Jakiś czas temu pisałam tutaj o jerach, dzisiaj chciałabym wrócić do tego tematu. Zapraszam na jery, część drugą.

Zastanawialiście się kiedyś, czemu mówimy na przykład pies - psa, ale kres - kresu? Gdzie się podziało e w pierwszym przypadku? Jest to wynik zaniku jerów. Jery mocne twarde wymieniły się na e, a jery mocne miękkie na ’ e (czyli na e ze zmiękczeniem poprzedniej głoski).
Przykłady:
sъ̥nъ̯ -> sen, lъ̥bъ̯ -> łeb
pъ̥sъ̯ -> pies, lъ̥nъ̯ -> len

Jery słabe zanikły całkowite już około 1000 roku. Najszybciej wypadły jery wygłosowe, czyli te na końcu słowa. Co ciekawsze, tylko w wygłosie absolutnym, nie zaś w złożeniach przyimkowych.
Przykład:
vъ̯ dь̥nь̥ -> w dzień, ale vъ̯ dь̥ne -> we dnie

Z tego całego bałaganu powstało e ruchome, które czasem występuje w tematach naszych wyrazów. Stąd nasz pies - psa, łeb - łba, dzień - dnia. Dodatkowo potem powstało e ruchome analogiczne. Zaczęliśmy używać „e” ruchomego w miejscach, gdzie pierwotnie nie było jeru!
Przykład: ognь̯ -> ogień zamiast ogń

I teraz pewnie połowa z was już ma o chuju złoty. To ja wam powiem, że to nie wszystko, bo prawdziwa faza się zaczyna, gdy porusza się tę kwestię wraz z nazwiskami obcojęzycznymi. Nie ma żadnych zasad, kiedy stosować e ruchome w ich odmianie. Czasem nawet wraz z oswojeniem się z nazwiskiem, zaczynamy go używać. Tak było na przykład z Klausem Kinklem, którego przez parę pierwszych lat nazywaliśmy Kinkelem.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o wyrażeniu „wyjątek potwierdza regułę”.

Ta sentencja oznacza to, że wyjątek pozwala nam spostrzec, że gdzieś zachodzi jakaś reguła, bo nie zawsze jesteśmy ich świadomi. Jeżeli na przykład się powie, że odmiana jakiegoś czasownika jest wyjątkiem, to już wtedy wiemy, że czasowniki podlegają jakimś regułom. Nie powinniśmy używać tego wyrażenia, gdy podajemy jakąś regułę i ona się po prostu nie sprawdza, typu:
– W lato jest zawsze słonecznie.
– Ale dzisiaj pada deszcz.
– Wyjątek potwierdza regułę.

Samo powiedzenie pochodzi z łacińskiego „exceptio probat regulam”.

Wybaczcie, że w sobotę nic nie wrzuciłam, ale nie miałam czasu.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels!

Wiedzieliście, że zwrot „a nuż” i „a nuż, widelec” zapisuje się przez „u”, a nie przez „ó”? Właśnie to drugie wyrażenie jest żartem językowym - ktoś skojarzył nasz wykrzyknik „nuż” z nożem. Łatwo o pomyłkę, bo są to homofony (słowa, które są wymawiane tak samo, ale ich pisownia się różni).

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o pisowni cząstki „-by” z innymi częściami mowy.

Piszemy cząstkę „by” łącznie:

1. Z osobowymi formami czasowników.
Przykłady czasowników osobowych: „robiłabym”, „mówiłbyś”, „pokochałby”.
Przykłady czasowników osobowych użytych w funkcji bezosobowej: „zrobiłoby”, „kupiłoby”, „miałoby”.

2. Z partykułami.
Przykłady: „jakżebym”, „ażby”, „otóżbyś, „wszakżeby”, „jakbyście”, „gdzieżbym”.
Pełną listę znajdziecie tutaj.

3. Z większością spójników.
Przykłady: „anibym”, „jeżelibyś”, „tobyś”, „żebym”, „jakkolwiekbym”, „czylibyśmy”.
Pełną listę znajdziecie tutaj.

1. Z wyrazami porównawczymi.
Przykłady: „jakby”, „jakoby”.

Ad 3:
Uwaga! Jeżeli jak funkcjonuje jako zaimek, cząstkę „-by” piszemy oddzielnie!
Przykłady: „Jak by nie patrzeć.”, „Tak, jak by chciał.”
Zwyczajowo ludzie zapisują wyrażenia typu „i by”, „oraz by” oddzielnie, mimo że są sprzeczne z zasadami. W wypowiedziach pisemnych radzi się zastępować je innymi wyrażeniami.

Piszemy cząstkę „by” oddzielnie:

1. Po nieosobowych formach czasownika, czyli:
a) Z bezokolicznikami.
Przykłady: „mówić by”, „pójść by”, „skakać by”.
b) Po wyrazach o funkcji czasownikowej:
Przykłady: „trzeba by”, „można by”, „warto by”.
c) Po formach zakończonych na „-no”, „-to”.
Przykłady: „zrobiono by”, „przekazano by”, „zamknięto by”.
d) Po wyrazach „winien” i „powinien”.

2. Po rzeczownikach („pies by”), przymiotnikach („czerwony byś”), imiesłowach przymiotnikowych („płaczące by”), przysłówkach („słodko byłoby”), liczebnikach („pierwszy byś”) i zaimkach innych niż przysłowne („dopóki by”, „tam by”, „wtedy bym” itd.).

3. Gdy „by” występuje jako spójnik z końcówkami „-(e)m”, „-(e)ś”, „-(e)śmy”, „-(e)ście”.
Przykład: Powiedziała mi, bym przyszła szybciej.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o kłopotliwych słowach z „ch” i „h”.

Najpierw o śmianiu się. Wiedzieliście, że możemy to robić na dwa sposoby? Mamy do dyspozycji pisownię „ha, ha” i „cha, cha” . Tak samo „hi, hi”, „chi, chi” itd. Za to chichot zawsze piszemy przez „ch”! Pamiętajcie tylko, że trzeba być konsekwentnym i powinniśmy się trzymać jednej wersji.

Za to aha i oho zawsze piszemy przez h! Zapisywanie tych wyrazów przez „ch” to zwykły błąd ortograficzny.

Inaczej ma się sprawa z achami o ochami. Sugerowana jest pisownia przez „ch”, czyli „ach” i „och”. Już dawniej notowano pisownię przez „h” („ah”, „oh”), ale pojawiła się ona pod wpływem francuskiego. Po jakimś czasie ta forma została zastąpiona naszym rodzimym „ach” i „och”, a dzisiaj wróciła pod wpływem angielskiego.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o jerach, część pierwsza.

