[Dreampilot]

Trwała przemiana. Co nauka mówi o tym, jak medytacja zmienia twoje ciało i umysł
Tytuł oryginału: Altered Traits (2017)

Autorzy książki to dwoje przyjaciół od czasu studiów na Harvardzie – psycholog i dziennikarz Daniel Goleman (autor bestsellera "Inteligencja emocjonalna") oraz neurobiolog Richard J. Davidson który przyczynił się do powstania nowego kierunku badań określonych jako Contemplative Neuroscience. Oboje są zwolennikami duchowości wschodu i wieloletnimi praktykami medytacji. Obaj nosili się z zamiarem napisania tej książki już od dawna ale dopiero obecnie ilość badań wysokiej jakości nt. metod kontemplacji jest na tyle duża że w końcu można było dokonać rzetelnej oceny wartości tych praktyk. Badacze nie kryją też swoich głębszych motywacji którą jest zachęta i apel Dalai Lamy: zbadajmy przydatność medytacji w sposób naukowy i jak okaże się korzystna odrzućmy kontekst religijny i kulturowy tak aby stała się dostępna dla ogółu ludzi dla dobra całej ludzkości.

Przewodnim motywem książki jest pogląd, na potwierdzenie którego autorzy przedstawiają dowody w postaci badań, że praktyki medytacyjne zmieniają mózg i umysł. Ponadto, przypuszczają na podstawie mocnych przesłanek, że jeśli są stosowane odpowiednio długo i intensywnie są w stanie trwale zmienić cechy osobowości, dokonać “Trwałej przemiany” w kierunku ultra pozytywnego stanu bycia (będącego ideałem w religiach wschodu zwanego Bodhi, Nirvana, Moksza, Mukti, Kaivalya). Te przypuszczenia wysuwają na podstawie badań 21 najbardziej zaawansowanych joginów z różnych szkół buddyzmu tybetańskiego którzy do tej pory odwiedzili laboratorium Davidson’a.
Poddając tych “profesjonalnych medytatorów” różnym badaniom naukowcy byli zdumieni poziomem kontroli umysłu jaki posiadają: zdolności do osiągania stanu medytacyjnego w kilka sekund jak i równie szybki powrót do stanu spoczynku; silne fale gamma zsynchronizowane pomiędzy odległymi obszarami mózgu; niski poziom lęku antycypacyjnego i tym podobne. Jednocześnie ich sposób bycia świadczy o głębokim wewnętrznym spokoju i cieple, współczuciu i łagodnej życzliwości. U tych osób widać trwałą przemianę już jako stałą cechę.
Autorzy sygnalizują że praktyka medytacji w tradycyjnym kontekście miała na celu taką pozytywną przemianę i wyzwolenie z cierpienia.

No ale teraz wróćmy na ziemię :)
Ponieważ współcześnie medytacja znalazła zastosowanie w wielu obszarach życia książka poświęca również sporo uwagi tematom takim jak redukcja stresu, współczucie i dobroczynność, efekty zdrowotne, Jon Kabat-Zinn i jego MBSR, czy medytacji jako psychoterapii i innym. We wszystkich tych kategoriach opisywane są ustalenia z badań. Autorzy brali pod uwagę tylko badania najwyższej jakości, spełniające surowe standardy metody naukowej. Np. z 231 artykułów na temat medytacji współczucia/miłującej dobroci po przepuszczeniu przez sito twardych standardów pozostało tylko 37 z czego po dalszej analizie tylko 8 badań zostało wykorzystanych przy pisaniu książki.
Ponadto dowiadujemy się jak powinno wyglądać rzetelne badanie naukowe, poruszany jest problem naginania badań w celach marketingu i hochsztaplerstwa.

Książka napisana jest zrozumiałym popularnonaukowym językiem. Każdy rozdział zaczyna się sytuacyjną historyjką z udziałem różnych osób lub jakąś anegdotą która szybko wciąga w dalszą treść. Widać że Dan Goleman wie jak pisać dobre książki (artykuły do New York Timesa, “Inteligencja emocjonalna” i inne dzieła na koncie). Bardzo pomocne są zwięzłe podsumowania “W skrócie” na końcu rozdziałów.
Autorzy przez większość rozdziałów unikają słów takich jak “buddyzm” czy “buddyjski” prawdopodobnie nie chcąc zrażać świeckich czytelników z zachodu. Również tłumacząc trwałą przemianę używają słownictwa psychologicznego zamiast języka religijnego buddyjskich sutr czy prac o duchowości wschodu. Takie podejście prowadzi do dużych uproszczeń ale w tej książce jest jak najbardziej na miejscu.

Książka w żadnym razie nie jest podręcznikiem medytacji, nie uczy jak medytować, raczej omawia zagadnienia związane z medytacją. Przede wszystkim wyjaśnia mechanizmy stojące za poszczególnymi ćwiczeniami i praktykami np. jakie zmiany w mózgu dokonują się podczas praktyki poszczególnych rodzajów medytacji; dlaczego różne tradycje podkreślają wartość długich odosobnień i tak dalej. Można dowiedzieć się na jakie konkretnie efekty można liczyć praktykując np. dwa tygodnie a na jakie kilka lat. Z tych powodów książka może być wartościową pozycją dla osób podchodzących poważnie do medytacji i równocześnie zainteresowanych nauką.
Podsumowując, moim zdaniem dla osób zainteresowanych medytacją i które chcą wiedzieć co, jak i dlaczego w ich praktyce “Trwała przemiana” to lektura obowiązkowa którą szczerze polecam.

#medytacja #mindfulness #buddyzm #hinduizm #psychologia #nauka #religia #joga #ksiazki #czytajzwykopem

[Dreampilot]

Na fotografii Mingyur Rinpoche który był najbardziej doświadczonym uczestnikiem badań (ok. 62 000 godz. praktyki).

Autorzy opowiadają o książce i odpowiadają na kilka pytań:

https://youtu.be/oWFa34u1hqw