Tytuł: The Swerve: How the World Became Modern Autor: Stephen Greenblatt Gatunek: Historyczna
Książka przedstawia historię odkrycia starożytnego poematu Lukrecjusza O naturze wszechrzeczy, przez renesansowego humanistę Poggio Braccioliniego i tego w jaki sposób zdarzenie te zmieniło europejską cywilizację. Poemat ten przedstawia materialistyczną filozofię Epikura w której wszechświat zbudowany jest z niepodzielnych atomów, które w czasie i przestrzeni przypadkowo gromadzą się w różne układy i rozpadają się. W konsekwencji filozof uznał, że żaden boski umysł nie zawiaduje wszechświatem, dusza jest śmiertelna, religie kłamią, a celem życia jest unikanie bólu i szukanie przyjemności. Tezą tej książki jest to, że filozofia Epikura przekazana europejczykom w poetyckiej formie zrewolucjonizowała ich koncepcje dotyczące znaczenia życia. Żeby nadać historii bardziej dramatyczny wyraz, autor książki przedstawia Poggio jako kulturowego bojownika, walczącego z opresyjnym Kościołem katolickim. I tu pojawia się moja pierwsza obiekcja - wolterowskie frazesy udające historię. Najwyraźniej średniowiecze można scharakteryzować jako epokę w której mnisi przesiadywali w ciemnych lochach kontemplując okrutne kary, które mogą nałożyć na sobie i innych oraz odrzucając jakąkolwiek ciekawość świata. Renesansowi humaniści natomiast, gdy tylko nie buszowali po bibliotekach w poszukiwaniu zapomnianych antycznych dzieł, cieszyli się przyjemnościami doczesnego świata. Problem w tym, że choć w średniowieczu rzeczywiście uważano curiositas za grzech, to jednak przez to słowo nie rozumiano tego samego co dziś. Słowem tym określano wtykanie nosa w nie swoje sprawy, a nie ciekawość świata. Czego dowodzi choćby to, że za przeciwieństwo curiositas uważano studiositas - pogoń za wiedzą. Cnotę którą odznaczali się tacy średniowieczni uczeni jak Albert Wielki, Bonawentura, Duns Szkot, William z Ockham czy Roger Bacon - poszukiwacze naukowej, praktycznej i metafizycznej wiedzy. Podobnie sprawa się ma z rzekomą opozycją do spraw cielesnych i przyjemności. Jednak choć zdarzały się takie przypadki to średniowiecze charakteryzowała raczej celebracja ciała widoczna w dziełach Dantego, Chaucera, Boccaccio czy na witrażach katedr w Chartres lub Saint Chapelle ukazujących kolorowo i energicznie życie powszednie. Druga moja obiekcja dotyczy założenia, że gdy tylko poemat Lukrecjusza stał się dostępny przyczynił się w dużym stopniu do zburzenia średniowiecznego i zbudowania nowoczesnego sposobu myślenia. Jednak autor nie przedstawia praktycznie żadnego dowodu na to. Wśród piętnasto- i szesnastowiecznych zwolenników epikureizmu trudno znaleźć odniesienia do tego poematu, a głównymi źródłami wiedzy na temat tej filozofii wśród ówczesnych humanistów są dialogi Cycerona i tekst Laktancjusza. Ostatnim moim zastrzeżeniem jest brak uwzględnienia neoplatonizmu, co sprawia, że prezentacja zanikania epikureizmu w późnym antyku jest wykoślawiona. Liczba zwolenników epikureizmu spadała do zera nie z powodu wrogich działań nowej religii, ale dlatego, że popularność neoplatonizmu praktycznie zmiotła konkurencyjne filozofie. Znakomita większość filozoficznie nastawionych intelektualistów była zwolennikami neoplatonizmu i w związku z tym mieli awersję do filozofii Epikura. Zwykle nieprzychylnie patrzyli też na chrześcijaństwo. W starożytności teksty, których nie czytano, nie studiowano ani nie kopiowano z pokolenia na pokolenie, nieuchronnie czekała zguba. Preferencje i uprzedzenia pogańskiego neoplatonizmu odegrały ogromną rolę w wyborach dokonanych w późnej starożytności, dotyczących tego, które teksty przetrwały do średniowiecza. Szkoda, że autor w ten sposób potraktował ten, przecież bardzo ciekawy, temat. Zwłaszcza, że nie można mu odmówić lekkości pióra. A tak książka Greenblatta stała się bardzo popularna i propaguje wśród czytelników przestarzałe mity. Szkoda, bo kwestia tego w jaki sposób powstała nowożytna cywilizacja europejska od dawna mnie interesuje i byłem szczerze zainteresowany tym w jaki sposób autor zapatruje się na tą kwestię.