Chcę ten temat rozłożyć na co najmniej dwa wpisy, bo jest o czym pisać. ;) Na starcie zapraszam wszystkich, który jeszcze tego nie zrobili, do przeczytania tego wpisu. Inaczej nic nie zrozumiecie.

Jery występowały w naszej rodzinie od zarania dziejów, ale przenieśmy się najpierw do staropolszczyzny. Występowało w niej 8 par samogłoskowych, każda krótka głoska miała swój długi odpowiednik. Fonemy „ь” (jer miękki) i „ъ” (jer twardy) niegdyś stanowiły krótkie odpowiedniki długich „i” oraz „u”. Przypuszcza się, że jer twardy wymawiano jako bardzo krótkie „y”, a jer miękki jako bardzo krótkie „i” lub „i” bliskie „e”.

Pod koniec epoki prasłowiańskiej wytworzyły się dwa warianty każdego z jerów: miękki rozpadł się na „ь̥,” (mocny) i „ь̯,” (słaby), twardy na „ъ̥” (mocny) i „ъ̯”(słaby). W tym momencie w naszym języku wytworzyła się swego rodzaju harmonia - jery mocne i słabe zawsze występowały na przemian. Licząc od tyłu, jery nieparzyste zawsze były słabe, a parzyste mocne.

Jery dość szybko zanikły ze wszystkich języków słowiańskich i po dziś dzień widać po nich ślad - spowodowały zmiany w systemie wokalicznym, jednak nie wszędzie wyglądało to tak samo. Weźmy na tapet słowo sen. W staro-cerkiewno-słowiańskim mamy „sъnъ”, w polskim i czeskim „sen”, w rosyjskim „son”, a serbsko-chorwackim „san”.

Po wypadnięciu jerów wygłosowych (tych na końcu słowa) utworzyło się w naszym języku wzdłużenie zastępcze, czyli wydłużenie innej samogłoski w środku słowa, na przykład „wrogъ” - „wrōg”, „rogъ” - „rōg” („ō” to długie „o”).

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o kłopotliwych wykrzyknieniach.

„Ożeż ty!” to chyba jedno z najbardziej kłopotliwych sformułowań w naszym języku. Właśnie, nie powinno się pisać „ożesz”. Jest to tak naprawdę konstrukcja składająca się z dwóch partykuł, „-że” i „-ż”, oraz wykrzyknienia „o”. Jest to analogiczna forma do „idźże”, „mówże” itp. Podobnie ma się sprawa z wykrzyknieniami typu „oż” i „żeż”, nie powinniśmy pisać „osz” i „żesz”!

Dodatkowo czasem można się spotkać z konstrukcją „o żeż”, ale językoznawcy raczej jej odradzają, więc bezpieczniej jest używać po prostu „ożeż”.

To jeszcze ogłoszenia parafialne. @wonsz_smieszek zasugerował, bym zwolniła z tempem dodawania wpisów, co spotkało się z pozytywnym odzewem, więc od dzisiaj zacznę rzadziej wrzucać wpisy, ale bardziej się będę do nich przygotowywać (i tak miałam ogromny problem z czasem). Za to postaram się wrzucać wpis w każdy wtorek i sobotę, z czego w sobotę będę poruszać trudniejsze zagadnienia. Oczywiście, może się potem okazać, że będę w stanie wrzucać jeszcze jeden wpis tygodniowo, ale czas pokaże. ;)

Chciałabym podziękować jeszcze wszystkim czytelnikom, wczoraj mój tag dobił czterocyfrową liczbę obserwujących. Bardzo się cieszę z tego powodu!

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o mierzeniu sił na zamiary.

Może kiedyś ktoś wam mówił, żebyście mierzyli siły na zamiary, gdy stawialiście sobie ambitne cele. I raczej nie chodziło o zmotywowanie was. A szkoda, bo ten zwrot znaczy coś zupełnie innego! Powinniśmy wiedzieć, że tę sentencję zawdzięczamy Adamowi Mickiewiczowi, a dokładniej z "Pieśni filaretów":

„Dziś gdy chce ruszać światy
Jego Newtońska Mość,
Niechaj policzy braty
I niechaj powie: dość.

Cyrkla, wagi i miary
Do martwych użyj brył:
Mierz siłę na zamiary,
Nie zamiar podług sił!

Bo gdzie się serca palą,
Cyrklem uniesień duch,
Dobro powszechne skalą,
Jedność większa od dwóch.”

Nasz wieszcz pisał, aby właśnie stawiać sobie ambitne cele i znajdywać siłę na ich realizację, więc mam nadzieję, że od dzisiaj będziecie mierzyć siły na zamiary w taki sposób, by osiągnąć coś wielkiego. (ʘ‿ʘ)

Dodam jeszcze na koniec, że jeżeli macie jakieś pomysły na kolejne wpisy, to możecie rzucać propozycjami. ʕ•ᴥ•ʔ

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels.

Zastanawialiście się kiedyś, skąd się wzięło „ó”? Otóż nie jest to złośliwości polonistów i ta litera nie znalazła się w naszym języku bez powodu.

Aby zrozumieć, skąd się ona wzięła, musimy cofnąć się w czasie do XV i XVI wieku. Już w 1440 roku J. Parkosz pisał: „(...) wszystkie samogłoski wymawiają się albo długo, albo wyraźnie krótko, z której to długości albo krótkości powstaje rozmaite znaczenie”. W 1518 roku zaś St. Zaborowski napisał: „Dawni Polacy długie samogłoski podwajali, a krótkie pisali pojedynczymi znakami”. Co ci autorzy mają namyśli? Otóż w dawnej polszczyźnie istniał iloczas, czyli rozróżnianie głosek na długie i krótkie. Mieliśmy długie: „a”, „e”, „o”, „ǫ” (nosowe „o”), „i”, „y” oraz „u”. Był to spadek po naszym językowym przodku. Do dzisiaj możemy go spotkać w angielskim czeskim.

Na początku XVI wieku wszystkie te samogłoski zrównały się z głoskami krótkimi. Wyjątkami były:

– długie „a”, które upodobniło się brzmieniowo do „o”;

– długie „o”, które upodobniło się do „u”;

– długie „e”, które upodobniło się do „i” i „y”.

Nazwane zostały ścieśnionymi. Nie były one, oczywiście, takie same! Jeden z ówczesnych gramatyków, Piotr Statorius-Stojeński, mówił, że długie „a” było dźwiękiem pośrednim między „a” oraz „o”. Ale i te głoski zrównały z resztą, wyjątkiem jest „ó”, które zrównało się z „u”. Stąd mamy obecnie wymianę głosek w deklinacji, na przykład „Bóg" - „Bog”, „stół” - „stołu”.

Warto też wiedzieć, że do dzisiaj można znaleźć głoski ścieśnione w gwarach, między innymi na Mazowszu.

