Teoria skapywania – historia, twórcy i wszystko, co chciałeś wiedzieć, lecz bałeś się spytać
Kto ją stworzył? Kto promował? Kto krytykował, dlaczego i jak wyglądają badania empiryczne w tym zakresie? Cz. I.
Cofnijmy się do roku 1955. Wtedy to swój pionierski artykuł Economic Growth and Income Inequality opublikował późniejszy noblista Simon Kuznets #. Amerykanin poddał analizie tzw. hipotezę odwróconego U. Obrazował ona process, w którym wraz rosnącym stopniem industrializacji w gospodarce rosły w niej też nierówności. Jednak tylko tymczasowo. Do nowych sektorów dołączali kolejni robotnicy i ludzie najbiedniejsi, pomnażając swój dochód dzięki pracy u zamożnych przemysłowców. Kuznets swoją hipotezę sformułował w oparciu o dane ze Stanów Zjednoczonych za lata 1913–1948. Należy jednak podkreślić, że była to próba rozpoczęcia dyskusji, Kuznets był otwarty na falsyfikację swojej hipotezy i nie zajął kategorycznego stanowiska.
Przezorności Kuznetsa jednak nie zachowali niektórzy amerykańscy ekonomiści i publicyści z lat 70. W roku 1975 profesor ekonomii w Yale Arthur Okun opublikował książkę zatytułowaną Equality and Efficiency: The Big Trade Off.
Wzywał w niej do prowadzenia liberalnej polityki gospodarczej, w szczególności zaś do obniżki podatków osobom najbogatszym. Miało to na celu zwiększenie możliwości indywidualnych inwestorów, których krańcowe malejące zyski z kapitału miały „skapywać” do ludzi o najniższych dochodach. Autor uważał procesy wydajności produkcji oraz równości dochodów za niekompatybilne ze sobą:
[The] tradeoff [...] between equality and efficiency [...] is, in my view, our biggest socioeconomic tradeoff, and it plagues us in dozens of dimensions of social policy. We can’t have our cake of market efficiency and share it equally.
Wskazał też innym ekonomistom możliwości sformalizowania mechanizmu skapywania. Jak go dokładnie rozumiał?
Na tym się nie skończyło. Modę intelektualną na tego rodzaju rozważania podsycali również dziennikarze i konserwatywni komentatorzy ekonomiczni. Jeden z nich, późniejszy doradca Ronalda Reagana polskiego pochodzenia Jude Wanniski z WSJ w swojej poczytnej książce Tak działa świat (1978, oryg. The Way The World Works) napisał tak:
basic economic problem that for all time has confronted the global electorate is the tension between income growth and income distribution.
Wanniski, twórca terminu ekonomia podaży, promował nieznanego szerszemu gronu wcześniej Arthura Laffera. Współpraca z Reaganem była szczególnie widoczna w czasie stworzenia Economic Recovery Act przynoszącego obniżkę podatku dochodowego oraz podatku od zysków kapitałowych. [Sylwetka Wanniskiego na łamach Washington Post]( http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/08/30/AR2005083001880.html). Pobieżna lektura książki Wanniskiego przyniosła mi dość zaskakującą ciekawostkę: anegdotkowy styl narracji oraz kreacja postaci Jonesa i Smitha jako żywo przypomina retorykę, jako posługuje się znany na portalu Wykop.pl dr hab. nauk prawnych pan Robert Gwiazdowski. Zostawmy to jednak.
Trudno powiedzieć ile przetrwała ta moda, pewne jest to, że była dłuższa od teoretycznej formalizacji mechanizmu skapywania o czym za chwilę. Jeszcze w 1999 roku na dorocznej konferencji naukowej Amerykańskiego Towarzystwa Ekonomicznego jego późniejszy wiceprezydent Finis Welch opublikował artykuł zatytułowany „In defense of inequality”. Welch, jak nietrudno się domyślić po tytule, bronił nierówności dochodowych i społecznych, ponieważ uważał (jego artykuł zawiera dane), że chociaż ich istnienie jest bezsporne, przynoszą one więcej pożytku niż szkód. Cytat:
I contend that growing inequality has created opportunities that have been exploited by many and that the gains are not restricted to the traditional elite.
