Wykład profesora Piotra Dyczka, archeologa, pracownika naukowego Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Począwszy od panowania Nerona sukcesywnie spada zawartość srebra w monetach rzymskich, aż w końcu podstawowa jednostka monetarna cesarstwa, jaką był denar, zostaje zastąpiona denarem podwójnym, czyli antoninianem. Ten, początkowo srebrny staje się z czasem monetą typowo brązową...

Baskowie i ich język są fenomenem we współczesnej indoeuropejskiej Europie. Ukształtowali się najpewniej jako połączenie większościowych neolitycznych rolników przybyłych drogą śródziemnomorską oraz mniejszościowych lokalnych łowców-zbieraczy...

Regularne emisje złotych monet (aureus) rozpoczął Cezar; za Augusta system monetarny obejmował aureusa, denara i ich połówki oraz „brązy” (mosiężne i miedziane). Od 64 r. n.e. obniżano zawartość srebra w denarze; w roku 215 pojawił się nowy srebrny nominał, antoninian, 1,5 raza cięższy od denara...

Starożytna Hiszpania była krainą niezwykle zróżnicowaną etnicznie, językowo i cywilizacyjnie, i co ciekawsze jej starożytnicy mieszkańcy pozostawili dla nas przeogromną liczbę zabytków pisma w postaci inskrypcji, których liczba w Europie ustępuje tylko Grecji i Italii...

Rokiem czterech cesarzy nazywany jest 69 rok naszej ery w historii Rzymu. Po obaleniu Nerona na początku czerwca 68 roku, cesarzem został przywódca antynerońskiej rebelii, Galba. Jednak już 15 stycznia 69 roku padł on ofiarą spisku przygotowanego przez swojego dotychczasowego sojusznika Otona...

W 2019 r. w miejscowości Cichobórz (gm. Hrubieszów) odkryty został ogromny skarb rzymskich denarów, stając się jednym z najważniejszych odkryć, w ciągu ostatniego półwiecza, z punktu widzenia zagadnień numizmatyki okresu rzymskiego na ziemiach polskich.

Nad miastem Terni w regionie Umbrii we Włoszech, wznosi się niezwykłe widowisko natury - Cascata delle Marmore lub Marmore's Falls. To majestatyczne dzieło przyrody w rzeczywistości kryje w sobie tajemnicę starożytnej inżynierii rzymskiej, będąc jednym z najwyższych sztucznych wodospadów na kontynen

Najbardziej znane więzienie starożytnego świata, Carcer-Tullianum, zostało zidentyfikowane przede wszystkim dzięki korelacji wielu starożytnych źródeł, opisujących jego lokalizację i strukturę architektoniczną, z istniejącym dziś stanowiskiem archeologicznym...

Świetnie zachowane mury obronne z czasów rzymskich, które otaczają stare miasto w Lugo (północno-zachodnia Hiszpania). Mury miejskie zbudowano między 263 a 276 n.e. w celu obrony miasta Lucus Augusti (dzisiejsze Lugo) przed miejscowymi plemionami i najazdami plemion germańskich.

W starożytnym Rzymie lata liczono według panowania kolejnych konsulów. Wszystko zmieniło się w 153 p. n.e., gdy jesienią, podczas trwających na terenach dzisiejszej Hiszpanii, walk wojsk rzymskich z plemionami iberyjskimi, zginęli kolejno dowodzący wojskami dwaj konsulowie...

Ustrój wprowadzony przez cesarza Dioklecjana 1 marca 293 r. polegał na sprawowaniu władzy cesarskiej jednocześnie przez cztery osoby: dwóch augustów i dwóch cezarów. Wszedł w życie w obliczu wielu zagrożeń zewnętrznych w Imperium i potrzeby większej liczby władców, by się z nimi uporać...

W mało znanej dotąd rzymskiej osadzie w hrabstwie Kent, w miejscowości Small Hythe, archeolodzy natrafili na „bardzo rzadką” glinianą figurkę boga Merkurego. To niezwykłe odkrycie, jedno z mniej niż 10 tego typu znalezionych w całej Wielkiej Brytanii, może rzucić nowe światło na historię tego obszar

Czy wiesz, kim był Gilgamesz i dlaczego jego historia jest tak fascynująca? Gilgamesz to legendarny król sumeryjskiego miasta Uruk, który poszukiwał tajemnicy nieśmiertelności. Jego przygody zostały opisane w akadyjskim eposie, który powstał na podstawie wcześniejszych sumeryjskich opowieści. Epos o

Koniec świata dla Rzymian z Ilirii, Pannonii, Dacji i Mezji nastąpił dopiero wraz z masową migracją słowiańską, po 578 r., kiedy to 100 000 Słowian przekroczyło Dunaj. A był to dopiero początek. Po zabójstwie cesarza Maurycjusza w 602 r. całkowicie załamała się granica na Dunaju...

15 marca 44 roku p.n.e. miał miejsce udany zamach na Juliusza Cezara. Brutus przemówił do zgromadzonych na Kapitolu, ale jego mowa nie zyskała takiej popularności jak słynna mowa Marka Antoniusza na Forum Romanum. Czy właściwości akustyczne mównic mogły wpłynąć na losy Rzymu?

Mieścił ponad 5000 żołnierzy i był ważnym punktem strategicznym dla starożytnych Rzymian. To największa znaleziona baza wojskowa i jedyna stała baza, odkryta w Izraelu. VI Legion rzymski Ferrata był legionem, założonym przez Juliusza Cezara w 52 roku p.n.e. i działającym do około 260 roku n.e.

Język łaciński jest dziś jedynym żywym przedstawicielem italskiej grupy języków indoeuropejskich. Regionalnymi wariantami łaciny mówi ponad 900 mln natywnych użytkowników na wszystkich kontynentach. Warianty te mają dziś status samodzielnych języków, a największe z nich to hiszp., port., franc.