Zapiszcie Dzisiejszą datę, zainwestowałam w edytor tekstu.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o pisowni kolorów.

Powinno się pisać „niebieskozielony” czy „niebiesko-zielony”? To zależy, ale zasada jest bardzo prosta.

Wyobraźmy sobie, że mamy ubranie w pomarańczowe i czerwone paski, wtedy będziemy mówić, że jest pomarańczowo-czerwone. Natomiast jeśli kolory będą zmieszane, będziemy mówić, że jest pomarańczowoczerwone. Zatem jeśli występują obok siebie, ale się nie łączą, używamy dywizu, jeżeli się łączą, to dywizu nie stawiamy.

Jeżeli zaś mamy sytuację, w której jeden przymiotnik określa inny, zapisujemy je łącznie.
Przykłady: „zgniłozielony”, „jasnoniebieski”, „jaskrawożółty”.

Warto też uważać, by nie pomylić przymiotnika z przysłówkiem, takie połączenia piszemy oddzielnie, np. „intensywnie czerwony”. „Jaskrawożółty” został zbudowany poprzez dodanie pomiędzy przymiotniki „jaskrawy” i „żółty” formant „o”. Za to nie można powiedzieć „intensywnoczerwony”.

Trzeba też wiedzieć, że takie przymiotniki mogą się składać z więcej niż dwóch członów, wtedy też zapisujemy je łącznie (np. „jaskrawozielonoróżowy”).

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o stopniowaniu przymiotników i przysłówków.

Obecnie w polszczyźnie mamy dwie możliwości: stopniowanie syntetyczne bądź stopniowanie opisowe.
Syntetyczne: „misterny” – „misterniejszy” – „najmisterniejszy”.
Opisowe: „misterny” – „bardziej misterny” – „najbardziej misterny”.
Jednakże trzeba pamiętać, że mimo powolnego odchodzenia od stopniowania syntetycznego, nie powinniśmy używać stopniowania opisowego wobec krótkich przymiotników i przysłówków (na przykład dobry – „lepszy” – „najlepszy”, nie: „dobry” – „bardziej dobry” – „najbardziej dobry”).

Powinniśmy także uważać, by w jednym wyrażeniu nie używać dwóch rodzajów stopniowania jednocześnie, na przykład „bardziej droższy”.

Przepraszam wszystkich, że ostatnio jestem tak w kratkę, ale źle się czuję i bierze mnie jakieś choróbsko.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o gramach.

Już prawie 20 lat temu na stronie Rady Języka Polskiego pojawił się wpis na temat nieprawidłowej formy dopełniacza tego słowa. Powinniśmy mówić na przykład „10 gramów”, nie „10 gram”! Nie bójmy się używać końcówki „-ów”. Mówimy „5 kilogramów”, a nie „5 kilogram”, więc czemu mielibyśmy mówić „5 gram”?

W weekend postaram się napisać o czymś ambitniejszym, na razie nie mam czasu. ;)

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o tym, kiedy powinno się używać „półtora”, a kiedy „półtorej”.

Sprawa jest dość prosta, „półtora” powinno się używać, gdy rzeczownik, z którym łączymy nasz liczebnik, jest rodzaju męskiego lub nijakiego. Półtorej zaś, gdy jest rodzaju żeńskiego. W przypadku złożeń powinniśmy zawsze używać „półtora”.

pokaż spoiler Złożenie to słowo powstałe z co najmniej dwóch rdzeni lub za pomocą interfiksu, na przykład „deskorolka”. ;)


Przykłady:
- „półtora roku”, „półtora ciasta”, „półtora kilograma”;
- „półtorej miski”, „półtorej butelki”, „półtorej mandarynki”;
- „półtoragodzinny”, „półtoraroczny”, „półtorakilogramowy”.

Ciekawostka na koniec - dawna forma półtora to „półwtora”.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o nadużywanym „na dzień dzisiejszy”.

Jest to zwrot urzędowy, który już dość dawno temu się stał popularny, zwłaszcza w mediach. Lecz wypadałoby wiedzieć, że jest to zwrot urzędowy, dodatkowo pochodzący ze środowiska, w którym jest potrzebna duża językowa precyzja, której zazwyczaj nie potrzebujemy. Trzeba pamiętać, że mądro brzmiące słowa nie dodadzą nam powagi, jeżeli nasza wypowiedź jest pusta lub trywialna. Na co dzień lepiej używać zwykłego „dziś”, „dzisiaj”, „obecnie”, „na chwilę obecną”.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o przyimkach typu „stąd”.

Ma to swoje przyczyny historyczne. My to powinniśmy po prostu zapamiętać i nie pisać „z tąd” lub, o zgrozo, „ztąd”. Innymi problematycznymi słowami z tej kategorii mogą być: „znikąd”, „stamtąd”, „sprzed”, „znad”, „zowąd”, „skądinąd”.
Tylko uważajcie, by nie pisać „spowrotem”, bo to akurat piszemy oddzielnie i jest to przysłówek. ;)

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o słowie „witam”.

„Witam” jakiś czas temu stało się bardzo popularne, zwłaszcza wśród młodych internautów. Jednakże to słowo powinno się raczej stosować, gdy jesteśmy gospodarzem lub osobą wyżej postawioną. Również nie zaleca się też jego używania w stosunku do osób, których się nie zna osobiście. Może to zostać odebrane jako niestosowne i protekcjonalne. Mimo że obecnie powoli się zmienia nacechowanie tego słowa, to radzę z nim uważać, szczególnie, gdy rozmawiamy z przedstawicielami starszego pokolenia.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Wybaczcie, że mnie wczoraj nie było, ale nie miałam czasu nic napisać. Dzisiaj o partykule „ot”.

Podam na początek definicję z SJP:
„ot pot. «partykuła poprzedzająca składnik zdania odnoszący się do czegoś, co mówiący uważa za zwyczajne lub nieistotne, np. Odwiedziłem wczoraj dziadka, ot tak sobie, żeby pogadać.»”

Nie powinno się pisać „od tak”, tylko „ot tak” etc. W „od” zachodzi desonoryzacja i przez to brzmi identycznie jak „ot”, stąd problemy i ludzie nie wiedzą, że takie słowo w ogóle istnieje.

Inne przykłady:
„Rzadko dostaję coś ot tak, bez okazji.”
„Ot, taki przyjemny dzień.”
„Ot co? Pójdę razem z tobą.”

W ramach usprawiedliwienia powiem, że zakupiłam wczoraj dwie książki, by się przygotować do napisania na temat, o który często mnie wypytujecie. Za jakiś czas możecie się spodziewać wpisu o tych nieszczęsnych nosówkach.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

źródło: 20200108_202149.jpg

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj pozostałe skróty.

