Protogromada żarłocznych czarnych dziur.

14 zaznaczonych na zdjęciu obiektów to galaktyki zawierające supermasywne (>100 mln M☉) czarne dziury. Galaktyki te, a raczej ich centralne czarne dziury, dzięki aktywnemu pochłanianiu pobliskiej materii, stanowią silne źródła rentgenowskie. Obiekty te, znajdujące się "wokół" galaktyki Spiderweb oddalonej o ponad 10 mld lat świetlnych od Ziemi, obserwowane były m.in. przez pracujący w zakresie rentgenowskim Kosmiczny Teleskop Chandry.

Analiza danych wykazała, że około 25% najbardziej masywnych galaktyk zawiera aktywnie rosnące czarne dziury. Jest to od pięciu do dwudziestu razy więcej niż stosunek stwierdzony dla innych galaktyk w podobnym wieku i zakresie mas. Sugeruje to, że za dużą liczbę szybko rosnących czarnych dziur odpowiedzialne są jakieś czynniki środowiskowe. Jedną z przyczyn może duża liczba zderzeń i oddziaływań pomiędzy galaktykami powodująca przemieszczanie się gazu w kierunku czarnych dziur, dostarczając im dużych ilości materii. Innym wyjaśnieniem może być to, że protogromada nadal zawiera duże ilości zimnego gazu, który jest szybciej pochłaniany przez czarne dziury niż gorący.

Dalsze badania przez teleskopy Hubble'a i Chandry być może pozwolą zrozumieć "nadmiarową" ilości czarnych dziur oraz pozwolą wejrzeć w proces formowania się gromad galaktyk.

https://twitter.com/chandraxray/status/1509548806001504256
https://chandra.si.edu/photo/2022/spiderweb/
https://www.nasa.gov/mission_pages/chandra/images/feasting-black-holes-caught-in-galactic-spiderweb.html

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: spiderweb_sources.jpg

Earendel - najstarsza odkryta gwiazda.

Dzięki umiejętnej analizie danych z Kosmicznego Teleskopu Hubble'a udało się najprawdopodobniej odkryć najstarszą (z przesunięciem ku czerwieni o wartości 6,2) do tej pory gwiazdę, z okresu pierwszego miliarda lat (licząc od Wielkiego Wybuchu). Gwieździe tej nadano nazwę - Earendel. Poprzednia, najstarsza do tej pory odkryta gwiazda pochodziła z okresu, gdy Wszechświat liczył sobie ok. 4 miliardów lat (redshitf 1,5).

Odkrycie tak odległej, pojedynczej (warto podkreślić, że z tego okresu obiekty uwidocznione przez HST (Hubble Space Telescope) są ledwo widocznymi galaktykami czy gromadami), gwiazdy, której światło potrzebowało ok. 12,9 mld lat, żeby dotrzeć do Ziemi, możliwe było dzięki soczewce grawitacyjnej (czyli znajdującej się pomiędzy obiektem, a Ziemią gromadzie galaktyk, która zniekształciła oraz znacznie powiększyła obraz gwiazdy).

Przewiduje się, że Earendel (o ile jest faktycznie gwiazdą) ma masę ok 50 mas Słońca oraz jest milion razy od niego jaśniejsza. Dodatkowo, będzie ona badana w najbliższej przyszłości przez Teleskop Webba, który pozwoli wykazać czy gwiazda należy do najstarszej i hipotetycznej grupy gwiazd III populacji.

https://twitter.com/HUBBLE_space/status/1509184786308415494
https://esahubble.org/news/heic2203/

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: heic2203b.jpg

Zapierające dech w piersiach obrazy ukazujące serce Drogi Mlecznej w falach radiowych z obserwatorium radiowego SARAO (South African Radio Astronomy Observatory). Znajdziecie na nich m.in. rejon centralnej, super masywnej czarnej dziury wraz z jego chaotycznym otoczeniem, niemal idealnie sferyczną pozostałość po supernowej czy uciekającego pulsara po innym wybuchowym wydarzeniu.

The image captures radio emission from numerous phenomena, including outbursting stars, stellar nurseries, and the chaotic region around the 4 million solar mass supermassive black hole that lurks in the centre of our Galaxy, 25,000 light-years from Earth. Radio waves penetrate the intervening dust that obscures the view of this region at other wavelengths. MeerKAT’s innovative design, sensitivity, and geographical vantage point have been the keys to producing the remarkable image, which reveals new supernova remnants – the expanding shells of material left behind when massive stars end their lives explosively – including a rare almost-perfect spherical example, and provides astronomers with the best insight yet into the population of mysterious ‘radio filaments’ found nowhere else.

Źródło: https://www.sarao.ac.za/media-releases/new-meerkat-radio-image-reveals-complex-heart-of-the-milky-way/

Zdjęcia również w komentarzach.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: sarao.ac.za

Jedno z najbardziej przejmujących oraz wprawiających w zadumę zdjęć Wszechświata stanowi tzw. Głębokie Pole Hubble'a (Hubble Deep Field w różnych wariantach) zrobione przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a. Po raz pierwszy wykonane między 18 a 28 grudnia 1995 roku w wyniku złożenia 342 osobnych ekspozycji wykonywanych przy pomocy Wide Field and Planetary Camera 2 przez dziesięć kolejnych dni ukazuje niespełna 3 tysiące galaktyk, które znajdują się na obszarze posiadającym rozmiary kątowe o zaledwie 144" – mniej więcej tyle, ile średnica piłki tenisowej widziana z odległości stu metrów.[za wikipedią - Głębokie Pole Hubble'a]

Zawsze kiedy przyglądam się temu obrazowi zastanawiam się nad miejscem ludzkości w tak niezwykłym miejscu jakim jest Wszechświat.

Głębokie Pole Hubble'a sięga "wstecz" jednak do ok 500 milionów lat na osi czasu Wszechświata. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba będzie prawdopodobnie miał możliwość wykonywania obserwacji sięgających aż do 50 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Zastanawiacie się co może się ukazać astronomom, którzy po raz pierwszy zobaczą obraz "Głębokiego Pola Webba"? Czy to będzie tak przełomowa obserwacja dla ludzkości jak księżyce Jowisza, które dostrzegł Galileusz? Czy JWST pomoże w odpowiedzi na pytania czym jest ciemna materia i energia? Czy ujrzymy ślady życia w atmosferach planet licznych układów słonecznych znajdujących się w Drodze Mlecznej? Czy nasze przewidywania dotyczące ewolucji Wszechświata się potwierdzą? Czy też może dowiemy się po raz kolejny jak bardzo się myliliśmy?

Odpowiedzi dostarczy już niebawem sam JWST...oczywiście jeżeli wszystko pójdzie dokładnie tak jak należy. Start rakiety Ariane 5, która wyniesie ładunek z JWST w przestrzeń kosmiczną, z kosmodromu w Gujanie Francuskiej już 24 grudnia. Trzymajmy kciuki.

Czekając na tę ważną chwilę zapraszam do wspaniałej lektury o Kosmicznym Teleskopie Jamesa Webba, od projektu do wykonania, od koncepcji badawczych do planów ich realizacji, a także o tym jak wielkim trudem naukowym i inżynieryjnym jest budowa kosmicznego obserwatorium podczerwieni. Artykuł jest w moim uznaniu fantastyczny, jest bardzo szczegółowo napisany i zawiera mnóstwo fantastycznych grafik (część zamieszczam w komentarzach poniżej). Zaznaczam jednak, że jest to ściana tekstu. Nie zdarzyło mi się jeszcze tłumaczyć tak długiego tekstu. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Zainteresowanym polecam do czytania (warto!!!), a chętnych również zachęcam do wykopywania poniższego znaleziska.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba napisze historię kosmosu od początku.. jeśli tylko będzie działał.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/

#nauka #astronomia #fizyka #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #jwst #webb pokaż całość

źródło: Hubble_ultra_deep_field.jpg

Gąbczasta struktura gwiazd neutronowych studzi nastroje na egzotyczną materię

"Przełomowe wyniki badań wskazują, że gwiazdy neutronowe o różnych masach mogą mieć taki sam rozmiar, poddając w wątpliwość niektóre modele astrofizyczne."