Artykuł nie został opublikowany byle gdzie – zamieściło go najsłynniejsze I najbardziej prestiżowe czasopismo ekonomiczne na świecie, czyli American Economic Review #.
I trochę o nich oraz o wynikach badań empirycznych (bardzo różnych podmiotów) napiszę w Nowy Rok. Wołam wątpiących w istnienie teorii skapywania @Kapitalis, @proeko
@shadowboxer: Obalenie obalenia, czekam na obalenie obalenia obalenia i kolejne. Świat ekonomii burżuazyjnej nie przestaje zadziwiać. Idę po suszone skórki z dyrektora i obserwował będę.
@fozikajod: Oczywiście o tym, że wpis jest empiriokrytyczną wykładnią ekonomii głównego nurtu, zwalczającą metafizycznych burżujów i promujących materialistycznych nawet się nie zająkniesz, bo i po co. O tym, że Lenin by plusował ze wszystkich multi też nie. Idź na skórkę do kapitalisty, mam nadzieję, że będzie smakować :|
@shadowboxer: Lenin by ze mną siedział i patrzył na jatkę. Plus mógłby służyć jedynie jako przyczynek do wywołania żywszej reakcji stron tej samej — burżi — monety, by szkalunek by proxy miał większe oddziaływanie oraz aby cała maszyneria sprzeciwu i oporu poszła w ruch w tworzeniu kolejnych zapisków dotyczących metafizyki aktorstwa paramaterialnego.
@Poczmistrz_z_Tczewa: Znam je i stanowi ono niestety przekłamanie. W każdej warstwie: ekonomistów, polityków i innych. Ekonomistą który wspierał jawnie tę teorię jest Arthur Okun, co możesz zobaczyć w moim wpisie, politykiem, który się z nim zgadzał był Ronald Reagan, inaczej w życiu niczego nie mógłby konsultować niczego z Wanniskim, również jej rzecznikiem. Cytaty, a o nie chodziło Sowellowi zresztą masz.
@shadowboxer: Jasne. Mam tylko wątpliwości czy Sowell i Ty mówicie o tej samej, czy może tak samo rozumianej, Teorii skapywania. On m.in. rozróżnia dwie kwestie (nie wnikam czy słusznie):
[...] such tax cuts are often verbally transformed from those of the advocates — namely, changing economic behavior in ways that generate more output, income and resulting higher tax revenues — to a very different theory attributed to the advocates by
Jasne. Mam tylko wątpliwości czy Sowell i Ty mówicie o tej samej Teorii skapywania. On m.in. rozróżnia dwie kwestie (nie wnikam czy słusznie):
@Poczmistrz_z_Tczewa: Ten mechanizm ma w założeniu działać podobnie: powinniśmy ulżyć górnym decylom dochodowym, by te inwestowały już zakumulowany kapitał i polepszały byt tym z dołu.
Jak jest nie wiem, a że bez zaglądania do źródeł i ich konfrontowania nie mogę ocenić czy Sowell mnie okłamał, czy tylko ożartował,
Teoria skapywania, teoria, która nie istnieje, bo tak przedstawiała to Prosta Ekonomia.
Och. Ich materiały szczęśliwie zdecydowałem się omijać po obejrzeniu połowy jednego z filmików, więc nie było mi dane zetknąć się z rzeczonym wywodem. Dzięki za wyjaśnienie.
@Poczmistrz_z_Tczewa: Jakiego, jeśli można wiedzieć? Może tego mówiącego, że w Polsce nie ma kapitalizmu z powodu Darka, zmyślonej postaci z opowiastki, która od dziecka doświadcza przymusu państwa, bo musi iść do podstawówki?