Spis treści:
1. Skróty jednowyrazowe
2. Skróty wielowyrazowe
3. Pozostałe skróty i ich zasady

1. Jeżeli skrót został stworzony wyłącznie z początkowej litery lub liter wyrazu, to stawiamy po nim kropkę. Powinien się także kończyć na spółgłoskę, ale są od tego wyjątki (np. "ha").
Przykłady: "bł." (błogosławiony), "s." (strona)

2. Jeżeli skrót z kropką jest na końcu zdania, to jego kropka również je kończy i nie wolno dostawiać drugiej.
Przykład: "Może nie działa c.o."
Po skrótach może się znaleźć przecinek, a wręcz musi, jeżeli struktura zdania tego wymaga.
Przykład: "Skrót od <<dolar>> to dol., a od <<korona>> to kor."

3. Jeżeli skrót się kończy na spółgłoskę miękką, której miękkość w wyrazie jest oznaczona poprzez "i", to jej nie zaznaczamy.
Przykłady: "godz.", "mies."

4. Jeżeli skrót się kończy na spółgłoskę miękką, która w wyrazie jest zaznaczona znakiem diakrytycznym, to ją zapisujemy.
Przykłady: "żeń.", "chiń."

pokaż spoiler Znak diakrytyczny do znak graficzny umieszczony nad, po lub przy literze zmieniający sposób jej wymowy. ;)


5. Skróty, po których nie piszemy kropek, to:
- polskie jednostki monetarne (używa się jej po zapisie skrótów zagranicznych walut);
- matematyczne;
- fizyczne;
- miar;
- wag;
- pierwiastków chemicznych;
- gwiazdozbiorów;
- ksiąg biblijnych.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj znowu temat, który wywołał wczoraj sporo emocji, czyli skróty, ciąg dalszy.

Spis treści:
1. Skróty jednowyrazowe
2. Skróty wielowyrazowe

Zacznijmy może od tego, czy są jakieś skróty, które nie mają kropki, mimo że skrót ma na końcu inną literę niż skracane słowo. Są, na przykład niektóre skróty wojskowe. Natomiast nie znalazłam niczego, co zaczynałoby się i kończyłoby się na tę samą literę, co skrót i miałoby kropkę.
Przykłady: "rkm" (ręczny karabin maszynowy), "pm" (pistolet maszynowy)

Skróty utworzone z wielu wyrazów
Jeżeli słowa, z których został utworzony skrót, zaczynają się na spółgłoski, zazwyczaj kropkę stawiamy tylko na końcu skrótu.
Przykłady: "cdn." (ciąg dalszy nastąpi), "jw." (jak wyżej)
W nielicznych przypadkach kropkę stawia się po każdej literze, by odróżnić dwa skróty.
Przykład: "dn." (dnia) i "d.n." (dokończenie nastąpi)

Sprawa ma się zupełnie inaczej, jeżeli drugi lub następny wyraz, z którego jest utworzony skrót, zaczyna się na samogłoskę. Wtedy trzeba postawić kropkę po każdym skróconym wyrazie.
Przykłady: "c.o." (centralne ogrzewanie), "l.at." (liczba atomowa)

Skróty obcych nazw wielowyrazowych
Sprawa wygląda identycznie, jak w poprzednim przykładzie. Kropkę stawiamy po każdym wyrazie.
Przykłady: "a.c." (łac. anno currente, czyli w roku bieżącym), "l.c." (łac. loco citato, czyli w miejscu cytowanym)

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na #polskizmeivels. Dzisiaj będę mówić o skrótach, chociaż to bardziej wprowadzenie do tematu, który jest dość kłopotliwy i moim zdaniem przekombinowany, ale nic na to nie poradzę.

Skróty stworzone z pierwszej i ostatniej litery skracanego wyrazu
Kropki nie stawiamy:
- jeżeli skracany wyraz jest w mianowniku (nr = numer, mgr = magister);
- jeżeli skrót odnosi się do kobiety (dr Kowalskiej, mgr Kwiatkowskiej);
- jeżeli skrót ma dodatkowo spółgłoskę w środku (mjr = major, płk = pułkownik);
- jeżeli odmieniamy skrót przez przypadki (drowi = doktorowi, płku = pułkowniku);
- jeżeli ze skrótów tworzy się liczbę mnogą (dr dr = doktorowie, mgr mgr = magistrowie), możemy też pisać "drowie" itd.

Kropkę stawiamy:
- jeżeli skrót typu (dr, mgr) ma inną formę niż mianownik (dr. Nowaka, płk. Dąbrowskiego)

Do wyboru mamy, oczywiście, albo skrót z kropką, albo jego odmianę. Ważne, by być konsekwentnym.
Idę dzisiaj do dr. Nowaka.
Idę dzisiaj do dra Nowaka.

Uwaga przyimek "według" też się zapisuje jako "wg"!

Mam jeszcze do was pytanie - czy wolicie, żebym teraz zrobiła serię wpisów o skrótach, czy żebym wróciła do tematu za jakiś czas?

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o Marku i marku.

"Marek" jest imieniem pochodzącym od imienia rzymskiego boga wojny - Marsa. Chłopca z tym imieniem oddawano pod jego opiekę.
Za to "marek" pochodzi ze słowiańskich wierzeń, a dokładniej od mary - była to wędrująca dusza po świecie żywych. Samo słowo pochodzi od prasłowiańskiego czasownika "*mariti" - ‘powodować, że coś się ukazuje, pojawia, majaczy we śnie, że coś się roi’. Polskie wyrazy należące do tej rodziny mają wspólny element znaczeniowy - oznaczają coś nierzeczywistego, na przykład "marzyć". Z tego powodu frazeologizmy typu "nocny marek" powinniśmy pisać małą literą.

Chciałabym jeszcze na chwilę wrócić do mojego wczorajszego wpisu. Rzeczywiście, jak ktoś mi zwrócił uwagę, powinno się mówić "PAN-u", a nie "PAN-a".

Dziękuję za Wasze zainteresowanie. Z dnia na dzień przybyło mi 300 obserwujących tag. Chcę także podziękować Predatorowi z Discorda, który zrobił mi dzisiaj listę osób do oznaczania.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

Czas na #polskizmeivels. Dzisiaj parę słów o apostrofie i dywizie.

Apostrofu używa się przy odmieniani niektórych słów, nazw, imion etc., ale jak nie popełnić gafy? Zasada jest bardzo prosta - powinno się go używać wtedy, gdy ostatnia część słowa jest niema. Gdy ta głoska jest wymawiana inaczej lub gdy czyta się ją tak, jak się ją zapisuje, nie wolno go używać.
Przykłady z apostrofem: Wade'owi, pendrive'a, George'a
Przykłady bez apostrofu: Jackowi, Philipa, Kaia

Dywizu (-) używa się za to do odmiany skrótowców.
Przykłady: PAN-a, ZUS-u, GUS-u

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Wybaczcie, że mnie wczoraj nie było, ale znowu nie miałam czasu. ヽ( ͠°෴ °)ﾉ Dzisiaj **o rozróżnianiu "jakichś" i "jakiś" na prośbę @Poro6niec.