Zapraszam do lektury dosyć krótkiego, acz bardzo interesującego, artykułu ukazującego jak można badać gwiazdy neutronowe w astronomii oraz na stole laboratoryjnym oraz wskazującego, że wewnątrz gwiazd neutronowych mogą zachodzić procesy inne niż przypuszczamy. Artykuł z maja 2021 r.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/ pokaż całość

źródło: Neutronstar.V2.png

Czy wielka zagadka neutrin wskazuje na liczne brakujące cząstki?

Zapraszam serdecznie wszystkich zainteresowanych do wydawałoby się niemal fantastycznej, acz naukowej, przygody z bardzo tajemniczymi cząstkami zwanymi neutrinami. Cząstkami skrywającymi wciąż wiele tajemnic; cząstkami pretendującymi do wyjaśnienia niektórych wielkich tajemnic fizyki, jak np. ciemna materia; cząstkami mogącymi wskazywać kierunek poszukiwań "nowej fizyki" czy też wreszcie cząstkami, z których nie był dumny sam Wolfgang Pauli.

Dodatkowo, neutrina, które obecnie znamy, być może stanowią tylko preludium do skrytego w mroku całego "ciemnego sektora", którego poszukiwaniem zaczyna się zajmować coraz więcej eksperymentatorów, a który mógłby wyjaśnić, oprócz anomalii związanej z oscylacjami neutrin, takie zagadki jak: skład ciemnej materii, obecne tempo ekspansji Wszechświata czy asymetria materii-antymaterii.

Całość artykułu dostępna pośrednio przez znalezisko na wstępie, bezpośrednio zaś tutaj: Czy wielka zagadka neutrin wskazuje na liczne brakujące cząstki?

Małe ogłoszenia:

1) #fizycznenowinkifakera posiadają teraz nieco inny adres: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/
2) Do stronki dodałem moduł "fizycznych nowinek". Będę starał się równolegle do tłumaczeń powrócić do formatu, w którym wstawiam nowinki fizyczne, z krótkimi opisami. Aktualnie jestem na etapie migracji nowinek z wykopu więc nie wszystko udało mi się jeszcze dodać. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Tak czy inaczej zapraszam do bardzo ciekawego artykułu. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

Chcesz zerknąć do archiwalnych tłumaczeń bądź nowinek fizycznych? Wejdź na: https://www.fizyczne-nowinki-fakera.pl/

#nauka #fizyka #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: d2r55xnwy6nx47.cloudfront.net

Pierwsze potencjalne odkrycie planety spoza Drogi Mlecznej.

Wczoraj wyszła informacja o potencjalnym pierwszym odkryciu planety znajdującej się w innej galaktyce. Planeta ta ma być oddalona o ok 28 mln lat świetlnych od Ziemi i znajdować się w Galaktyce Wir. Prawdopodobnie ma rozmiar Saturna i okrąża układ podwójny - M51-ULS-1 - składający się z gwiazdy podobnej do Słońca oraz gwiazdy neutronowej (lub czarnej dziury). Masywniejszy składnik układu emituje, dzięki pobieraniu materii z pobliskiej gwiazdy i podgrzewaniu jej w dysku akrecyjnym, promieniowanie rentgenowskie. Dzięki obserwacjom przeprowadzonym przez kosmiczne teleskopy promieniowania rentgenowskiego - XMM-Newton od ESA i Chandra X-ray Observatory - NASA zauważono pociemnienie gwiazdy i wywnioskowano, że prawdopodobną przyczyną tego zjawiska może być tranzyt planety przed tarczą gwiazdy. Jednakże, z racji bardzo odległej orbity, kolejna weryfikacja obserwacji możliwa będzie dopiero za ~70 lat. Dodatkowo, inną z przyczyn może być po prostu obłok gazu, który spowodował przyciemnienie tego układu. Niemniej, astronomowie szacują, że jest to mniej prawdopodobne.

While this is a tantalizing study, the case of an exoplanet in M51 is not ironclad. One challenge is that the planet candidate's large orbit in M51-ULS-1 means it would not cross in front of its binary partner again for about 70 years, thwarting any attempts for a confirming observation for decades. There is also the possibility that the dimming of X-rays is due to a passing cloud of gas near the M51-ULS-1, though the researchers think the data strongly favor the planet explanation.

Więcej info:
https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Could_this_be_a_planet_in_another_galaxy
https://chandra.si.edu/photo/2021/m51/

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: A_planet_in_another_galaxy_-_infographic.png

Nowy trop ciemnej materii kieruje oczy fizyków w stronę nieba.

Zapraszam do kolejnego artykułu spod znaku #fizycznenowinkifakera. Link wraz z tłumaczeniem powyżej.

Tym razem sprawa dotyczy nie tylko ciemnej materii lecz także problemu z fizyki cząstek znanego pod nazwą "silnego problemu CP" tj. problemu zachowania symetrii ładunku i parzystości w oddziaływaniach silnych. O czym więc konkretnie mowa? Aksjonach, hipotetycznych cząstkach kandydujących do miana ciemnej materii i odpowiedzialnych za utrzymywanie się symetrii podczas silnych interakcji. Po więcej informacji zapraszam do artykułu, w którym przedstawiono pokrótce historię aksjonów oraz najnowsze informacje dotyczące stanu eksperymentów poszukujących tych bardzo interesujących cząstek.

Miłego czytania. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Na "deser" dodam jeszcze świetny komentarz z reddita odnośnie aksjonów i dlaczego ich istnienie byłoby wymarzoną możliwością w fizyce cząstek i kosmologii:

In quantum field theory (which we know to work pretty damn well), in principle there are certain processes that are allowed to happen. Those processes are called "Charge-Parity symmetry violating". There's one parameter (called Θ) in our equations that determines how frequent those processes should occur, and this is something we have to measure experimentally and cannot derive theoretically, just like the masses of particles, their charges or how strong certain interactions are.

And we experimentally find that those processes...have never occured once since we started looking for them in the 70's. So, it's pretty plausible that the parameter Θ is zero. We can't know for sure, though, and it could also be super super tiny.

Well, it turns out that if this parameter Θ isn't just a fixed number, but another quantum mechanical field, then it would automatically cause those processes to never occur. Of course, this is a slightly more complex mechanism (replacing a number with a field), but it would work perfectly - and this is basically what we also did with particle masses. Before we treated them as pure numbers, but then Higgs came up with the idea that those might be caused by a field. And every field comes with a particle attached to it, and as you might have heard, we found that Higgs-particle.

So, if there is a field for our parameter Θ, then this also comes with another particle, and this is the axion. The existence of this particle would immediatly solve our original problem of possible processes never occuring, it would also be very, very light and have all the properties we need for a dark matter particle. And us cosmologists need dark matter to explain a lot about the universe - there seems to be a lot more mass in the universe than we can find. And we notice this lack of mass in many, many different scenarios.

The axion could easily solve two of the biggest outstanding problems in physics, the strong CP problem and the dark matter problem. And it comes as natural as the Higgs-mechanism. It's almost too good to be true.

P.S. Cieszmy się też, że nadchodzi już niedługo rok 2022. CERN ogłasza, że przygotowania do kolejnego "biegu" LHC dobiegają końca i po zmodernizowaniu różnych eksperymentów i detektorów poszukiwania, m.in. "nowej fizyki", ruszą z pełną parą (miejmy nadzieje)!

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #zainteresowania pokaż całość

źródło: pia15265.jpg

Średni czas życia swobodnych neutronów wynosi 877.75 sekund

zgodnie z ostatnim (rezultat zaprezentowany 13 października 2021 r.) i najdokładniejszym, jak do tej pory, pomiarem dokonanym przez fizyków z eksperymentu UCNtau(Ultra Cold Neutron) w laboratorium w Los Alamos. Pomiar ten jest ponad dwukrotnie precyzyjniejszy od poprzedniego wykonanego podobną metodą (tj. "butelki" - bottle method) i zgadza się z kalkulacjami teoretycznymi. Jednakże, istnieje ciągle niewyjaśniona zagadka dlaczego pomiar dokonywany metodą "wiązki" ("beam method") różni się o ok. 10 sekund. Różnica pomiędzy metodą "butelkową", a "wiązki" polega mniej więcej na tym, że w pierwszej neutrony są schładzane do ultra niskich temperatur, a następnie więzione w "butelce" próżniowo-magnetycznej, gdzie "zlicza się" czasy ich rozpadu.

