Przegląd twórczości Jacka Kaczmarskiego
Jako że ogólna wiedza na temat bardzo bogatej twórczości mojego ulubionego artysty Jacka Kaczmarskiego ogranicza się jedynie do pobieżnej znajomości dwóch utworów:
Naszej Klasy lub
Murów co jest zdecydowanie krzywdzące, postanowiłem przybliżyć wam jego twórczość ale raczej z innej strony niźli zwykli czynić to różne autorytety od wszystkiego. Zanim zacznę wspomnę tylko, że zainspirowały mnie poprzednie wykopy typu "hity lat 80tych!" oraz raczej nieudolne próby zainteresowania was wrzucaniem pojedynczych utworów. Mam nadzieję, że was zainteresuję, a więc w drogę!
Jacek a Kultura i Historia Polski
Zdecydowanie bardzo ważną i ciekawą częścią jego twórczości są piosenki traktujące o historii. Podejście Kaczmarskiego do zdarzeń minionych nie jest trywialne i typowe. Bystrość jego spostrzeżeń raduje tak umysł jak i duszę dając potężną chęć do życia bądź prowadzi do całonocnych refleksyj nad bytowaniem :}! Świetnym przykładem świeżego spojrzenia na stare rzeczy jest piosenka napisana na podstawie obrazu Matejki Rejtan - Upadek Polski znanym ze ścian klas historii każdej podstawówki,
bądź obrazu Stańczyk ( tutaj muzyka i śpiew Przemysław Gintrowski )
Oczywiście piękna muzyka dodaje temu wszystkiemu kolejne wymiary, ubarwiając dodatkowo świetne teksty Kaczmarskiego. Zapewne zauważyliście w tym miejscu jak moc głosu Gintrowskiego dodaje przymiotu i charakteru utworom.
Zostając przy temacie obserwacji przyczyn upadku I Rzeczypospolitej chcę zwrócić uwagę na dalsze utwory poświęcone temu zagadnieniu. Piosenką "Krajobraz po uczcie" młody Kaczmarski dosyć lekką nutą wyśpiewuje atmosferę i postawy ludzkie podczas rozbiorów w otoczeniu Króla Stasia:
z drugiej jednak strony bardzo piękną pieśnią opisuje (podobno autentyczną) rozmowę Króla z Tadeuszem Kościuszką o Ostatniej Mapie Polski:
Rozważania kończy ostatnie dzieło tria Kaczmarski-Gintrowski-Łapiński (tak, wygląda jak Pospieszalski!) monumentalnie skonstruowanie "Requiem Rozbiorowe" nawiązujące do Requiem Mozarta.
Niestety(albo właśnie stety) pięknych pieśni Mistrza można wymienić mnóstwo, a i tak ciężko w jednym tekście ogarnąć te choćby te najpiękniejsze, dlatego zrazu przejdźmy do kolejnego rozbioru czyli okresu II wojny światowej. Tutaj warto zacząć od piosenki traktującej bezpośrednio o efektach paktu Ribbentrop-Mołotow "Ballady Wrześniowej".
By tekst ten nie był jedynie zwykłym zbitkiem masy filmików z youtuba warto nadmienić, że powyższa piosenka czy też te które zaraz przytoczę kształtowały świadomość historyczną młodych ludzi w czasach ucisku sowieckiego, generałów Jaruzelskiego i Kiszczaka odgrywając przeto wielką rolę przy odradzaniu się Polski. Antykomunistycznych piosenek powstało, a jakże sporo m. in.
Katyń. Kaczmarski "dawał świadectwo prawdzie" mówiąc o sowieckich obozach w bardzo pomysłowym i wzruszającym utworze "Świadkowie" gdzie inspiruje się powojennym programem telewizyjnym o tym właśnie tytule, który pomagał ludziom odkryć losy ludzi zaginionych na wojnie bądź spotkać się z wspólnikami niedoli wojny po latach. Obnaża jednak w niej to czego nie mógł zrobić program w publicznej telewizji mówiąc o piekle tyle że na wschód od Wisły.