"Jakiś" jest formą mianownika rodzaju męskiego w liczbie pojedynczej. "Jakichś" używa się za to do liczby mnogiej.

Przykłady "jakichś": "w restauracji zabrakło jakichś składników na pizzę", "na zbiórce nie było jakichś dziewczyn", "nie ma tu jakichś lepszych egzemplarzy?"
Przykłady "jakiś": "Jakiś dziwny człowiek kupował u nas dzisiaj piwo", "jesteś jakiś dziwny", "jakiś chłopak powiedział mi coś bardzo niemiłego"

Jak to szybko rozróżnić, którego słowa powinno się użyć? Zabierzcie końcówkę -ś i inaczej sformułujcie zdanie lub przekształćcie je w pytanie. Jakich dziewczyn nie było na zbiórce? Nie było jakichś dziewczyn na zbiórce.

Chciałabym wam dzisiaj podziękować za 100 obserwujących mojego tagu, nie spodziewałam się, że tak szybko dobiję do takiej liczby. (｡◕‿‿◕｡) Proszę także, aby zapisane osoby do spamlisty nie dopisywały się jeszcze raz w następnym poście, bo się w tym gubię. Muszę sobie napisać jakiś program do oznaczania, ale jestem leniem śmierdzącym.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o mieszaniu "czyjś" z "kogoś".

Przytoczę dzisiaj definicje z SJP:

kogoś «zaimek oznaczający określoną osobę, której mówiący nie potrafi zidentyfikować lub której nie chce wskazać, np. Ktoś maczał palce w tej sprawie.»

czyjś «zaimek przymiotny dzierżawczy: odnoszący się do kogoś, należący do innej osoby»

"Czyjś" powinno się stosować, gdy coś należy do jakiejś osoby. Za to "kogoś" należy używać, gdy o tym kimś mówimy.

Przykłady:
Błędnie: "Kogo jest ta książka?"
Poprawnie: "Czyja jest ta książka?"

Błędnie: "Czuję kogoś spojrzenie"
Poprawnie: "Czuję czyjeś spojrzenie"

Błędnie: "Widzę kogoś dziecko"
Poprawnie: "Widzę czyjeś dziecko"

Wrócę jeszcze na chwilę do mojego wczorajszego wpisu, bo wiem, że nie każdy mnie zrozumiał. "Super" powinno się zawsze dołączać do rzeczownika i przymiotnika, niezależnie od znaczenia, jakie chcemy przekazać. "Super" jako osobne słowo powinno się stosować tylko predykatywnie. Na przykład "Twój kot jest super".

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o "super".

I co w tym ma być takiego trudnego? Właśnie nikt nie zdaje sobie sprawy z tego, że zapisując to niewinne słowo, większość Polaków popełnia błąd. "Super" powinno się zapisywać łącznie z rzeczownikiem i przymiotnikiem. Mamy superbohatera, więc dlaczego mamy nie pisać na przykład "supermama"?

Co do słów zaczynających się wielką literą - w takim przypadku powinniśmy dodać łącznik (super-Polak). Radzę także zwrócić uwagę na słowa zaczynające się na literę "r". Tak, wtedy będą stać dwa "r" obok siebie (superrower).

Większość edytorów tekstu będzie wam podkreślać taką pisownię, ale się tym nie przejmujcie. Radzę także uważać, by nie nadużywać tego słowa, bo wiele osób ma do tego tendencję.

Osobiście często z ciekawości sprawdzam, jak w sklepach jest zapisana "supercena". Czasem nawet ta sama firma pisze, jak akurat ma ochotę. ヽ( ͠°෴ °)ﾉ

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Ktoś spierdolił zapis "nie", a ja spierdoliłam wczoraj ankietę, więc od niej zacznę, bo znowu o niej zapomnę. Czy chcielibyście na tagu także omówienia historii niektórych aspektów języka etc? A przechodząc do tematu, dzisiaj o liczebnikach zbiorowych.

Może słyszeliście, jak ktoś się miotał, próbując odmienić w zdaniu słowo "dzieci" z liczebnikiem "dwa". A może sami mieliście ten problem? Dwie dzieci, dwa dzieci? jak to powinno wyglądać? Otóż poprawną formą byłoby "dwoje dzieci", ponieważ w tym przypadku powinniśmy użyć liczebnika zbiorowego. Pozwolę sobie dzisiaj przytoczyć definicję z SJP: "liczebnik zbiorowy «liczebnik wskazujący na liczbę osób, przedmiotów, pojęć itp., używany z rzeczownikami oznaczającymi istoty różnej płci, istoty młode, zwłaszcza zwierzęta oraz z rzeczownikami występującymi tylko w liczbie mnogiej, np. trzynaścioro, dwoje»".
Źródło: https://sjp.pwn.pl/slowniki/liczebniki-zbiorowe.html

Dziecko to też młode stworzenie, więc należy mu dodać liczebnik zbiorowy. (ʘ‿ʘ) Idąc za ciosem, powinno się mówić "dwoje szczeniąt", "pięcioro szczeniąt"...

Jednym z częściej popełnianych błędów jest także mylenie "dwoje" z "dwóch" i "dwiema". Do towarzystwa mieszanego powinno się używać "dwoje". Jak to wygląda w praktyce? Załóżmy, że Zosia ma gdzieś pójść ze swoim kolegą z klasy, wtedy powinna powiedzieć "my dwoje". Natomiast gdyby kolega Zosi miał pójść z jeszcze innym chłopakiem z klasy, wtedy musiałby powiedzieć "my dwaj". Oczywiście reszty liczebników też się ta zasada tyczy. Wystarczy w grupie tylko jedna dziewczyna i wtedy trzeba używać liczebników zbiorowych.

Mamy jeszcze jakieś dziwne przypadki typu "dwoje oczu", gdzie ludzie też się często plączą. Czemu akurat dwoje? Wzięło się to z archaicznej liczby podwójnej, która istniała do XVI wieku. Używano jej wtedy, gdy chciano precyzyjnie określić dwa przedmioty lub coś występującego w parze.