They slowed neutrons down to ultra-cold temperatures and placed them in a vacuum ‘bottle’, a metal structure shaped like the halfpipe in skateboarding. Magnetic fields at the bottom of the bottle prevented the neutrons from touching the surface, where they would have been lost.

The team kept neutrons in the bottle for periods of between 20 seconds and nearly half an hour, and detected sparks of light each time a neutron decayed. At the end of each cycle, they collected and counted the remaining neutrons, reloaded the bottle with fresh neutrons and started the process again.

Metoda "wiązki" zaś mierzy czas rozpadu neutronów z wolno przepuszczanej wiązki neutronów.

The oldest method for measuring the neutron lifetime combines the rate of neutron decay in a slow neutron beam, found by counting the final state charged particles, with absolute determinations of the neutron flux and the effective decay volume to obtain the specific activity of the beam and hence the radioactive decay constant. This is known as the “beam method.”

Badacze pracują nad jeszcze jednym rodzajem eksperymentu, tym razem kosmicznego, który zweryfikowałby miarodajność ww. pomiarów.

To help solve the neutron-lifetime dilemma, physicist David Lawrence at Johns Hopkins University in Baltimore, Maryland, and his collaborators have been developing a technique to measure it using neutron detectors on space probes.

The method relies on the fact that most planetary bodies eject neutrons when hit by cosmic rays. Many of the neutrons fail to escape a planet’s gravity and eventually rain back down — but by then, some of those have transformed into protons. Comparing the number of neutrons emitted into space with those that come back can provide an estimate of the neutron’s lifetime.

Więcej informacji: https://www.nature.com/articles/d41586-021-02812-z

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: d41586-021-02812-z_19759926.jpg

Słońce w ultrafiolecie z widocznym tranzytem Wenus. Zdjęcie zrobione przez satelitę Solar Dynamics Observatory 5 czerwca 2012 r. Przejście Wenus na tle tarczy Słońca jest jednym z najrzadszych tego typu zdarzeń, które ludzkość potrafi przewidywać. Kolejne nastąpi za 105 lat (w 2117 roku).

On June 5 2012, SDO collected images of the rarest predictable solar event—the transit of Venus across the face of the sun. This event lasted approximately 6 hours and happens in pairs eight years apart, which are separated from each other by 105 or 121 years. The last transit was in 2004 and the next will not happen until 2117.

Żródło i więcej info: https://svs.gsfc.nasa.gov/10996

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #kalkazreddita pokaż całość

źródło: g1qa5o9wx0u71.jpg

MicroBooNE (Micro Booster Neutrino Experiment) na tropie neutrina sterylnego. <- znalezisko z tłumaczeniem artykułu ze strony: https://cerncourier.com/a/microboone-homes-in-on-the-sterile-neutrino/

Liczba anomalii (np. takich), bądź umacniania się w kolejnych eksperymentach fizycznych istnienia tychże anomalii, staje się coraz większa. Mieliśmy w tym roku już bardzo ważną wiadomość z eksperymentu Mion g-2 o utrzymaniu się anomalii w momencie magnetycznym mionu, teraz zaś kolejną cegiełkę dorzuca eksperyment MicroBooNE, który zajmuje się poszukiwaniem sygnałów neutrina sterylnego - hipotetycznego czwartego zapachu neutrina, będącego również kandydatem na ciemną materię - i donosi, że anomalia z poprzednich eksperymentów utrzymuje się, gdyż wykluczono jedną z hipotez pochodzenia tych anomalnych sygnałów. Zainteresowanym więc polecam powyższą krótką lekturę, która jest tłumaczeniem artykułu z magazynu Cern Courier, dotyczącą neutrina sterylnego oraz jego poszukiwania w różnych eksperymentach ze stanem na październik 2021 r.

Miłego czytania. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #zainteresowania pokaż całość

źródło: 13-0070-04D.png

Jak Steven Weinberg zmienił oblicze fizyki oraz fizyków. <-- znalezisko

Ponad rok minęło od czasu dodania tutaj mojego ostatniego tłumaczenia artykułu. Dzisiaj, po tej dosyć długiej przerwie, dodaję kolejne tłumaczenie artykułu fizyka teoretycznego Nimy Arkani-Hameda o Stevenie Weinbergu, jednym z największych fizyków XX wieku i współtwórcy tzw. elektro-słabej unifikacji (lub inaczej małej unifikacji), choć w nieco innej odsłonie. Nie będę dodawał tłumaczeń w komentarzach pod wykopaliskiem tylko bezpośrednio w mini stronce, którą sobie stworzyłem na heroku pod adresem:

http://fizyczne-nowinki-fakera.herokuapp.com/

Nie jestem profesjonalistą więc wygląd i ewentualnie szybkość działania (lub jego całkowity brak) tejże aplikacji mogą pozostawiać wiele do życzenia. Hobbystycznie ogarniam javascript, ale css to zupełnie nie moja bajka więc do wizualizacji strony użyłem darmowego bootstrapowego szablonu, który zaadaptowałem do własnych potrzeb. Backend jest w node.js. Do przechowywania artykułów użyłem mongodb. Na stronę wrzuciłem wszystkie dotychczas przetłumaczone przeze mnie artykuły, które swego czasu dostępne były pod znaleziskami na wykopie. Mam nadzieję, że taka forma czytania artykułów również przypadnie Wam do gustu. Postaram się raz lub dwa razy w miesiącu dodawać coś nowego. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

P.S. Serdecznie dziękuje @Sil79 za zmotywowanie mnie ostatnio do tłumaczeń i za ten komentarz sprzed prawie 2 lat, który pośrednio doporwadził do stworzenia ww. ministronki od @endrju_pl - mam nadzieję, że będzie Ci się teraz lepiej czytało. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Miłego czytania. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #zainteresowania pokaż całość

źródło: Weinberg_steven-Lede-2880x1620-v1.jpg

Najaktualniejsze obecnie zdjęcie Merkurego. Wykonane wczoraj przez sondę BepiColombo (wspólna misja Europejskiej i Japońskiej Agencji Kosmicznej - ESA i JAXA - do badania Merkurego) z odległości około 1000 km od planety. W najbliższym momencie sonda znajdowała się 199 km od powierzchni Merkurego. Była to dopiera pierwsza z pięciu asyst grawitacyjnych. Kolejny bliski przelot będzie miał miejsce 23 czerwca 2022 r., docelowo zaś sonda ma wejść na orbitę tej planety w 2025 r.

Więcej zdjęć i informacji: https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/BepiColombo/BepiColombo_s_first_views_of_Mercury

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: Hello_Mercury_annotated.jpg

No debile, bo jak można ich inaczej nazwać. #pdk ( ͡° ͜ʖ ͡°) Zobaczcie co oni piszą:

Interpreting the CMB on the basis of the early dark energy model and ACT data would mean that the Universe is now 12.4 billion years old, about 11% younger than the 13.8 billion years calculated using the standard model, says Hill.

Wszechświat może liczyć sobie ~12,4 mld lat zamiast obecnych ~13,8 mld lat.

Znalezisko: Nowy typ ciemnej energii może rozwiązać zagadkę tempa kosmicznej ekspansji.

Skąd takie wnioski? Ano wszystko się zaczęło od propozycji istnienia tzw. wczesnej ciemnej energii - drugiego rodzaju ciemnej energii - nie tej "zwyczajnej" i "popychającej sobie" przestrzeń dzisiaj - lecz dużo "słabszej", mającej powstać zaraz po Wielkim Wybuchu i "utrzymywać się" do epoki rekombinacji oraz mającej odpowiadać za to, że dzisiejsze pomiary tempa ekspansji Wszechświata nie do końca zgadzają się między sobą. Inne wartości (nie)stałej Hubble'a daje badanie np. supernowych typu Ia, inne analiza kosmicznego mikrofalowego promieniowania tła czy obserwacja galaktyk maserowych, itd. Więcej o ekspansji kosmosu możecie sobie przeczytać np. tutaj: Co przyspiesza ekspansję wszechświata?

