[Vivec]

1 095 - 1 = 1 094

Tytuł: How Language Began: The Story of Humanity’s Greatest Invention
Autor: Daniel L. Everett
Gatunek: Poplarnonaukowa
★★★★★★★☆☆☆

Najnowsze badania na polu lingwistyki zdają się wskazywać, że ponad milion lat temu po raz pierwszy stworzenie na Ziemi zaczęło posługiwać się językiem. Tym stworzeniem jest Homo erectus, człowiek wyprostowany, najbardziej inteligentne istota jaka do tamtej pory istniała, pionier języka i kultury ludzkiej. Choć niektóre inne zwierzęta potrafią się komunikować to język jest czymś więcej - “zaawansowaną formą ekspresji kulturowej opartą na symbolach”, czyli połączeniach kulturowo uzgodnionej formy z kulturowo rozwiniętym znaczeniem. Mimo że istnieją teorie twierdzące, że język jest rodzajem instynktu genetycznie przyrodzonego człowiekowi, to autor obstaje przy tym, że to wspólnoty Homo erectus wymyśliły symbole i język. Dużą część książki Everett poświęcił by przekonać do tego czytelnika. Jedną z ważniejszych przesłanek jest to, że do tej pory nie udało się odkryć zaburzeń poznawczych dotykających jedynie zdolności językowych. Co sugeruje, że język nie wyłania się z konkretnych regionów mózgu.
Choć język Homo erectus różnił się od współczesnych języków ilością narzędzi gramatycznych, był to przecież język ludzki, który wraz z kolejnymi pokoleniami był udoskonalany. Ale jeszcze dziś istnieją języki w pewnym stopniu przypominające ten pierwszy w historii i sprawdzają się nie gorzej od innych. Początek języka wiąże się z kulturowo wypracowanymi symbolami, które ukształtowane i umożliwione zostały przez duży mózg człowieka(ta kombinacja mózgu i kultury wyjaśnia, dlaczego tylko ludzie byli w stanie rozmawiać). Taki symbol mógł powstać z omyłkowego powiązania dwóch obiektów, takich jak korzeń drzewa pomylony z wężem, lub po prostu regularne kojarzenie jednej rzeczy z innym obiektem lub zdarzeniem - podobnie jak w przypadku psów Pawłowa. Po powstaniu takiego związku ludzie zaczęli używać takich symboli, ucząc się jedni od drugich. Ludzie porządkowali te początkowe symbole i tworzyli z nich większe symbole. Jednocześnie symbolom towarzyszyły gesty i intonacja, które funkcjonują razem i osobno, aby zwrócić uwagę i uczynić bardziej wyrazistym percepcyjnie niektóre symbole w wypowiedzi. Ten system symboli, uporządkowania, gestów i intonacji pojawił się synergistycznie, każdy składnik dodawał coś, co doprowadziło do czegoś bardziej skomplikowanego, bardziej skutecznego. Żaden z tych komponentów nie był częścią języka, dopóki wszystkie nie były - całość dająca cel częściom.
Ludzie są największymi drapieżnikami wszechczasów i ten sukces ma wiele wspólnego z faktem, że chociaż są stosunkowo mali, o miękkiej skórze, bez pazurów i poważnej siły, to jednak rozmawiają ze sobą. Dzięki temu mogą planować, mogą dzielić się wiedzą, mogą nawet przekazać wiedzę przyszłym pokoleniom. I w tym tkwi ludzka przewaga nad wszystkimi innymi gatunkami.

#bookmeter