Zamieszczam dzisiaj jeszcze tabelkę z odmianą słowa "dwa".
Źródło: https://www.polskinawynos.com/wp-content/uploads/2017/01/deklinacja-liczebnika-2.pdf

Jeszcze się pochwalę, że dzisiaj udało mi się ocalić mój wpis, bo sprawdzałam literówki na Discordzie i przez przypadek zamknęłam kartę z Wykopem. Już nie będę igrać z losem. (・へ・) Tylko jeszcze muszę skądś wytrzasnąć kolejny dysk.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

źródło: vivaldi_QthJIfk9is.png

Czas na kolejny #polskizmeivels. Piszę to drugi raz, bo moja myszka zdecydowała, że cofnie mi kartę i nie da mi skopiować wszystkiego na czas, mimo że Wykop zawsze mi się ładuje bardzo długo. (╥﹏╥) Życie mnie mnie, a dzisiaj chcę poruszyć temat, który odkładałam, jak tylko się dało. Pisownia partykuły -nie z innymi częściami mowy. Nie, nie wiem, kto to tak zjebał.

Rzeczowniki
- zazwyczaj piszemy łącznie (niepokój, niedotrzymanie);
- w przeciwstawieniach logicznych piszemy oddzielnie (nie-Europejczyk, nie-Amerykanin);
- w konstrukcjach typu: "To nie wiatr zrzucił kartki, tylko ja." piszemy oddzielnie;

Przymiotniki
- w stopniu równym piszemy łącznie (nieładny, niedobry);
- w stopniu wyższym i najwyższym piszemy oddzielnie (nie lepszy, nie najlepszy);
- w przeciwstawieniach logicznych piszemy z łącznikiem (nie-Mickiewiczowski, nie-Ezopowy);
- w konstrukcjach typu: "Nie dobry, lecz zły." piszemy oddzielnie;

Imiesłowy
- w przymiotnikowych, czyli zakończonych na -ący, -ny, -ty, piszemy łącznie (niemęczący, nienadmuchany); nadal jednak jest dopuszczalna pisownia oddzielna, gdy imiesłów przybiera znaczenie czasownikowe;
- w przysłówkowych, czyli zakończonych na -ąc, -łszy, -wszy, piszemy oddzielnie (nie stojąc, nie powiedziawszy);

Przysłówki
- stworzone od przymiotników mają takie same zasady, jak przymiotniki (nietrudno, niełatwo);
- inne piszemy oddzielnie (nie bardzo, nie tylko);

Czasowniki
- tutaj piszemy oddzielnie (nie idę, nie myśli);
- wyjątkami są czasowniki stworzone od rzeczowników z przedrostkowym "nie", czyli po ludzku takie, które bez tej partykuły nie miałyby sensu (niepokoić, nienawidzić);

Liczebniki
- zazwyczaj piszemy osobno (nie pierwszy, nie jeden);
- w znaczeniu "wielu" "niejeden" piszemy łącznie etc.;

Zaimki
- piszemy je zazwyczaj oddzielnie (nie my, nie swój);
- wyjątkami są twory typu: "niektórzy", "nieco";

Jeszcze dodam moją małą dygresję na koniec. Wiem, że jest tego dużo, sama dużo piszę na wyczucie. Według mnie ten aspekt języka jest strasznie przekombinowany i powinniśmy wziąć przykład z naszych południowych sąsiadów, którzy wszystko zapisują łącznie i nie mają problemów. Radzę się nie przejmować, gdy wkradnie się wam jakiś błąd.

pokaż spoiler Boże, Wykopie, nie zaznaczaj mi całego tekstu na czerwono tylko dlatego, że mam przeglądarkę w innym języku niż polski.


Chciałam wam też podziękować za uwagę, bo widzę, że ostatnio mi przybyło sporo obserwujących. Mam nadzieję, że zostaniecie ze mną na dłużej. Aż się ciepło na serduszku robi. (｡◕‿‿◕｡)

Co do wczorajszej ankiety, zdecydowaną większość głosów zdobył nowy format, więc od dzisiaj na niego przechodzimy. Chciałam was też zapytać, czy chcielibyście na tym tagu wpisy na temat historii naszego języka, czyli jak się on zmieniał i jak wyglądał.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymywać ode mnie powiadomienia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o wyrażeniu "z powrotem".

Powinno się mówić "z powrotem", a nie "spowrotem" lub, o zgrozo, "zpowrotem". Wiele osób tak pisze, idąc za ciosem "stąd", "stamtąd" etc. Jest to po prostu wyjątek. Uważajcie, by też nie używać konstrukcji "wrócić z powrotem", gdyż jest to pleonazm. Samo "wrócić" wystarczy. (ಠ‸ಠ)

Mam do was dzisiaj także pytanie, czy chcecie zostać przy obecnej wersji spamlisty, czyli zapisywanie się na cały dzień, czy może wolelibyście stałą listę, czyli po zapisaniu się bylibyście oznaczani codziennie, dopóki nie będziecie chcieli się wypisać?

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Wybaczcie, że mnie wczoraj nie było, ale zawirowania związane ze Świętami zabrały mi cały wolny czas. ( ͡° ʖ̯ ͡°) Dzisiaj o "tudzież".

Wiele osób używa tego spójnika w znaczeniu "lub", jednakże ma on znaczenie równe z "i", "oraz" etc. Ponadto powinno się go stosować tylko w tekście stylizowanym i wyniosłym, nie w mowie. W przeszłości to słowo znaczyło: 'zaraz, natychmiast, blisko'.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o problematycznym "ów".

Widziałam ostatnio, że wiele osób ma problem z odmianą tego słowa, a niektórzy nie wiedzą, że w ogóle się je odmienia. Największy problem można mieć z mianownikiem liczby pojedynczej rodzaju nijakiego. I ciekawostka na koniec: kiedyś do tego słowa dodawano partykułę -że, aby wzmocnić jego znaczenie. Przykład: "Widzę tylko owóż samo miejsce..."
Na dole zamieszczam tabelkę z odmianą tego słowa. Źródło: https://fil.ug.edu.pl/strona/15103/zaimek_ow_odmienia

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

źródło: vivaldi_l24h2QjbhM.png

Czas na #polskizmeivels. Dzisiaj parę słów o internecie.

A może Internecie? Właśnie. Kiedyś dopuszczalna była tylko forma pisana wielką literą, ale od jakiegoś czasu obie są dopuszczalne, więc piszcie, jak chcecie. Ważne, by być konsekwentnym i używać jednej. Zwłaszcza w tym samym tekście. (｡◕‿‿◕｡)

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Cześć, Mirki, czas na #polskizmeivels, dzisiaj o tym, czemu nie powinno się mówić "poszłem".