Early dark energy would not have been strong enough to cause an accelerated expansion, as ‘ordinary’ dark energy is currently doing. But it would have caused the plasma that emerged from the Big Bang to cool down faster than it would have otherwise. This would affect how CMB data should be interpreted — especially when it comes to measurements of the age of the Universe and its rate of expansion that are based on how far sound waves were able to travel in the plasma before it cooled into gas. Planck and similar observatories use features that were left in the sky after this transition to make such calculations.

I generalnie wszystko byłoby ok, gdyby nie to, że postanowiono przeanalizować dane z lat 2013-2016 z Atacama Cosmology Telescope (ACT) w Chile i porównać je z danymi z innych misji badających CMB - satelity WMAP czy Plancka. Badacze zaczęli sobie przestawiać klocki, liczyć i pisać produkując dwa niezależne preprinty na arxiv: https://arxiv.org/abs/2109.04451 i https://arxiv.org/abs/2109.06229 ,w których informują, że zauważono ślady tej enigmatycznej substancji z wczesnego wszechświata choć z jeszcze pewnym poziomem niepewności. Kluczowe w tej kwestii będą wyniki obserwacji prowadzonych przez South Pole Telescope, które mogą dostarczyć silnego sygnału tejże energii.

Grafika z artykułu: https://www.quantamagazine.org/new-wrinkle-added-to-cosmologys-hubble-crisis-20200226/

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #fizyka #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: HubbleConstant_Feb2020.jpg

Czarne dziury mogą wywierać ciśnienie na swoje otoczenie.

Opis znaleziska: Badacze z University of Sussex rozważając własności termodynamiczne (obl. entropii w ramach efekt. teorii pola) czarnej dziury Schwarzschilda uzyskali wynik wskazujący, że czarne dziury oprócz temperatury mogą posiadać inną ciekawą właściwość tj. minimalne ciśnienie wywierane na jej otoczenie.

https://scitechdaily.com/physicists-total-surprise-discover-black-holes-exert-a-pressure-on-their-environment/
https://arxiv.org/pdf/2108.06824.pdf

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #fizyka #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: Supermassive-Black-Hole-Accretion-Disk-Illustration-777x518.jpg

Średnie temperatury powierzchni planet Układu Słonecznego.

https://solarsystem.nasa.gov/resources/681/solar-system-temperatures/?platform=hootsuite

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astronomia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

. . . kliknij, aby rozwinąć obrazek . . .

źródło: 681_ptemp.jpg

Fuzja trzech supermasywnych czarnych dziur w pobliskiej (odległość 154 Mpc) grupie sąsiadujących i oddziałujących grawitacyjnie ze sobą galaktyk NGC7733 i NGC 7744.

Indyjscy badacze, dzięki danym z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), a dokładniej instrumentu MUSE(Multi Unit Spectroscopic Explorer) będącego częścią teleskopu VLT(Very Large Telescope) w Chile; indyjskiego kosmicznego teleskopu ASTROSAT i znajdującemu się na nim instrumentu UVIT(Ultraviolet Imaging Telescope) oraz obrazom z teleskopu SAAO(South African Astronomical Observatory) odkryli, że w ww. grupie galaktyk dochodzi do niecodziennego i rzadkiego zjawiska łączenia się trzech supermasywnych czarnych dziur (SMBH), które staną się najprawdopodobniej potrójnym aktywnym jądrem galaktycznym - triple-active galactic nucleus (AGN).

Galaxy interactions and mergers can lead to supermassive black hole (SMBH) binaries, which become active galactic nucleus (AGN) pairs when the SMBHs start accreting mass. If there is a third galaxy involved in the interaction, then a triple-AGN system can form.

The emission line analysis from the central regions of NGC 7733 and NGC 7734 shows Seyfert and low ionization nuclear emission-line regions type AGN activity. The galaxy pair NGC 7733−34 also shows evidence of a third component, which has Seyfert-like emission. Hence, the galaxy pair NGC 7733−34 forms a triple-AGN system. We also detected an extended narrow-line region associated with the nucleus of NGC 7733.

Więcej info: https://arxiv.org/pdf/2106.12441.pdf lub https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2021/07/aa41210-21/aa41210-21.html

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astrofizyka #kosmos #wszechswiat #astronomia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: l03b8qoerok71.jpg

Fizycy właśnie ujrzeli materię powstającą z kolizji "prawdziwych" fotonów.

Opis znaleziska: Zespół fizyków z Relativistic Heavy Ion Collider uzyskał jak dotąd najmocniejszy dowód na tworzenie się materii z "rzeczywistego" światła. W zderzeniach jonów złota, w tzw. procesie Breita-Wheelera, ujrzeli oni pary elektronów-pozytonów powstające z fotonów. Więcej szczegółów eksperymentu w tekście.

Komentarz użytkownika @moschles z reddita nad doniosłością tego bardzo ciekawego eksperymentu:

This is the craziest and most amazing thing the universe does. Let me show you its features.

In this universe, if you squeeze enough energy into a point in space, the vacuum of space will trans-substantiate massive particles.

In the RHIC experiment here they induced space to create a particle/anti-particle pair using only gamma ray photons.

All gamma ray photons are massless and chargeless.

The created particles, electrons and positrons, have both mass and charge.

The two twin particles traveled directly away from each other, and thus the whole momentum of the system is zero. Zero momentum in, zero out.

The two twin particles are oppositely charged, one positive, the other negative. The whole system is therefore zero charge when added up. Zero charge in, zero out.

The energy of the incoming gamma photons is transmutated into the mass of the outgoing twins. Because E = mc2

They did this in a big circular collider in Long Island at Brookhaven Labs. This is so cool. Science!

W pełni się podpisuję pod powyższym!

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: physicists-revealed-evidence-matter-light-collisions_resize_md.jpg

AI projektuje eksperyment kwantowy wykraczający poza ludzkie możliwości.

Opis ze znaleziska: Algorytm, wstępnie zaprojektowany do przyspieszenia obliczeń, zdołał zaprojektować eksperyment badający tworzenie się b. złożonych stanów splątanych fotonów, pomimo, że nie został on w tym celu stworzony. Wstępne bezsensowne wyniki, po analizie okazały się jednak rozwiązaniem problemu z lat 90.

P.S. Pomimo, że artykuł gdzieniegdzie trochę chyba koloryzuje znaczenie całego przedsięwzięcia to sama kwestia algorytmów uczenia maszynowego używanych do badań fizycznych to niezwykle ciekawe dziedzina. Tam gdzie człowiek nie jest w stanie sobie poradzić ze względu, powiedzmy, na złożoność układu to "maszyna", nie dość, że potrafi znaleźć rozwiązanie niezwykle szybko, to czasami wyciąga wnioski, na które nie wpadli jej twórcy (jak w ww. artykule). Polecam. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #technologia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: 0820F6BA-1235-45C5-AD7EB379E058A13C_source.jpg

14.05.2021 r. - #fizycznenowinkifakera

Bardzo dawno nie dodawałem już żadnego tłumaczenia więc dzisiaj udało mi się dokończyć jedno, choć z 2020 r., i dzielę się nim z osobami zainteresowanymi. Poza tym, dodaję poniżej kilka krótszych/dłuższych artykułów z ostatnich dni/tygodni we wpisie do poczytania. Zapraszam do lektury ( ͡° ͜ʖ ͡°)

1. Dlaczego cząstki materii występują w trzech generacjach? - znalezisko z tłumaczeniem w komentarzach.

Opis ze znaleziska - Nikt ciągle nie wie dlaczego występują trzy generacje cząstek elementarnych różniące się wyłącznie masami. Steven Weinberg w artykule z 2020 r. poruszył po raz kolejny ten fundamentalny problem, choć z nieudolnym efektem.

