Jak usprawnić wybory w Polsce i nie tylko

TLDR: Prosty i tani (dla Państwa) sposób na zwiększenie wiarygodności głosowania/wyborów. Wyniki są publikowane w Internecie jako plik z wszystkimi głosami.

W obecnej sytuacji gdy idziemy na wybory, oddajemy głos do "czarnej skrzynki" i wierzymy, że będzie on uznany jako głoś ważny i odpowiednio policzony. Nie mamy żadnej pewności, że ten głos cokolwiek znaczy, ponieważ teoretycznie może się stać wiele rzeczy:

• głos może zostać omyłkowo pominięty
• może zostać unieważniony (np. jak ktoś nieuczciwy dopisze drugie "X")
• ktoś nieuczciwy może policzyć go jako inny głos (oddany na kogoś innego)

Prawidłowość liczenia głosów polega na wielu ludziach. System głosowania zakłada, że każdy z nich prawidłowo liczy głosy, ale czy tak zawsze jest?
Na koniec komisja prezentuje nam wyniki wyborów i tyle. To wszystko jest tylko kwestią zaufania. Musimy zaufać tym wszystkim ludziom oraz komisji wyborczej. Nie mamy żadnej możliwości sprawdzenia prawidłowości liczenia głosów.

I tutaj rodzi się prosty pomysł na usprawnienie całego procesu. Gdyby go zastosować, każdy głosujący miałby możliwość sprawdzenia czy jego głos jest prawidłowy, bez naruszania tajności głosowania. Oto jak mogłoby to działać:

1. Wszystkie karty do głosowania są numerowane od 1 do N, gdzie N to liczba wszystkich kart (czyli ilość uprawnionych do głosowania osób)
2. Karty są mieszane w taki sposób, żeby numery podczas rozdawania były nieprzewidywalne
   Np. każda placówka dostaje pewien zakres numerów, "tasuje" karty i rozdaje je głosującym po kolei od góry.
3. Każdy dostaje kartę o nieprzewidywalnym numerze od 1 do N
4. Oddając głos zapamiętujemy swój numer karty (lub zapisujemy/robimy zdjęcie)

W tym momencie każdy głosujący zna swój numer karty oraz swój głos. Tajność głosowania (anonimowość) zostaje zachowana ponieważ tylko głosujący zna swój numer karty. Nikt postronny nie jest w stanie odgadnąć do kogo należy dany numer.

Teraz następuje liczenie głosów:

1. Tworzymy bazę danych z listą głosów od 1 do N
2. Każdy głos zostaje wpisany na listę w bazie danych pod odpowiednim numerem (numerem karty).

Gdy dodaliśmy już wszystkie głosy do bazy, po prostu publikujemy całą listę głosów w Internecie. Lista taka zawiera numer karty oraz głos.

Każdy może taką listę pobrać i sprawdzić czy jego głos się zgadza. Sprawdzamy swój numer karty i głos. Możemy zapytać rodzinę i znajomych czy ich głosy się zgadzają. Tajność głosowania nadal pozostaje zachowana, jedyne co ogłaszamy to czy nasz głos jest prawidłowy, a nie sam głos/na kogo głosowaliśmy).

Wynikiem wyborów nie jest już więc procentowy wynik głosowania, ale cała lista głosów. Każdy może samodzielnie policzyć wynik procentowy mając listę oddanych głosów. W praktyce - komisja wyborcza, gazety, strony internetowe, TV, itd. będą publikować wyniki wyliczone z listy głosów. Wielu głosujących nie zauważy różnicy w stosunku do tradycyjnych wyborów. Natomiast ci którzy będą chcieli sprawdzić swój głos, będą mieli taką możliwość.

Powstaną strony internetowe, które ułatwią głosującym sprawdzenie głosu. Wystarczy wejść na taką stronę i podać swój numer karty. Strona poda nam głoś oddany pod tym numerem karty (który i tak jest publiczny jak i cała lista).

Plik tekstowy zawierający 30 milionów głosów zajmuje 60 MB (megabajtów), skompresowany .ZIPem 16 MB. Taki plik zawiera N linii, każda linia zawiera cyfrę/literę oznaczającą oddany głos.