[Epsiloks]

Czym jest prawica i lewica?

Natrafiłem kiedyś na ciekawą dyskusją co charakteryzuje i różni oba obozy i uznałem, że mógłbym to tutaj rozwinąć. Jestem bardziej amatorem niż politologiem, więc można mnie śmiało poprawiać. Będę upraszczał mocno oraz nie będę też szczegółowo rozwijał wątków bo nie jest to wykład historyczny. Mam nadzieję, że będzie ktoś zainteresowany tematem :)

Sam podział się bierze z 1789 roku kiedy to w trakcie rewolucji francuskiej zasiedli po prawej stronie sali przedstawiciele arystokracji, duchowieństwa oraz zwolennicy monarchii, zaś po lewej stronie sali przedstawiciele rewolucjonistów. Tylko, że nie pasuje to do współczesnych czasów ponieważ oznaczałoby to, że prawica prawie w ogóle nie istnieje.

W XIX wieku zaczął zaś rozkwitać i najczęściej oznaczał on podział na partie liberalne oraz konserwatywne, był on jednak oparty na dużych różnicach ideologicznych oraz uczestnictwie wąskiej grupy ludzi.

W Stanach oznaczał on zwolenników państwa minimalnego/zdecentralizowanego a osób które uznawały ingerencję państwa w ochronie pewnych grup(do dziś po części moim zdaniem się uchował on tam), podkreślić trzeba, że przynajmniej oficjalnie z niewolnictwem w tym okresie walczył Lincoln który ma historię w partiach konserwatywnych, zaś w Niemczech za Bismarka prawica była określana jako zwolennicy silnego unitarnego państwa opiekuńczego(do naszych czasów zresztą uchował się w Polsce Bismarck'owy system emerytalny) z naszej perspektywy opartego wtedy na mocnym anty poloniźmie tzw. kulturkampf o którym publicznie mówiono wtedy w Niemczech

cytat jednego z listów Bismarcka:

Bijcie Polaków, aż im się żyć odechce. Mam wszelkie współczucie dla ich sytuacji, ale jeżeli przetrwać chcemy, to nie możemy uczynić niczego innego jak ich wytępić.

Zachodzi więc pewien dysonans, ponieważ definicja prawicy/lewicy jest zależna nie tylko od czasów, ale również od państw w których funkcjonują.

Przyjrzyjmy się historii polski, gdzie naradzający się nacjonalizm w różnych odmianach na przełomie XIX/XX wieku był w opinii publicznej uznawany za lewicowy. Polska jednak powraca na mapy a wraz nią konflikt na linii Dmowski-Piłsudski. Z jednej strony mamy Endecje/ZLN(strona Dmowskiego) który był uznawany za partię prawicową głoszącą: liberalizm gospodarczy, hasła narodowe, przywiązanie do tradycji, unitaryzm państwa polskiego za to po przeciwnej stronie PPS(strona Piłsudskiego) głoszący hasła socjalne, równość różnych narodów w państwie, federalizcje polski, oraz hasła niepodległościowe

cytat dokumentu ze zjazdu w 1892 roku PPS w Londynie:

Polska Partia Socjalistyczna, jako organizacja polityczna polskiej klasy robotniczej, walczącej o swe wyzwolenie z jarzma kapitalizmu, dąży przede wszystkim do obalenia dzisiejszej niewoli politycznej i zdobycia władzy dla proletariatu. W dążeniu tym celem jej jest niepodległa rzeczpospolita demokratyczna.

Absurdem całej tej sytuacji jest fakt, że przewrót majowy Piłsudskiego, który PPS oraz inne lewicowe organizacje popierały, dały w następstwie jego autorytarne rządy Sanacji gdzie później odżegnywał się od swojej poprzedniej działalności, i uznawane były one i są obecnie przez wielu ludzi, za rządy prawicowe.

Patrząc na koniec PRLu to podział ten dotyczył komunistów a solidarności i środowisk opozycyjnych, mimo, że wokół solidarności gromadzili się ludzie o różnych poglądach a sama solidarność szła z hasłami podwyżek płac czy walki o prawa związkowców ucierając się jako prawica w tamtym okresie, możliwe, że po części przez antykatolicyzm komunistów.

Jak przynajmniej według mnie utworzył się ten podział współcześnie? Obecnie osoby które można przypisać do lewicy, nie koniecznie muszą być zwolennikami państwa mocno socjalnego, zaś na prawicy znajdą się osoby popierające solidaryzm społeczny. Więc konflikt ten polega głównie na linii progresywizm-konserwatyzm.

Widząc jak różne zmiany były i są w definiowaniu lewicy i prawicy czy można znaleźć jakiś uniwersalny wspólny mianownik dla nich? Moim zdaniem istnieje, lecz nie jest on idealny, poglądy lewicowe określić można na zachowania dążące do gwałtownych zmian społecznych czy kulturowych, zaś prawicowe za bardziej zachowawcze podejście do świata, oraz podejściu ewolucyjnym niż rewolucyjnym. Sam niezbyt używam tych pojęć ponieważ są zbyt ogólne, częściej wykorzystywane po prostu w mediach do rozróżnienia swoich od tych drugich, i dziś dwie osoby klasyfikujące się do prawicy jutro mogą być po przeciwnych stronach barykady, liczę, że ktoś napisze własne spostrzeżenia :)

#polityka #4konserwy #neuropa #konfederacja #nacjonalizm #socjalizm #komunizm #wolnyrynek