2. Które neutrino jest najmasywniejsze?

Wydawałoby się, że pytanie jest banalne (przypomnę, że neutrina występują w trzech zapachach - elektronowym, mionowym oraz taonowym), aczkolwiek okazuje się, że obecnie nikt nie potrafi na nie odpowiedzieć. Wiemy, że neutrina posiadają specyficzną cechę zwaną oscylacjami. Podczas podróży ze Słońca neutrina potrafią zmieniać swój zapach. Zjawisko oscylacji wyjaśnia zatem dlaczego na Ziemi obserwujemy zbyt małą liczbę neutrin pochodzących z fuzji jądrowej ze Słońca. Eskperymenty takiej jak NOvA i DUNE w USA czy T2K w Japonii zajmują się badaniem m.in. zjawiska oscylacji neutrin. Przez najbliższe dziesięciolecie być może uda się zebrać tyle danych eksperymentalnych by ustalić hierarchię masową wśród neutrin. Nie uda się jednak mimo wszystko ustalić ich poszczególnych mas.

Even then, we will know only the differences between the three neutrino masses—the overall magnitude of the masses will remain a mystery.

3. A więc myślisz, że udało ci się odkryć nowy stan materii?

Bardzo ciekawe przemyślenia fizyka eksperymentalnego Sergeya Frolova, specjalisty od fizyki ciała stałego, dotyczące badań nad stanami materii. O tym, że tych stanów jest zdecydowanie więcej niż trzy wiadomo od dawna, niemniej ostatnie lata badań ukazują, że pole do badań jest ciągle bardzo szerokie, aczkolwiek eksperymentalne weryfikowanie niektórych założeń teoretycznych staje się coraz trudniejsze. Tym niemniej, istnieją regiony badań tj. fizyka mezoskopowa, które mogłyby rewolucyjnie wpłynąć na technologie przyszłości, jak nadprzewodnictwo czy technologie kwantowe. Przy tym jednak trzeba zachować zdecydowaną ostrożność, jak zaznacza autor, w analizowaniu danych.

4. Kwantowy eksperyment z podwójną szczeliną daje możliwość stworzenia teleskopu wielkości Ziemi.

Pracując nad coraz doskonalszymi teleskopami optycznymi dochodzi się w pewnym momencie do fizycznych granic wielkości lustra (budowane ELT w Chile będzie miał lustro o niemal 40 m średnicy). Dlatego też chcąc udoskonalić obserwacje w zakresie fal światła widzialnego fizycy będą próbowali wykorzystać do poprawienia rozdzielczości obrazów zjawiska kwantowe takie jak np. interferencja. Interferencja w astronomii jest już wykorzystywana w zakresie fal radiowych (np. zdjęcie obrazu czarnej dziury). Teraz badacze będą próbowali skorzystać z podobnych metod w zakresie światła widzialnego. Potrzebne są do tego jednak technologie kwantowe, jak kwantowe twarde dyski czy kwantowy internet, gdyż problemem w przypadku stworzenia sieci tego rodzaju teleskopów światła widzialnego jest przesyłanie informacji na odległości dalsze niż 1 km. Więcej w artykule.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #astrofizyka #kosmos #wszechswiat #astronomia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: StandardModel_560.jpg

Taka ciekawostka astrofizyczna: badacze z Institut de Recherche en Astrophysique et Planétologie we Francji - bazując na danych z eksperymentu Alpha Magnetic Spectrometer 2 (AMS-02) na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, który wykrył prawdopodobnie kilka jąder antyhelu, być może pochodzących z pierwotnej antymaterii i być może wchodzących w skład antygwiazd, a także na podstawie 10 letnich obserwacji Kosmicznego Teleskopu Fermiego, badającego kosmiczne źródła promieni gamma - pokusili się o próbę odnalezienia takich gwiazd w naszym sąsiedztwie oraz wykonanie symulacji szacującej możliwą ich ilość.

Jak jednak odfiltrować promienie gamma z wielu różnych kosmicznych źródeł od promieniowania pochodzącego z anihilacji antymaterii z materią w procesie akrecji antygwiazdy? Badając geometrię oraz widmo promieniowania w poszukiwaniu źródeł, których wzór przypomina proces anihilacji barionowej.

Według ich badań, spośród 5787 źródeł promieniowania gamma skatalogowanych przez misję Fermiego, oszacowali, że w naszym "bliskim" sąsiedztwie (o promieniu do kilkuset lat świetlnych) znajdować się może ok. 2,5 antygwiazd na milion zwykłych gwiazd.

Źródło: https://physics.aps.org/articles/v14/s50

Jeśli antygwiazdy istniałyby faktycznie to może w ich sąsiedztwie byłaby sobie antyziemia z antyludźmi i z antywykopem? ( ͡º ͜ʖ͡º)

P.S. Dla atencji dodaję obraz bodajże najsłynniejszej czarnej dziury z galaktyki M87 w różnych długościach fal świetlnych. Źródło:https://aasnova.org/2021/04/20/a-colorful-image-of-a-black-hole/

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #astrofizyka #kosmos #wszechswiat #astronomia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki pokaż całość

źródło: M87_multiwavelength_panel-1024x770-1.jpg

Wczoraj wypłynęła naprawdę ekscytująca informacja na temat wyników eksperymentu Mion g-2 w Fermilabie badającego moment magnetyczny mionu. Wyniki eksperymentu potwierdziły dotychczasową anomalie na poziomie 4.2 sigma.

Więcej informacji w bardzo ciekawym artykule dodanym przez @Clermont: Fermilab: Miony zachowują się inaczej niż przewiduje to Model Standardowy [ENG] Pomożecie wykopać?

Jeszcze więcej nt. samego eksperymentu, badanej anomalii oraz dlaczego sam pomiar jest tak ważny:

1. Świetne podsumowanie o co w tym wszystkim chodzi z reddita: https://www.reddit.com/r/Physics/comments/mldhty/when_this_post_is_24h_old_fermilab_will_announce/

2. Massimo Passera: Muon g−2 and Δα connection

3. Why the Muon g-2 Results Are So Exciting!

4. Measuring the Magnet that Measures the Muon

5. Muon’s Escalating Challenge to the Standard Model

Dla wzrokowców załączam grafikę ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki pokaż całość

. . . kliknij, aby rozwinąć obrazek . . .

źródło: e47_1_medium.png

Dawno nie dodawałem #fizycznenowinkifakera więc dzisiaj kilka poleceń do poczytania w wolnej chwili. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Niemal magiczna zagadka kwazicząstek. <- znalezisko jak ktoś chce wykopać.

Kwazicząstka to fragment teorii mający w założeniu służyć do opisu złożonego układu i go upraszczać poprzez zastąpienie "trudniejszej" części układu fizycznego elementem w postaci cząstki. Kwazicząstki zaznaczają swoją obecność najmocniej w fizyce ciała stałego. Najbardziej chyba znanymi kwazicząstkami są dziury elektronowe czy fonony, czasem zwane też kwantami dźwięku. (Lista kwazicząstek). Jednakże, coraz liczniejsze i coraz bardziej egzotyczne grono kwazicząstek wydaje się sprawiać, że o kwazicząstkach można myśleć nieco bardziej fundamentalnie. Gdyby ktoś miał ochotę dowiedzieć się nieco więcej o kwazicząstkach (np. słyszałeś kiedyś o kwazicząstce Majorany?) oraz dlaczego cieszą się one coraz większym zainteresowaniem to zapraszam do bardzo ciekawego artykułu powyżej opisującego kilka z nich.

Zmniejszenie nacisku na nadprzewodniki.

Artykuł o trwających pracach teoretycznych dotyczących nadprzewodników. Główny cel jest wiadomy - stworzenie teorii umożliwiającej wytworzenie nadprzewodników o temperaturze otoczenia i nie wymagających ekstremalnych ciśnień. Czy jest na to szansa? Warto zerknąć.

Czy paradoks informacyjny czarnych dziur wyparował?