@shadowboxer: Wyparłem to przeżycie i pozostał tylko niesmak wzbudzany gdzieś głęboko w strukturach podkorowych albo innym miejscu, o którym nie chcę wiedzieć, a któremu zawdzięczam pozostawanie przy umiarkowanym zdrowiu psychicznym. Darek brzmi jak coś, o czym chciałbym zapomnieć, że pamiętam ʕ•ᴥ•ʔ
@shadowboxer: dopiero teraz trafiłem na ten wpis... Szkoda, że nie dałeś tutaj cytatów se Smitha, który też pisał o tym zagadnieniu - w kontekście dóbr trwałych i tego, że nie są one w pełni skonsumowane przez ich pierwotnego kupca - tylko odsprzedawane dalej po cenie poniżej ceny ich odtworzenia umożliwiając ich kupno komuś kogo nie stać by było na nowe. Dzięki temu dobra są akumulowane i jak pisał - skapują na
Teoria skapywania – historia, twórcy i wszystko, co chciałeś wiedzieć, lecz bałeś się spytać
Kto ją stworzył? Kto promował? Kto krytykował, dlaczego i jak wyglądają badania empiryczne w tym zakresie? Cz. I.
Cofnijmy się do roku 1955. Wtedy to swój pionierski artykuł Economic Growth and Income Inequality opublikował późniejszy noblista Simon Kuznets #. Amerykanin poddał analizie tzw. hipotezę odwróconego U. Obrazował ona process, w którym wraz rosnącym stopniem industrializacji w gospodarce rosły w niej też nierówności. Jednak tylko tymczasowo. Do nowych sektorów dołączali kolejni robotnicy i ludzie najbiedniejsi, pomnażając swój dochód dzięki pracy u zamożnych przemysłowców. Kuznets swoją hipotezę sformułował w oparciu o dane ze Stanów Zjednoczonych za lata 1913–1948. Należy jednak podkreślić, że była to próba rozpoczęcia dyskusji, Kuznets był otwarty na falsyfikację swojej hipotezy i nie zajął kategorycznego stanowiska.
Przezorności Kuznetsa jednak nie zachowali niektórzy amerykańscy ekonomiści i publicyści z lat 70. W roku 1975 profesor ekonomii w Yale Arthur Okun opublikował książkę zatytułowaną Equality and Efficiency: The Big Trade Off.
Wzywał w niej do prowadzenia liberalnej polityki gospodarczej, w szczególności zaś do obniżki podatków osobom najbogatszym. Miało to na celu zwiększenie możliwości indywidualnych inwestorów, których krańcowe malejące zyski z kapitału miały „skapywać” do ludzi o najniższych dochodach. Autor uważał procesy wydajności produkcji oraz równości dochodów za niekompatybilne ze sobą:
[The] tradeoff [...] between equality and efficiency [...] is, in my view, our biggest socioeconomic tradeoff, and it plagues us in dozens of dimensions of social policy. We can’t have our cake of market efficiency and share it equally.
Wskazał też innym ekonomistom możliwości sformalizowania mechanizmu skapywania. Jak go dokładnie rozumiał?
The formal analysis of trickle-down may be viewed along the following lines: Consider capital-deepening without technical change. The profit is driven down over time; and rent on previously invested capital is lowered to match the marginal product of new capital. Then benifts trickle down from the old capitalists. The marginal product of labor is raised by capital deepening, so workers gets the benefits of the trickle.
[#](https://books.google.pl/books?id=UFHVBgAAQBAJ&pg=PA45&lpg=PA45&dq=Equality+and+Efficiency:+The+Big+Tradeoff+trickle+down&source=bl&ots=KVo-p9JvDj&sig=ZPK1HRabDUGDW-YeLrcrcy9vM_Q&hl=pl&sa=X&ved=#!$%@?#v=onepage&q&f=false) – s. 45.