"Poszedł" wzięło się od starej formy "pošьdlъ", jego żeński odpowiednik zaś od "pošьdla", który potem zmienił się w "poszdła". Obecnie występuje tendencja do wyrównywania ich współczesnych form. By bardziej wyczerpać temat, dzisiaj pozwolę sobie zacytować kawałek artykułu ze strony Obcy język polski: "Samogłoska <<e>> pozostała jednak w rodzaju męskim. Co było tego powodem? Po pierwsze, forma poszedł nie sprawiała nikomu trudności przy wymowie, a po drugie, obowiązywały pewne reguły gramatyczne. Czas przeszły tworzono właśnie od 3. osoby liczby pojedynczej imiesłowu przeszłego czynnego, tak więc do poszedł dodano słowo posiłkowe jeśm, jeś, jest i tak powstały twory: przyszedł jeśm, przyszedł jeś, przyszedł jest. Z biegiem lat dwie pierwsze końcówki zrosły się z formą podstawową, trzecia (jest) w ogóle odpadła. To dlatego dzisiaj mówimy i piszemy poszedłem, poszedłeś, poszedł."
Żródło: https://obcyjezykpolski.pl/poszlam-ale-poszedlem/
Dodatkowo to słowo poprawnie odmienia się w następujący sposób:
1. ja szedłem
2. ty szedłeś
3. on szedł
Ma to trochę sensu? Mam nadzieję, że tak. (ง✿﹏✿)ง

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj krótko, bo jestem zmęczona. (￣෴￣) Apropo, a pro po, a propo, apropos, a propos, jak to się właściwie powinno pisać?

Właściwą formą jest "a propos", a właściwie "à propos". Jest to zapożyczenie z francuskiego, a w tym języku nie czyta się końcówki -s, więc powinniśmy to wymawiać jako "a propo", a akcent powinien padać na ostatnią sylabę.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Wzią(ś)ć na tapet(ę), czyli jak nie popełnić dwóch błędów w trzech słowach.

Zacznijmy od czasownika. Poprawną formą jest, oczywiście, "wziąć"! Niektórzy mogli kiedyś wyłapać, że na przykład Mickiewicz pisał "wziąść". Nie jest to akceptowalne dlatego, że jest etymologicznie nieuzasadnione. "Wziąć" pochodzi od prasłowiańskiego "vъzęti". Głoska "ti" przeszła w naszym języku na "ć"; po czesku na przykład mówi się "vzít". (ʘ‿ʘ)

Co do tapetu (nie tapety) - SJP podaje definicję tego słowa: "stół nakryty zielonym suknem, przy którym dawniej toczono obrady; dziś tylko w związkach frazeologicznych:
a) być, pojawić się, znaleźć się na tapecie - być omawianym, stać się tematem rozmów, dyskusji;
b) mieć coś na tapecie - właśnie coś omawiać, zajmować się czymś w danej chwili".
Te słowa są ze sobą spokrewnione i oba pochodzą od łacińskiego "tapetum", co znaczyło ‘kobierzec’. Sam zwrot (etwas aufs Tapet bringen) i słowo (Tapete) przejęliśmy jednak od Niemców. Problem jest taki, że tak się nieszczęśliwie złożyło, że oba słowa mają w miejscowniku końcówkę -cie i dlatego wiele osób mówi "wziąć coś na tapetę".

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Wybaczcie, że znowu tak późno. ( ͡° ʖ̯ ͡°) Dzisiaj o określeniu "ciężko", które stało się synonimem "trudno".

Sformułowania typu "ciężki dzień", "ten temat jest ciężki" chyba już kogoś nie dziwią. A tak się składa, że do niedawna nikt tak nie mówił. Słowa "ciężko" jako synonim "trudno" powinniśmy używać tylko w mowie potocznej, a mimo to da się znaleźć takie kwiatki nawet w gazetach. "Trudno" powinno być używane w sytuacjach formalnych. Są też oczywiście wyjątki od tej reguły, czyli utarte sformułowania typu "ciężkostrawny".
Skąd się wzięła ta dziwaczna tendencja? W sumie nie wiadomo, niektórzy językoznawcy sugerują, że to może być kalka angielskiego "hard".

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o konstrukcji "wydaje się być".

Jest to kalka z niemieckiego "es scheint zu sein". Zazwyczaj powinniśmy używać konstrukcji "wydaje się"; w przymiotniku czasem ta dłuższa forma jest niezbędna, ale w miarę możliwości i tak powinniśmy używać tej krótszej. Jest też inny przypadek, w którym "wydaje się być" jest jak najbardziej na miejscu, dzisiaj znowu pozwolę sobie zacytować SJP: "Nie ma jednak możliwości zamiany jednej formy na drugą w połączeniach z przysłówkami i wyrażeniami równoważnymi przysłówkom, por. wydaje się być daleko (za horyzontem, kawał stąd)." Źródło: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/wydaje-sie-byc;12278.html

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na #polskizmeivels. Dzisiaj trochę o datach.

Zaczynając od miesięcy, mogliście często usłyszeć wyrażenia typu szesnasty grudzień, trzeci marzec, jedenasty październik. Są to formy błędne, miesiąc zawsze powinien być w dopełniaczu, zatem poprawnie by było: szesnastego grudnia, trzeciego marca, jedenastego października.

Co do lat, od roku dwutysięcznego mamy z nimi ogromny problem. Wiele osób uparcie mówi: dwutysięczny trzynasty, dwutysięczny dziewiętnasty itd. Poprawna forma to: dwa tysiące trzynasty, dwa tysiące dziewiętnasty. Czemu tak jest? Bo nie mówimy rok tysięczny siódmy etc. (ⴲ﹏ⴲ)/ Tylko wspomniany rok dwutysięczny i tysięczny mają taką formę.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj o błędzie popełnianym na co dzień.

Powinniśmy pisać "na co dzień", a nie "na codzień" lub co gorsza "nacodzień". Co śmieszniejsze, do lat 60. obowiązywała ta druga forma. Zmieniono to, ponieważ w polszczyźnie nie ma rzeczownika "codzień".

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels, wybaczcie, że dzisiaj tak późno. (・へ・) Dzisiaj o zaimkach "tę" i "tą".

W starannej polszczyźnie w bierniku powinno się używać zaimka "tę", jednakże w mniej poprawnym kontekście jest dopuszczalny zaimek "tą", zwłaszcza w mowie. "Tę" jest pozostałością po starych formach zaimków, jeszcze do połowy XIX mówiono "tamtę książkę", "moję mamę". "Ę" przeistoczyło się w większości przypadków w "ą", stąd problem.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu spisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też spamlista, jeżeli chcesz otrzymać jutro ode mnie powiadomienie.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Kiedy zwracając się do kogoś, powinniśmy używać wielkiej, a kiedy małej litery?

Wielkiej litery powinniśmy używać, kiedy zwracamy się do kogoś na piśmie bezpośrednio. Wielką literę powinniśmy stosować wobec osób, które darzymy szacunkiem bądź miłością, jednakże używanie jej to sprawa bardzo indywidualna. Dużo zależy od miejsca w hierarchii osoby, do której piszemy. Jeżeli jest niżej, to możemy używać w stosunku do niej małej litery.