Jakiś czas temu doniesiono o tym, że teoretykom, wśród nich fizyk Don Page, który stworzył tzw. krzywą Page'a (więcej w we wpisie i powiązanym artykule tutaj ), udało się obliczyć, że podczas "parowania" czarnych dziur w procesie Hawkinga nie dochodzi jednak do złamania jednego z głównych postulatów mechaniki kwantowej czyli utraty/zniszczenia informacji. Czy rzeczywiście istniej proces Page'a? Nie wiadomo. Jednakże dzięki postępom teoretycznym paradoks informacyjny wydaje się być bardziej dostępny. Więcej w artykule.

Sześć fascynujących faktów nt. Modelu Standardowego.

Skąd się wziął Model Standardowy fizyki cząstek? Co opisuje? Skąd się wzięła nazwa Model Standardowy? Odpowiedź na te pytania i kilka innych można znaleźć w tym bardzo ciekawym i przystępnym artykule.

Czym jest świetlność w eksperymentach fizyki cząstek?

Wydaje mi się, że pojęcie świetlności, bardzo ważne w fizyce eksperymentalnej i opisujące coś na wzór poziomu gęstości zderzeń w akceleratorach cząstek na jednostkę czasu, jest często pomijane w literaturze popularnonaukowej o fizyce. Dlatego też warto sobie przeczytać powyższy artykuł.

CERN zaakceptował dwa kompaktowe eksperymenty dot. antymaterii, które zmieszczą się do małej ciężarówki lub vana

Krótko o eksperymentach BASE-STEP i PUMA.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #astronomia #astrofizyka #kosmos #wszechswiat #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki pokaż całość

źródło: Polariton_2880x1620_Lede.jpg

Symetrie wszechświata - o symetriach globalnych i lokalnych.

Opis znaleziska:

Bardzo ciekawie i przystępnie przedstawione wprowadzenie do intuicyjnego zrozumienia symetrii w fizyce, począwszy od symetrii globalnych, przez twierdzenie Noether do symetrii lokalnych stojących za np. polami kwantowymi. Film w języku angielskim, z wieloma ilustracjami i grafikami.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #kalkazreddita #mikroreklama pokaż całość

źródło: Noether_theorem_1st_page.png

Kosmiczne struny, pierwotne czarne dziury czy też nanohercowe fale grawitacyjne? A może "zwykłe" fuzje czarnych dziur?

TL;DR - Pulsary, czyli najczęściej rotujące gwiazdy neutronowe i wyzwalające strumień promieniowania elektromagnetycznego skierowanego w Ziemię, uchodzą za niezwykle precyzyjne "kosmiczne zegary" pozwalające badać zachowanie tych tajemniczych obiektów oraz ich sąsiedztwa. Na przestrzeni lat ich cykliczny rytm "pulsowania" może jednak się zmieniać. Przyczyną tej zmiany może być emitowanie fal grawitacyjnych wskutek rotowania wokół siebie gwiazd neutronowych w układzie binarnym.

North American Nanohertz Observatory for Gravitational Waves (NANOGrav), obserwatorium, które bada nasze kosmiczne sąsiedztwo używając do tego sieci pulsarów, w trakcie 12,5 letniej obserwacji zauważyło we wszystkich 45 badanych pulsarach oddalonych do ok. 1000 lat świetlnych zaburzenia w rytmie wysyłanych przez nie sygnałów.

Przyczynami takiego zachowania mogłyby być pozostałości po wczesnym wszechświecie, jak np. kosmiczne struny czy pierwotne czarne dziury, albo fuzje czarnych dziur, które powodują powstanie nanohercowych fal grawitacyjnych. Jeśli wyniki obserwacji się potwierdzą (6-9 miesięcy weryfikacji) to w przeciągu 5 lat być może uda się definitywnie ustalić źródło tych zaburzeń.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #astronomia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: e15_1_medium.png

Teleportacja kwantowa na odległość 44 km.

Opis znaleziska:

Fizykom z Fermilabu i kilku innych ośrodków badawczych w USA udało się teleportować przy pomocy włókien światłowodowych kubity z fotonów na odległość 44 km. Jest to znaczący krok w drodze do budowy kwantowego internetu.

P.S. Kilka ciekawych fragmentów komentarzy z reddita dotyczących samego pojęcia teleportacji kwantowej:

@QuantumCakeIsALie

The idea is to transfer a specific (but not known) state to a remote location by first sending a dummy state and then some classical information that recreates the proper state.

The teleportation part is that the state itself doesn't transit between the source and target location. Only information can be interpreted as teleported, not matter; it's not the Star Trek version.

@wyrn

It'd be very easy to send a message that says "Hey Alice, please prepare a state like (0.971 + 0.1 i)|0> + (0.0972 - 0.1942 i)|1>, love, Bob", but if you only have a single unknown state in your hands you can't measure it to find out the coefficients of |0> and |1> because measurement is inherently destructive. Quantum teleportation is a trick to send this unknown state without having to measure it and characterize it completely.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera #nauka #fizyka #technologia #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: inqnet-quantum-teleportation-1024x595.jpg

Trzy najbardziej przełomowe badania fizyczne w 2020 r.

Podsumowanie 2020 r. w fizyce. Trzy wybrane i omówione zagadnienia, uznane przez redakcję Quanta Magazine, za najbardziej przełomowe. 1. Badania nad paradoksem informacyjnym czarnych dziur. 2. Badania nad nadprzewodnictwem w temp. pokojowej. 3. Uchwycenie źródła wysyłającego Fast Radio Bursts (FRB).

Trochę szerzej (plus omówienie kilku innych prac) w artykule: https://www.quantamagazine.org/quantas-year-in-physics-2020-20201223/

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #kosmos #astronomia #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki pokaż całość

źródło: diamond_anvil_2880x1220_HPA.jpg

1. Eksperyment GERDA w Grand Sasso we Włoszech ciągle nie zarejestrował żadnego zdarzenia świadczącego o zajściu podwójnego bezneutrinowego rozpadu beta. Najnowsza analiza danych sugeruje zatem, że neutrin wciąż nie można określić cząstkami majorany - czyli cząstkami będącymi jednocześnie swoimi antycząstkami. Określono również czas połowicznego rozpadu dla zajścia tego procesu na nie mniejszy niż 1.8×10^26 lat.

The study showed that if neutrinoless double-beta decay happens, it must do so with a half-life of at least 1.8×10^26 years. By demonstrating that it is possible to isolate germanium-based searches from environmental interference, GERDA improved upon the sensitivity of previous efforts by an order of magnitude. These lessons will be critical for upcoming searches such as LEGEND, which aims to detect neutrinoless double-beta decay even if its half-life is greater than 10^28 years.

https://physics.aps.org/articles/v13/s157
https://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.125.252502
https://en.wikipedia.org/wiki/Neutrinoless_double_beta_decay

2. Jako, że zbliża się koniec roku to zaczynają się podsumowania w każdej dziedzinie, także w fizyce. Najważniejsze wydarzenia tego roku można znaleźć np. w poniższym artykule.

https://physics.aps.org/articles/v13/198

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki pokaż całość

źródło: e157_1.png

03.12.2020 r. - krótkie #fizycznenowinkifakera

1. Poszukiwanie informacji od stwórcy w mikrofalowym promieniowaniu tła.

Michael Hippke z Sonneberg Observatory in Germany postanowił, bazując na pracy z 2006 r. fizyków teoretycznych Stephena Hsu z University of Oregon i Anthony Zee z University of California w Santa Barbara, wyszukać w widmie kosmicznego promieniowania tła (angular power spectrum) informacji od ewentualnego projektanta symulacji (jeśli w niej żyjemy) bądź stwórcy (jeśli wszechświat byłby inteligentnym projektem). Spróbował on przetłumaczyć ślad pozostawiony w widmie na kod binarny. Oszacował, że wartość informacji powinna wynosić dużo mniej niż 1000 bitów z pracy Hsu i Zee. Wyszło mu ~500 bitów, choć wartość ta mogła się zmieniać z czasem. Nie udało mu się odnaleźć jednak informacji posiadającej znaczenie.

