[Vivec]

420 - 1 = 419

Tytuł: Zealot: The Life and Times of Jesus of Nazareth
Autor: Reza Aslan
Gatunek: Historyczna

Jakieś trzysta lat temu wśród uczonych i badaczy Pisma Św. popularna stała się metoda odczytywania Ewangelii jedynie poprzez nowoczesne, historyczne metody, by stworzyć prawdziwy portret Jezusa. Ta książka irańskiego religioznawcy również podąża tą drogą, opierając się na starej hipotezie mówiącej, że Jezus był żydowskim buntownikiem rzucającym wyzwanie kapłanom Świątyni Jerozolimskiej, a przede wszystkim, rzymskiej potędze wojskowej, która zdominowała ziemię Izraela.
Metoda ta działa mniej więcej tak: koncentrując się na jednym aspekcie życia Jezusa, znajduje się wszystkie fragmenty Ewangelii, które wyróżniają ten aspekt i uznaje je za wiarygodne pod względem historycznym, a następnie określa pozostałe fragmenty jako niehistoryczne spekulacje ewangelistów. Tak więc w ciągu ostatnich trzech wieków Jezus był przedstawiany jako wyłącznie eschatologiczny prorok, wędrowny głosiciel nadchodzącego królestwa, cudotwórca, magik, rewolucjonista społeczny, herold oświeconej etyki, cyniczny filozof itd. Oczywiście, na wszystkie te tożsamości można znaleźć dowody w Ewangelii, ale problem polega na tym, że te portrety niezmiennie nie przedstawiają pełni Jezusa - dziwnej, zniewalającej, nieuchwytnej i niezwykle złożonej postaci, która się wyłania z dokładnej lektury Nowego Testamentu.
Autor uzasadnia głoszoną tezę tym, że motywowani religijnie rewolucjoniści byli często spotykani w Palestynie w czasach Jezusa oraz tym, że Jezus ostatecznie umarł śmiercią zwykle zarezerwowaną dla agitatorów i podżegaczy, którzy stanowili zagrożenie dla rzymskiego autorytetu. Jezus, jak dowodzi, pasuje do wzoru ustanowionego przez Menachema, Judasza Galilejczyka, Szymona syna Giorasa, Szymona bar Kochby i wielu innych rewolucjonistów, którzy pretendowali do miana Mesjasza i których zapędy ukrócili rzymianie. Wg autora Jezus rzeczywiście umarł na rzymskim krzyżu, ale nie powstał z martwych.
Taka interpretacja rodzi kilka pytań. Co z niezwykłym naciskiem Jezusa na niestosowanie przemocy i miłość do wrogów(czego trudno oczekiwać po zelocie)? Najwyraźniej, głosi Aslan, jest to wymysł późniejszych chrześcijan próbujących zdobyć przychylność społeczeństwa rzymskiego. Co z wyraźnym twierdzeniem Jezusa, że jego królestwo "nie jest z tego świata"? Najwyraźniej są to słowa, które Jan Ewangelista włożył w jego usta. Co z jego praktycznie stałymi odniesieniami do modlitwy, życia duchowego i zaufania do Boskiej opatrzności? Jedynie pobożne zmyślenia. A co z opowieściami o jego pomocy dla Zacheusza czy kobiety przy studni, uzdrowieniem Bartymeusza, wskrzeszeniem Łazarza i innymi działaniami mającymi niewiele związku z aktywizmem anty-rzymskim? No cóż... Jak widać ogromne połacie Ewangelii i wczesnochrześcijańskiej tradycji muszą zostać usunięte, by zrobić miejsce dla portretu, który maluje autor.
A przecież nikt już nie pamięta(oprócz historyków) o tych żydowskich rewolucjonistach, czego o Jezusie powiedzieć nie można. Najwyraźniejszym znakiem, że ktoś nie był Mesjaszem, byłaby jego śmierć z rąk wrogów Izraela, ponieważ miał on być wyzwolicielem. I właśnie dlatego ci buntownicy zostali tak szybko zapomniani. Ale przecież chrześcijaństwo wynurzyło się z innych ruchów mesjanistycznych. Paweł powtarzał raz za razem: Iesous Christos, co po grecku znaczy Jezus Mesjasz. Jak on i inni ewangeliści mogli głosić mesjanistyczną tożsamość ukrzyżowanego przestępcy, gdyby nie uważali, że pomimo swojej haniebnej śmierci rzeczywiście pokonał wrogów Izraela? I jak mogli dojść do tego wniosku inaczej niż poprzez jego zmartwychwstanie? Uważam, że najbardziej przekonującym wyjaśnieniem(na gruncie historycznym) powstania i trwałości ruchu chrześcijańskiego jest właśnie to, co Aslan i podobnie myślący badacze uważają za późniejszy wymysł wspólnoty. A sam Jezus jest o wiele bardziej interesujący i przekonujący niż powierzchowna karykatura oferowana przez autora.

#bookmeter