Gdy piszemy o osobach trzecich powinniśmy używać małej litery.

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels. W komentarzu znajduje się też lista, jeżeli chcesz być jutro oznaczony. (｡◕‿‿◕｡)

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels! Dzisiaj opiszę wam mylenie końcówki -ą z -om Sprawa jest banalna jak poprzednim razem.

Rzeczowniki
Słowo w liczbie pojedynczej rodzaju żeńskiego będzie miało końcówkę -ą.
Przykłady:
(Z) kim? (z) czym? - kobietą, rózgą, muchą

Jeżeli słowa w liczbie mnogiej będą się kończyć na -om.
Przykłady:
kobietom, autom, mężczyznom

Reszta części mowy
Czasowniki i zaimki oczywiście będą się kończyć na -ą.
Przykłady:
tą, mą, piszą, myślą

Jeżeli ktoś ma problem z końcówkami, to zapraszam do mojego poprzedniego wpisu. (｡◕‿‿◕｡)

Jeżeli chcesz widzieć więcej tego typu wpisów, zapraszam do zaobserwowania mnie lub tagu #polskizmeivels. Od dzisiaj na prośbę jednego Mirka otwieram też spamlistę, więc zapraszam do porysowania komentarza, by otrzymać Powiadomienie następnego dnia.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na kolejny #polskizmeivels. Dzisiaj wam opiszę zastosowanie końcówek -e i -ę. Sprawa jest banalna, ale wiele osób ma z tym problem. (｡◕‿‿◕｡)

Czasowniki
Jeżeli już czasownik ma się kończyć na -e lub -ę, to pierwsza osoba liczny pojedynczej kończy się na -ę, trzecia osoba liczby pojedynczej na -e.
Przykłady:
Ja piszę, ono pisze
Ja jadę, ona jedzie
Ja liżę, on liże

Zaimki
Zaimek wskazujący w celowniku na różowy pasek to "tę" (oczywiście w liczbie pojedynczej!). Zaimek w liczbie mnogiej, nie tylko w celowniku, to "te".
Przykłady:
Kogo? co widzę? - tę różową, te różowe, tę kobietę, te kobiety

Oprócz tego są takie zaimki jak "się" etc., o których trzeba po prostu pamiętać.

Rzeczowniki
Niektóre rzeczowniki o nieco archaicznej formie w mianowniku kończą się na -ę. Jest to obecnie dość rzadkie, ale niektóre z nich są nadal w powszechnym użyciu, więc warto o tym wiedzieć.
Przykłady:
Książę, dziecię, strzemię, dziewczę, kocię

W bierniku liczby pojedynczej rodzaju żeńskiego rzeczowniki, jak już mogliście zauważyć, też będą się kończyć na -ę, nie ma -e.
Przykłady:
Kobietę, dziewczynę, wojnę, zbroję, kuchnię

Jeżeli chcesz widzieć moje kolejne wpisy, zaobserwuj mnie lub tag #polskizmeivels.

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Czas na drugą część serii o błędach w języku polskim popełnianych przez Polaków. Właśnie - Polaków, a nie polaków.

Kiedy rzeczowniki i przymiotniki związane z nazwami krajów, etnicznością i religią piszemy małą, a kiedy wielką literą?

Wielką literą powinnismy pisać:
- nazwy krajów: Irlandia, Hiszpania
- nazwy narodowościowe, etniczne: Polak, Tatar
- nazwy miast: Kraków, Praga
- przedstawicieli różnych: Murzyn, Hindus

Małą literą powinniśmy pisać:
- nazwy języków: angielski, łacina
- przymiotniki stworzone od rzeczowników: portugalskie, warszawski
- nazwy wyznawców danej religii: katolik, muzułmanin
- nazwy obywateli danego miasta: warszawiak, torunianka

Ponadto zauważcie, że powinno się mówić "wielką/małą literą", a nie *z wielkiej/małej". ;)

Jeden Mirek mi poradził, abym stworzyła własny tag do mojej serii wpisów i tak też zamierzam uczynić. Od dzisiaj będę tagować #polskizmeivels. Jeżeli chcecie mnie śledzić na bieżąco, dodajcie go lub mnie do obserwowanych. ;)

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Cześć, Mirabelki i Mireczki. Mam pomysł, na serię wpisów na Mikro, mam nadzieję, że ktoś się zainteresuje. A mianowicie - codzienne omawianie kolejnych często popełnianych błędów w polszczyźnie.

Na pierwszy ogień niech pójdzie mylenie "te" z "to".
Może słyszeliście, jak ktoś mówił "te dziecko", "te słowo". Jest to oczywiście forma błędna. Zaimek "te" używa się w liczbie mnogiej rodzaju niemęskoosobowego, a w liczbie pojedynczej rodzaju nijakiego powinno się używać zaimka "to". Czyli:
- widzę to słowo, to dziecko
- widzę te słowa, te dzieci

Jeżeli chcecie być oznaczeni do jutrzejszego wpisu, dajcie plusa. (｡◕‿‿◕｡)

#uczsiezwykopem #polski #jezykpolski pokaż całość

Odwieczna walka polsko-czeska na Śląsku. Kto był pierwszy we Wrocławiu, w jakim języku jest "dej, dyć jo pobrusza" ;)
Na jedno z tych pytań stara się odpowiedzieć dr Aleksandra Pankiewicz z Instytutu Archeologii UW. Warto wykopać:

https://www.wykop.pl/link/5154825/kto-zalozyl-najstarsza-czesc-wroclawia-czyli-ostrow-tumski/

#dolnyslask #slask #wroclaw #wroclavia #czechy #czeski #czesi #polska #polski #jezykpolski #historia #historiapolski #mikroreklama #gruparatowaniapoziomu pokaż całość

źródło: go.wroclaw.pl

Kurwa chciałbym znaleźć moment w historii świata, w którym jakiś idiota wymyślił skróty typu: nk, sb, tb, nwm, żeby cofnąć się w czasie i napluć mu w mordę. Jak ktoś zaczyna tak pisać, to z góry uważam go za idiotę i tak go traktuję. Tak mnie to mierzi, że nie mogę wytrzymać z tej patologii. A z polskiego miałem same tróje xD

#jezykpolski #polski #bekazpodludzi pokaż całość

wysłałem do mojej Angielskiej koleżanki, czekam aż się nauczy i ją przetestuje.
#polski #angielski

źródło: img.joemonster.org

#xd #heheszki #gotowanie #pieczzwykopem #polski #angielski #angielskizwykopem

źródło: scontent-waw1-1.xx.fbcdn.net

Przeczytane mnóstwo poezji, obejrzane dużo życiowych filmów, przerobione multum streszczeń i opracowań tylko po to żeby się odwołać do światu według kiepskich xDDDDDD

#matura #ustnypolski #polski