The Creator of the universe could place a message on the most cosmic of all billboards, the Cosmic Microwave Background (CMB) sky. It was proposed by Hsu & Zee (2006) to to search for such a message in the CMB angular power spectrum. I process the temperature measurements taken by the Planck and WMAP satellites and extract the binary bit-stream. I estimate the information content of a potential message in the stream as about 1,000 bits. The universality of the message may be limited by the observer-dependent location in space and the finite observation time of order 100 bn years after the big bang. I find no meaningful message in the actual bit-stream, but include it at the end of the manuscript for the interested reader to scrutinize.

https://arxiv.org/abs/2011.1443

2. Najdokładniejszy pomiar stałej struktury subtelnej.

Wczoraj na łamach Nature ukazała się praca opisująca najnowsze pomiary stałej struktury subtelnej - jednej z najważniejszych stałych fizycznych określającą siłę oddziaływań elektromagnetycznych. Fizycy Léo Morel, Zhibin Yao, Pierre Cladé & Saïda Guellati-Khélifa zaprezentowali pomiar, który określił stałą z dokładnością 11 miejsc po przecinku (ostatnie dwie wartości są niepewne) z marginesem błędu na poziomie 81 na bilion. Najnowszy pomiar jest trzy razy dokładniejszy niż poprzedni z 2018 r.

Wartość ta wynosi: α^−1 = 137.035999206(11)

The standard model of particle physics is remarkably successful because it is consistent with (almost) all experimental results. However, it fails to explain dark matter, dark energy and the imbalance between matter and antimatter in the Universe. Because discrepancies between standard-model predictions and experimental observations may provide evidence of new physics, an accurate evaluation of these predictions requires highly precise values of the fundamental physical constants. Among them, the fine-structure constant α is of particular importance because it sets the strength of the electromagnetic interaction between light and charged elementary particles, such as the electron and the muon. Here we use matter-wave interferometry to measure the recoil velocity of a rubidium atom that absorbs a photon, and determine the fine-structure constant α^−1 = 137.035999206(11) with a relative accuracy of 81 parts per trillion. The accuracy of eleven digits in α leads to an electron g factor1—the most precise prediction of the standard model—that has a greatly reduced uncertainty. Our value of the fine-structure constant differs by more than 5 standard deviations from the best available result from caesium recoil measurements. Our result modifies the constraints on possible candidate dark-matter particles proposed to explain the anomalous decays of excited states of 8Be nuclei and paves the way for testing the discrepancy observed in the magnetic moment anomaly of the muon in the electron sector.

3. Betelgeza pociemniała, ale nie wybuchła jako supernowa. Co się stało?

Ciekawy artykuł o ostatnim roku Betelgezy - o tym jaka jest ta gwiazda i co się wydarzyło na przełomie ubiegłego roku. Dużo informacji, ciekawych zdjęć oraz grafik.

4. Petycja w sprawie odbudowy obserwatorium w Arecibo.

On December 1, the platform of the 305-meter radio telescope at Arecibo Observatory suffered a catastrophic collapse.
This telescope had many capabilities that cannot be replaced by any existing or planned facility. It had the world's most powerful and most sensitive planetary radar system, providing unparalleled capacity to track and characterize near-Earth asteroids. The telescope was also a source of tourism, education, and pride for the people of Puerto Rico, inspiring many to pursue careers in science and technology. We ask Congress to allocate funding to build a new Arecibo radio telescope with greater capabilities than the previous telescope - to maintain American leadership in planetary defense, astronomy, and ionospheric studies; and to inspire a new generation of scientists.

Gdyby ktoś chciał się dołączyć do petycji to można.

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #astronomia #kosmos #wszechswiat #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki pokaż całość

źródło: binary.jpg

Rozważania nad końcem fizyki.

Czy fizyka osiągnęła już granice tego, co można odkryć - czy też dopiero otwierają się przed nami nowe możliwości? Wiek XXI można powiedzieć, że, póki co, należy do biologii czy sztucznej inteligencji, ale czy złote czasy fizyki przeminęły czy też dopiero mają nastać?

Teoria względności, mechanika kwantowa czy kwantowe teorie pola to osiągnięcia fizyki XX wieku, z których ciągle czerpie się korzyści - detekcja bozonu Higgsa z 2012 r., fal grawitacyjnych z 2015 r. czy "zdjęcie" czarnej dziury z 2019 r. Ciągle jednak nie wiemy z czego składa się 95% wszechświata lub co kryje się we wnętrzu czarnych dziur. Czy to oznacza, że najlepsze czasy fizyki przeminęły i doszliśmy do kresu możliwości, jeśli chodzi o "nowe" odkrycia fizyczne? Zdaniem autora tekstu, oczywiście, że nie. Trzeba tylko odpowiednio zrewidować sposób podejścia do odkryć fizycznych zmieniając nieco XX-wieczne poszukiwanie ukrytych praw, w postaci cząstek czy sił, skrywających się za zachowaniem samej natury na rzecz badania złożonych, sztucznych, układów, które stworzono na podstawie zaprojektowanego wcześniej nowego prawa.

Confronted with the endless number of physical systems we could fabricate out of the currently known fundamental pieces of the universe, I begin to imagine an upside-down view of physics. Instead of studying a natural phenomenon, and subsequently discovering a law of nature, one could first design a new law and then reverse engineer a system that actually displays the phenomena described by the law. For example, physics has moved far beyond the simple phases of matter of high school courses — solid, liquid, gas. Many potential “exotic” phases, made possible by the bizarre consequences of quantum mechanics, have been cataloged in theoretical explorations, and we can now start realizing these possibilities in the lab with specially designed materials.

All of this is part of a much larger shift in the very scope of science, from studying what is to what could be. In the 20th century, scientists sought out the building blocks of reality: the molecules, atoms and elementary particles out of which all matter is made; the cells, proteins and genes that make life possible; the bits, algorithms and networks that form the foundation of information and intelligence, both human and artificial. This century, instead, we will begin to explore all there is to be made with these building blocks.

#fizycznenowinkifakera #nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #zainteresowania #mikroreklama pokaż całość

źródło: Old-New-Physics_2880_Lede.jpg

Jakob Bernoulli, matematyk i fizyk ze słynnej rodzinny szwajcarskich matematyków, w 1683 r., podczas badania procentu składanego, jako pierwszy podał przybliżenie stałej e (znanej jako liczba Eulera) - jednej z najważniejszych liczb w matematyce, obok takich liczb jak π czy i.

https://twitter.com/fermatslibrary/status/1333053862052323329

#fizycznenowinkifakera #nauka #matematyka #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

źródło: En_1bEuXEAIWY2f.jpg

27.11.2020 r. - #fizycznenowinkifakera

1. Poszukiwanie nowej fizyki w mikrofalowym promieniowaniu tła.

TL;DR ze znaleziska - Badaczom z Uniwersytetu w Tokio i Instytutu Astrofizyki Maxa Plancka w Niemczech udało się opracować wystarczająco czułą metodę, która pozwala zmierzyć obrót kąta polaryzacji kosmicznego promieniowania tła. Jeśli udałoby się wykazać obrót tego kąta wskazywałoby to na przechodzenie światła przez substancję dwójłomną - sugerując np. "nową" fizykę. Ową substancją dwójłomną, powodującą załamanie światła z CMB (cosmic microwave background) mogłaby być ciemna materia bądź ciemna energia. Dodatkowo, ewentualna zmiana kąta polaryzacji mogłaby być również przyczyną złamania symetrii parzystości we wczesnych wszechświecie. Nowa metoda, którą opracowali fizycy polega na kalibracji polaryzacji emisji pochodzącej z CMB ze spolaryzowanymi emisjami mikrofalowymi pochodzącymi ze źródeł z Drogi Mlecznej. Póki co jednak badaczom udało się uzyskać wynik na poziomie 99,2% - co znacząco odbiega od wartości 5σ. Można jednak dopisać to na poczet kolejnej anomalii, którymi stoi współczesna fizyka.