Zostając przy okupancie Sowieckim warto posłuchać utworu z jednej strony zabawnego, zaś z drugiej przerażającego wizją społeczeństwa polskiego w czasie stanu wojennego. Jacek opisuje w niej dosyć wiernie relację pewnego rodaka spotkanego na emigracji.
Kaczmarski jako pełnoprawny poeta
Patrząc na wczesną twórczość Jacka Kaczmarskiego takie utwory jak popularna
Obława można odnieść wrażenie, iż twórczość "Barda Solidarności" jest bądź co bądź bardzo przyjemna i prosta w odbiorze co jednak bardziej nadaje mu miano "tekściarza" bądź "młodego gniewnego" atakującego system, osądzającego ludzi, a nie zaś poety który delikatnie obnaża i przeszywa problemy naszego świata. Jednak z biegiem lat i niezmiernie szybko zmieniającym się światem twórczość naszego wieszcza przeobraża się dotykając głębszych spraw i przemyśleń. Być może dlatego stracił tak na popularności w wolnej już ojczyźnie. Jednak nie wolno nam zapominać o świetnym dorobku tego artysty, możemy przecież tam znaleźć naprawdę interesujące i poruszające tematy, nawet w tej wczesnej twórczości. Jednym z nich jest kwestia indywidualizmu i wolności człowieka. Nawiązując do swojego mistrza Włodzimierza Wysockiego tworzy cykl piosenek Obława traktująca o nieustającej walce o wolność. Kolejną piosenką tego nurtu jest piękna "Walka Jakuba z Aniołem" bazująca na Biblii.
Dojrzały już Jacek wraz z Triem odwołując się do niepewnej pokomunistycznej teraźniejszości napisał chyba najbardziej spójny program "Wojna Postu z Karnawałem" muzycznie jak i tematycznie. Tutaj tytułowa piosenka "Wojna Postu z Karnawałem" jako metafora ówczesnej sytuacji w kraju.
Tutaj także odnajdujemy motyw indywidualizmu w piosence "Ja" z niezwykłą kreacją Przemysława Gintrowskiego.
Włodzimierz Wysocki
Sam Jacek twierdził, że największy wpływ na jego twórczość miał niepokorny Rosjanin Włodzimierz Wysocki. Kaczmarski nawet specjalnie zdzierał sobie głos aby móc bardziej upodobnić się do swojego mistrza. Na podstawie piosenek Wołodii powstały takie utwory jak "Nie lubię" czy "Czołg".
Swoistym hołdem dla Włodzimierza Wysockiego stało się pośmiertne epitafium dlań napisane przez Kaczmarskiego. Stało się ono dla Jacka najważniejszym utworem i większość koncertów kończył właśnie tym wspaniałym dziełem.
Tutaj uwaga! działa tylko jeden kanał ale za to nagranie pochodzi z Opola 81' !
Więc co dalej?
Jacek Kaczmarski napisał ponad tysiąc piosenek i każda ma niewypowiedzianą wartość, dlatego nie sposób zmieścić w jednym tekście chociażby najważniejszych jego utworów. Polecam gorąco wam do własnego poszukiwania, a ten wykop może jako tylko podstawę do dalszego odkrywania.
Komentarze (8)
najlepsze
Warchoł http://www.youtube.com/watch?v=E7LudZKTdA4 - o wolności
Dwie Skały http://www.youtube.com/watch?v=qsBma7jJsOI - o życiu
Ofiara http://www.youtube.com/watch?v=m207rpfXHD4 - też o życiu - lekka psychodela na kanwie filmu Tarkowskiego
Ale rzeczywiście - trudno wybrać najlepsze.
Sam kilka razy zabierałem się za stworzenie takiego zestawienia, ale za każdym razem dochodziłem do wniosku, że za dużo jest utworów, które chciałbym w nim umieścić... Teraz też "dorzuciłbym" Stalkera, Źródło czy Zbroję, ale zaraz przyjdzie mi na myśli kolejnych kilkanaście, albo raczej kilkadziesiąt utworów.
Sam zetknąłem się z twórczością Kaczmarskiego po raz pierwszy, kiedy znalazłem w domu kasetę z albumem koncertowym Live. Pamiętam do
Szkoda że do gintrowskiego przekonałem się dopiero po jego