[biesy]

To mówicie, katolicy, że dziś wasze święto. Ta.

15 Sierpnia - Matki...no właśnie. Niby odbywa się to pod „egidą” święta maryjnego – u Nas też często spotykane jest w tej chwili połączenie obchodów dożynkowych z Matki Boskiej Zielnej. Katolicy dziękują więc za dobre zbiory 15 sierpnia oraz w pierwszą niedzielę października, kiedy „dziękują za owoce ziemi i pracę ludzką”. Przynoszą w darze wieńce z kłosów i kosz z pięknie ułożonymi jabłkami, gruszkami i wszystkim co zbiorą z sadów (no teraz o tej porze to by najwyżej liście mogli pograbić; oczywiście od czasu gdy je na szerszą skalę tutaj hodowano).

Co święcono na przeważającym obszarze kraju? Na bukiet z ziół składa się: koper, bylica miętka polna, pieprzowa mięta, koszyczki, cencelia (centuria), dzwonek (dziurawiec), boże drzewko, ślaz, ślipie (rumian wielki, dziki), ruminek, przestę, lubczyk, osetek Panny Marii i osetek Pana Jezusa, łopuch, wrutyc, kalina, jarzębina, nogietki, warkoczyki Panny Marii, szczoteczki (oset gręplarski), dziewanna, marchew polna, przestrach, Piorunki, lulek, szaleń, zgrzebycki, przyprzywrotnik, kopelnik (kopytnik), biedrzeniec, baśnica, wielgie ziele, józefek i pasternak. Jeżeli nie znaleziono któregoś z ziół szukano w sąsiednich wsiach, u sąsiadów, pożyczano lub nawet kupowano.

Do bukietu ziół dokładano zboże: żyto, pszenicę, jęczmień owies, łodygi konopi i grochu, jabłka, śliwki, makówki, kwiaty ogrodowe, a do środka wkładano także buteleczkę oliwy i ser. Powstawał wówczas spory snopek, który wiązano batem lub powrozem. Niektóre były tak duże, że zanoszono je do kościoła na plecach.

Ale co obrządek to inaczej...

"Bukiety święcone w okolicach Puszczy Białowieskiej są jednymi z najuboższych gatunkowo w Polsce. Bukiety fotografowane w Karpatach zawierają średnio osiem lub dziewięć gatunków roślin, zarówno te w kościołach katolickich jak i cerkwiach grecko-katolickich i prawosławnych (Łuczaj 2009, 2011a, 2011b). Z drugiej strony także inne nieopracowane jeszcze materiały zebrane z niżu (kościoły katolickie na Podlasiu, Mazowszu i Lubelszczyźnie) są uboższe gatunkowo niż te z Karpat. Wyjątkowe ubóstwo bukietów białowieskich, tak kontrastujące z relatywnie dobrym zachowaniem ogółu tradycji ludowych, w tym tradycji użytkowania roślin, w porównaniu z większością terenów Polski (Pirożnikow 2008, 2010), można po części wytłumaczyć tym, że innym świętem, podczas którego święci się zioła lecznicze w cerkwiach prawosławnych Podlasia jest dzień Św. Jana (7 lipca), a owoce świeci się w dzień Św. Spasa, w przeciwieństwie do kościołów katolickich, gdzie w całej Polsce zioła lecznicze, owoce i warzywa święci się w Oktawę Bożego Ciała i w dniu Matki Boskiej Zielnej. W badanym terenie centralnym składnikiem bukietów są zboża. Brakuje w nich tak charakterystycznych elementów bukietu powszechnych w Karpatach i w przyległym pasie wyżyn, jak kalina, jabłko, lebiodka, sadziec, słonecznik czy koper. Jest to o tyle zastanawiające zjawisko, że zioła lecznicze występowały dawniej w wiązankach na Zielną na całej Białostocczyźnie, także w wioskach prawosławnych (Gaweł 2009).

W materiale opisywanym w tym artykule zioła te występują bardzo nielicznie (piołun, mięta, wrotycz, mak lekarski). W bukietach występowały też dawniej warzywa, głównie marchew i kapusta. Obecnie marchew zaobserwowałem tylko w kilku bukietach. Wydaje się, że święcenie przymiotna białego oraz jastruna właściwego jest nowym zjawiskiem – rośliny te obecnie są święcone w zastępstwie rumianku pospolitego (Chamomilla recutita (L.) Rauschert), który stał się na polach Podlasia rośliną rzadką. Znamienne jest, że tylko w trzech bukietach odnotowano wrotycz maruna, który na Podlasiu uchodzi za najcenniejszą i jedną z najbardziej uniwersalnych roślin leczniczych i użytkowanych w magii (Ewa Pirożnikow – inf. niepubl.).

Zatem na pewno nastąpił regres w ilości święconych gatunków. Zanikanie tradycji święcenia roślin w bukietach na Zielną podsumował jeden z mieszkańców w Werstoku, zapytany dlaczego teraz święci się głównie zboża: „Bo, Panie, teraz ludzie tylko w Bizony wierzą”. I nie miał na myśli białowieskich bizonów – żubrów, ale... kombajny". - Łukasz Łuczaj, Rośliny święcone w bukietach w dniu Matki Boskiej Zielnej w cerkwiach prawosławnych na przedpolu Puszczy Białowieskiej

Zboże poświęcone w zielu wrzucano do zboża przeznaczonego pod zasiew, dla większego plonu, oliwy używano do smarowania krowich wymion aby masło było żółte. Poświęcony dzwonek ze snopka wrzucano pod pierwszą skibę podczas orki aby orka się darzyła. Ziele zostawiano także w kapuście, aby nie zjadły jej gąsienice.

Mokosz, Radomir Rokita

#gruparatowaniapoziomu #historia #mitologia #bekazkatoli

[Alky]

Co w związku z tym?

[fiir]

Co w związku z tym?

@Alky: w zwiazku z tym warto wiedziec ze kazda religia wlacznie z katolicka to guslo i zabobon konkurujacy z innymi guslami i zabobonami w celu uzyskania korzysci majatkowych i/lub władzy przez waska wyspecjalizowana grupe kaplanow.

[Alky]

@fiir: Ok.

[Anon_daru]

@biesy: nic odkrywczego, że Maryja w mitologii chrześcijańskiej robi za boginie ziemi i urodzajów

[WujekZdzislaw]

@biesy: właśnie tak to działa. KK wybiera sobie jakieś obchody zakorzenione w ludowej tradycji i ustanawia że od dzisiaj to katolickie święto. Jest to symbol panowania nad kalendarze.. i wcale tego nie kryje. Podobnie jest z przejmowaniem wzgórz i gór stawiając tam najczęściej krzyże lub kapliczki.