywiste. Możliwość zamówienia leku o każdej porze dnia i nocy, z dowolnego miejsca, z dostawą pod same drzwi to te najważniejsze. Nie bez powodu aż 28% Polaków deklaruje kupowanie produktów farmaceutycznych za pośrednictwem internetu. Skąd więc spadek liczby aptek internetowych?

Gdzie po lek – do apteki czy na allegro?

Analiza rynku aptecznego w Polsce pokazuje ciekawe zjawisko. Wiele aptek bowiem zostało tylko formalnie zarejestrowanych jako internetowe, ale faktycznie nie prowadzi sprzedaży online. Być może stało się tak, ponieważ były zakładane na fali popularności usług internetowych. Jednak skutek jest taki, że po jakimś czasie apteki te zostały wycofane z ewidencji Centralnego Systemu Informacji o Zdrowiu, co zostało odnotowane jako spadek liczby aptek internetowych.
Drugą niezwykle istotną kwestią jest to, że zakup leków, oczywiście wyłącznie tych bez recepty, możliwy jest nie tylko za pośrednictwem e-apteki, ale także na platformach internetowych, takich jak np. allegro. Bardzo wiele osób deklaruje kupno leków właśnie poprzez serwisy zakupowe. Przyczyna zwykle jest ta sama – niska, konkurencyjna w porównaniu do aptek, cena produktów medycznych. Poza tym posiadając konto w serwisie zakupowym można zrealizować zamówienie w wielu punktach jednocześnie, bez konieczności ponownej rejestracji w systemie. 

Kolejną z przyczyn może być fakt, że pacjenci nie wiedzą, jak kupić lek na receptę w aptece internetowej. Choć zrealizowanie recepty za pośrednictwem internetu jest możliwe stosunkowo od dawna i nie wymaga zbyt wielu formalności, to klienci nadal nie wiedzą, czy i jak mogą to zrobić. Boją się, że popełnią błąd lub utracą refundację leku. Wolą więc zrealizować receptę w placówce stacjonarnej, czują się w ten sposób bezpiecznie, a przy okazji kupują tam inne produkty farmaceutyczne.
Realny rynek aptek internetowych w Polsce

Ile więc jest faktycznie działających, prowadzących regularną sprzedaż, aptek internetowych w naszym kraju? Szacuje się, że jest ich około 150. Jest to spadek w porównaniu z rokiem 2016, który był rekordowy, jeśli chodzi o liczbę aktywnych e-aptek. Jednak działalność istniejących platform internetowych jest intensywniejsza, liczba sprzedawanych produktów online rośnie, a coraz więcej osób deklaruje zakup leków przez internet. Najwięcej aptek internetowych zakładanych jest w centralnej Polsce - w województwach łódzki oraz mazowieckim. To one wyznaczają kierunek dla rozwoju rynku aptek w Polsce.