Na tym się nie skończyło. Modę intelektualną na tego rodzaju rozważania podsycali również dziennikarze i konserwatywni komentatorzy ekonomiczni. Jeden z nich, późniejszy doradca Ronalda Reagana polskiego pochodzenia Jude Wanniski z WSJ w swojej poczytnej książce Tak działa świat (1978, oryg. The Way The World Works) napisał tak:
basic economic problem that for all time has confronted the global electorate is the tension between income growth and income distribution.
#. Tutaj wydanie wznowione z roku 1998.
Wanniski, twórca terminu ekonomia podaży, promował nieznanego szerszemu gronu wcześniej Arthura Laffera. Współpraca z Reaganem była szczególnie widoczna w czasie stworzenia Economic Recovery Act przynoszącego obniżkę podatku dochodowego oraz podatku od zysków kapitałowych. [Sylwetka Wanniskiego na łamach Washington Post]( http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2005/08/30/AR2005083001880.html). Pobieżna lektura książki Wanniskiego przyniosła mi dość zaskakującą ciekawostkę: anegdotkowy styl narracji oraz kreacja postaci Jonesa i Smitha jako żywo przypomina retorykę, jako posługuje się znany na portalu Wykop.pl dr hab. nauk prawnych pan Robert Gwiazdowski. Zostawmy to jednak.
Trudno powiedzieć ile przetrwała ta moda, pewne jest to, że była dłuższa od teoretycznej formalizacji mechanizmu skapywania o czym za chwilę. Jeszcze w 1999 roku na dorocznej konferencji naukowej Amerykańskiego Towarzystwa Ekonomicznego jego późniejszy wiceprezydent Finis Welch opublikował artykuł zatytułowany „In defense of inequality”. Welch, jak nietrudno się domyślić po tytule, bronił nierówności dochodowych i społecznych, ponieważ uważał (jego artykuł zawiera dane), że chociaż ich istnienie jest bezsporne, przynoszą one więcej pożytku niż szkód. Cytat:
I contend that growing inequality has created opportunities that have been exploited by many and that the gains are not restricted to the traditional elite.
Artykuł nie został opublikowany byle gdzie – zamieściło go najsłynniejsze I najbardziej prestiżowe czasopismo ekonomiczne na świecie, czyli American Economic Review #.
W tym czasie mechanizm skapywania stał się już rozwiniętą, sformalizowaną teorią ekonomiczną. Na końcowy akord złożyły się dwie prace: [Income Distribution and Macroeconomics]( https://www.brown.edu/Departments/Economics/Faculty/Glenn_Loury/louryhomepage/teaching/Ec%20237/Galor%20and%20Zeira%20(RES%201993).pdf) duetu Izraelczyków Odeda Galora oraz Josepha Zeiry, a także [A Theory of Trickle-Down Growth And Development]( https://www0.gsb.columbia.edu/faculty/pbolton/PDFS/A_Theory%20of%20Trickle%20Down.pdf) Philippe’a Aghiona (Francuz, obecnie jeden z wielu kandydatów do Nobla) oraz Patricka Boltona (Amerykanin). Chociaż teoria skapywania wreszcie została pełnoprawną teorią z silnie zarysowaną warstwą analityczną, wyżej wymienieni ekonomiści byli wobec niej krytyczni.
I trochę o nich oraz o wynikach badań empirycznych (bardzo różnych podmiotów) napiszę w Nowy Rok. Wołam wątpiących w istnienie teorii skapywania @Kapitalis, @proeko
#neuropa #4konserwy #socdem #ekonomia
@Poczmistrz_z_Tczewa: Ten mechanizm ma w założeniu działać podobnie: powinniśmy ulżyć górnym decylom dochodowym, by te inwestowały już zakumulowany kapitał i polepszały byt tym z dołu.
Och. Ich materiały szczęśliwie zdecydowałem się omijać po obejrzeniu połowy jednego z filmików, więc nie było mi dane zetknąć się z rzeczonym wywodem. Dzięki za wyjaśnienie.