2. Poszukiwanie ciemnej materii nabiera tempa.

Ciekawy artykuł opisujący najnowsze eksperymenty, które wciąż poszukują i będą poszukiwać sygnałów ciemnej materii, czy to od aksjonów, WIMP-ów albo pierwotnych czarnych dziur.

3. Bez ciemnej materii grawitacja musi być naprawdę dziwna.

Tekst poruszający problem eliminowania hipotezy ciemnej materii poprzez teoretyczne modyfikacje grawitacji - hipotezę MOND (modified Newtonian dynamics). Dlaczego hipoteza MOND niekoniecznie jest lepsza od propozycji ciemnej materii? Dlatego, że podobnie jak w przypadku standardowego modelu kosmologicznego chcąc dopasować anomalie z danych obserwacyjnych do warstwy teoretycznej MOND dodaje się dodatkowe parametry - w tym przypadku pole skalarne dzięki któremu udaje się dopasować obliczenia do danych pochodzących z CMB.

4. Bozon Higgsa stanowi problem dla naturalności.

Podejście do fizyki zwane naturalnością pozwoliło dotychczas rozwiązać kilka fizycznych zagadek, jednakże niezwykle niska masa bozonu Higgsa nie daje się tłumaczyć również naturalnością. Bardzo ciekawy tekst o bozonie Higgsa i ciągle niezrozumiałej obserwowanej jego masie. Trochę historii, trochę o symetrii w naturze, a także o ewentualnym "dostrajaniu się" samej natury.

5. What is a particle?

Było jeszcze świetne wykopalisko dodane przez @Clermont, które niestety, jak duża część spośród wartościowych treści na wykopie, po prostu przepadło.

Krótki opis ze znaleziska, gdyby ktoś miał ochotę się zapoznać z tym bardzo ciekawym tekstem:

Punktowe obiekty, wzbudzenia pól kwantowych, nieredukowalne reprezentacje grupy Poincarégo, drgające struny – czym są cząstki i jak ta koncepcja zmieniała się na przestrzeni lat?

P.S. Przez to, że ostatnio Roger Penrose zdobył Nagrodę Nobla to pojawiły się ponownie niektóre pozycje jego autorstwa. Gdyby ktoś poszukiwał niedawno "Drogi do rzeczywistości" to dostępna jest ich teraz spora ilość w księgarniach i nie kosztują po 300 zł. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera -> nowinki fizyczne i nie tylko - do obserwowania lub czarnolistowania.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#nauka #fizyka #fizykakwantowa #astronomia #astrofizyka #kosmos #wszechswiat #gruparatowaniapoziomu #swiatnauki #zainteresowania #ciekawostki #liganauki #ligamozgow pokaż całość

źródło: Dark_Matter_graphic_2880x1620_Lede_final.png

APOD (Astronomy Picture of the Day) z wczoraj ukazuje parę na tle Galaktyki w Andromedzie (M31). Galaktyka na zdjęciu wygląda na ogromną (co oczywiście jest faktem, ale skupmy się na samym zdjęciu). Często się słyszy lub czyta o tym, że gdyby była nieco jaśniejsza to na nocnym niebie byłaby 6-krotnie większa od Księżyca. Znany przykład tej sytuacji - obraz. Można też o tym przeczytać choćby tutaj: https://slate.com/technology/2014/01/moon-and-andromeda-relative-size-in-the-sky.html

To oczywiście prawda, jednakże nieco wprowadzająca wyobraźnię w błąd. Faktyczny widok jest zdecydowanie mniejszy. Poniżej wątek z twittera opisujący tę sytuację:

Today’s APOD is this beautiful shot by Gerardo Ferrarino (g.ferra on Instagram), featuring the Andromeda galaxy, the closest spiral galaxy. You may have read tweets saying this is how Andromeda would look like if it was brighter, but that’s not quite true. Thread! Andromeda spans 3 degrees on the sky. How much is that? Well, one finger at arm’s length is about 1 degree wide. So if you extend your arm you would be able to cover the entire galaxy with 3 fingers. That’s big, but not that big! “But wait, I’ve seen this image showing that Andromeda is about 6 times larger on the sky than the Moon. Is it wrong then?” Nope, that comparison is correct. It’s just that the Moon is much smaller on the sky than you think! The Moon is only half a degree wide, so you can easily cover it with one finger at arm’s length, with room to spare. I know you don’t believe me, try it! So why does Andromeda look so huge in today’s APOD? It all has to do with the distance between the camera and the couple in the foreground. If the camera was close to those people, Andromeda would look insignificant next to them. But if you place the camera much farther away, the apparent size of those people will decrease, but Andromeda will still look the same size. It’s 2 million light-years away, a few hundred meters don’t matter ;-)

[...]

So, to conclude: if Andromeda was brighter it would look big on the sky, but just about the width of 3 fingers at arm's length. But if all the stellar halo around it was brighter too, well, then THAT would indeed look huge!

https://twitter.com/astro_jcm/status/1331711430723325953

Wydaje się to w sumie oczywiste, ale zdarza się czasem zapomnieć o tych prostych faktach widząc fotografie ukazujące M31.

Taka ciekawostka, gdyby kogoś interesowała, a piękny APOD na samym dole.( ͡° ͜ʖ ͡°)

#fizycznenowinkifakera #kosmos #astronomia #astrofoto #astrofotografia #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

źródło: M31Horizon_Ferrarino_1080.jpg

Ważny element składowy życia - glicyna - może powstać bez pomocy energii gwiazd.

TL;DR ze znaleziska:

Międzynarodowy zespół naukowców, bazując na danych z analizy komy komety 67P/Churyumov-Gerasimenko, a także próbkach materiału komety 81P/Wild z misji Stardust, wykazał w eksperymencie przeprowadzonym w Laboratory for Astrophysics at Leiden Observatory, że glicyna - jeden z podstawowych elementów składowych życia - może powstawać w zimnym medium międzygwiazdowym, bez udziału promieniowania rentgenowskiego - jak wcześniej przypuszczano.

The scientists first showed methylamine, the precursor species of glycine that was detected in the coma of the comet 67P, could form. Then, using a unique ultra-high vacuum setup, equipped with a series of atomic beam lines and accurate diagnostic tools, they were able to confirm glycine could also be formed, and that the presence of water ice was essential in this process.

Further investigation using Astrochemical models confirmed the experimental results and allowed the researchers to extrapolate data obtained on a typical laboratory timescale of just one day to interstellar conditions, bridging millions of years. “From this we find that low but substantial amounts of glycine can be formed in space with time,” said Professor Herma Cuppen from Radboud University, Nijmegen, who was responsible for some of the modelling studies within the paper.

Eksperyment ten sugeruje, że związki tj. glicyna mogą formować się na długo przed powstaniem gwiazdy czy planet.

“The important conclusion from this work is that molecules that are considered building blocks of life already form at a stage that is well before the start of star and planet formation,” said Harold Linnartz, Director of the Laboratory for Astrophysics at Leiden Observatory. “Such an early formation of glycine in the evolution of star-forming regions implies that this amino acid can be formed more ubiquitously in space and is preserved in the bulk of ice before inclusion in comets and planetesimals that make up the material from which ultimately planets are

Źródła bezpośrednio:

1. Building blocks of life can form long before stars

2. A non-energetic mechanism for glycine formation in the interstellar medium

#fizycznenowinkifakera #nauka #chemia #kosmos #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: A-view-port-of-an-experimental-setup,-showing-a-region-in-space-with-prestellar-cores.-Credit_Professor-Harold-Linnartz_

Co czyni piasek gładkim?

Opis znaleziska:

"Zrozumienie sposobu przepływu ziarn piasku jest niezbędne do przewidywania wielu procesów, od osuwania się ziemi po procesy w rolnictwie. Problem w tym, że badacze nie do końca dobrze sobie z tym radzą." Krótka i ciekawie ilustrowana rubryka od Randall'a Munroe'a.

#fizycznenowinkifakera #nauka #fizyka #gruparatowaniapoziomu #ciekawostki #mikroreklama pokaż całość

źródło: merlin_178940280_e1684bcb-c14b-405d-86fb-838f1f86af1b-jumbo.jpg