Tytuł: The Swerve: How the World Became Modern
Autor: Stephen Greenblatt
Gatunek: Historyczna
Książka przedstawia historię odkrycia starożytnego poematu Lukrecjusza O naturze wszechrzeczy, przez renesansowego humanistę Poggio Braccioliniego i tego w jaki sposób zdarzenie te zmieniło europejską cywilizację. Poemat ten przedstawia materialistyczną filozofię Epikura w której wszechświat zbudowany jest z niepodzielnych atomów, które w czasie i przestrzeni przypadkowo gromadzą się w różne układy i rozpadają się. W konsekwencji filozof uznał, że żaden boski umysł nie zawiaduje wszechświatem, dusza jest śmiertelna, religie kłamią, a celem życia jest unikanie bólu i szukanie przyjemności. Tezą tej książki jest to, że filozofia Epikura przekazana europejczykom w poetyckiej formie zrewolucjonizowała ich koncepcje dotyczące znaczenia życia.
Żeby nadać historii bardziej dramatyczny wyraz, autor książki przedstawia Poggio jako kulturowego bojownika, walczącego z opresyjnym Kościołem katolickim. I tu pojawia się moja pierwsza obiekcja - wolterowskie frazesy udające historię. Najwyraźniej średniowiecze można scharakteryzować jako epokę w której mnisi przesiadywali w ciemnych lochach kontemplując okrutne kary, które mogą nałożyć na sobie i innych oraz odrzucając jakąkolwiek ciekawość świata. Renesansowi humaniści natomiast, gdy tylko nie buszowali po bibliotekach w poszukiwaniu zapomnianych antycznych dzieł, cieszyli się przyjemnościami doczesnego świata.
Problem w tym, że choć w średniowieczu rzeczywiście uważano curiositas za grzech, to jednak przez to słowo nie rozumiano tego samego co dziś. Słowem tym określano wtykanie nosa w nie swoje sprawy, a nie ciekawość świata. Czego dowodzi choćby to, że za przeciwieństwo curiositas uważano studiositas - pogoń za wiedzą. Cnotę którą odznaczali się tacy średniowieczni uczeni jak Albert Wielki, Bonawentura, Duns Szkot, William z Ockham czy Roger Bacon - poszukiwacze naukowej, praktycznej i metafizycznej wiedzy. Podobnie sprawa się ma z rzekomą opozycją do spraw cielesnych i przyjemności. Jednak choć zdarzały się takie przypadki to średniowiecze charakteryzowała raczej celebracja ciała widoczna w dziełach Dantego, Chaucera, Boccaccio czy na witrażach katedr w Chartres lub Saint Chapelle ukazujących kolorowo i energicznie życie powszednie.
Druga moja obiekcja dotyczy założenia, że gdy tylko poemat Lukrecjusza stał się dostępny przyczynił się w dużym stopniu do zburzenia średniowiecznego i zbudowania nowoczesnego sposobu myślenia. Jednak autor nie przedstawia praktycznie żadnego dowodu na to. Wśród piętnasto- i szesnastowiecznych zwolenników epikureizmu trudno znaleźć odniesienia do tego poematu, a głównymi źródłami wiedzy na temat tej filozofii wśród ówczesnych humanistów są dialogi Cycerona i tekst Laktancjusza.
Ostatnim moim zastrzeżeniem jest brak uwzględnienia neoplatonizmu, co sprawia, że prezentacja zanikania epikureizmu w późnym antyku jest wykoślawiona. Liczba zwolenników epikureizmu spadała do zera nie z powodu wrogich działań nowej religii, ale dlatego, że popularność neoplatonizmu praktycznie zmiotła konkurencyjne filozofie. Znakomita większość filozoficznie nastawionych intelektualistów była zwolennikami neoplatonizmu i w związku z tym mieli awersję do filozofii Epikura. Zwykle nieprzychylnie patrzyli też na chrześcijaństwo. W starożytności teksty, których nie czytano, nie studiowano ani nie kopiowano z pokolenia na pokolenie, nieuchronnie czekała zguba. Preferencje i uprzedzenia pogańskiego neoplatonizmu odegrały ogromną rolę w wyborach dokonanych w późnej starożytności, dotyczących tego, które teksty przetrwały do średniowiecza.
Szkoda, że autor w ten sposób potraktował ten, przecież bardzo ciekawy, temat. Zwłaszcza, że nie można mu odmówić lekkości pióra. A tak książka Greenblatta stała się bardzo popularna i propaguje wśród czytelników przestarzałe mity. Szkoda, bo kwestia tego w jaki sposób powstała nowożytna cywilizacja europejska od dawna mnie interesuje i byłem szczerze zainteresowany tym w jaki sposób autor zapatruje się na tą kwestię.
#bookmeter
@Vivec Prawdopodobnie poprzednicy zrobili błąd, masz okazje go poprawić.
Podpowiedź (teoretycznie zawiera poprawione błędy poprzedników):
511 - 1 = 510