[Enmebaragesi]

Dlaczego Mississippi płynie pod górę? #gdziekawostki

Rzeki płynące pod górę? Skandal, przecież to niepodobna, ławaoburzonych.png. Jednak jak się okazuje na świecie nawet takie cuda są możliwe - wszystko zależy od tego jak dokładnie definiujemy górę.

Ziemia nie jest idealną kulą tylko geoidą. W naszych warunkach jest to bryła bardzo zbliżona do elipsoidy (i tak będę opisywał ją w ciekawostce - nie wpływa to na dane ani prawidłowości tu przedstawione), tzn. jest spłaszczona na biegunach i nieco bardziej pękata na równiku, tak jak mocno podkręcona piłka w Tsubasie. Oznacza to, że odległość powierzchni od środka planety wzrasta wraz ze spadkiem szerokości geograficznych, od 6356,8 km na biegunach, do 6378,1 km na równiku.

I tak okazuje się, że rzeki płynące w kierunku równika mogą płynąć oddalając się stale od środka Ziemi. Dobrym przykładem jest tu Mississippi: odległość powierzchni elipsoidy od centrum Ziemi u źródła wynosi 6366,66 km; jeśli dodamy do tego wysokość położenia źródła n.p.m. (450 m) to otrzymamy odległość 6367,11 km. Poziom morza, w miejscu gdzie rzeka ma ujście znajduje się 6373,08 km od centrum Ziemi. Na dystansie 3734 km Mississippi "wznosi się" w takim razie aż o 5,97 km względem środka globu.

Podobnie oddalają się wszystkie duże rzeki, płynące południkowo w kierunku równika, najlepiej takie, które mają nisko leżące źródła - Wołga, ze źródłami na wysokości 225 m n.p.m. ma niski spadek na powierzchni i jest kolejnym dobrym przykładem takiego cieku; w innej sytuacji jest np. Mekong, mający źródła 5225 m n.p.m. Jest on dłuższy od Wołgi i pokonuje większą różnicę szerokości geograficznych (a więc elipsoida bardziej oddala się od środka Ziemi), ale cały "wznios" jest niwelowany przez jego duży spadek. Z Mekongiem wiąże się natomiast inne zjawisko związane z ruchem wody, ale o tym już w następnym wpisie ( ͡° ͜ʖ ͡°)



#gdziekawostki | #ciekawostki | #geografia | #geodezja ?

[M.....k]

@Enmebaragesi: Ale tylko jeśli tak zdefiniujesz wznoszenie. Lepiej przyjąć za równy poziom powierzchnię ekwipotencjaną.

[P.....a]

@Enmebaragesi: a ja myślałem że bierze narkotyki

[d.....j]

@Enmebaragesi: Podobnie można liczyć najwyższy szczyt na Ziemi, jeżeli za najwyższy uznamy punkt najbardziej oddalony od jądra ziemi. I wtedy nie będzie to Mount Everest, a Chimborazo w Ekwadorze o wysokości 6268 m n.p.m.

[Enmebaragesi]

@MrocznyMrok: A lepiej, lepiej i dlatego zawsze używa się geoidy - jest to i wygodniejsze i mądrzejsze
Ale czym by była nauka, gdyby nie odrobina beki? ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[D.....s]

Lepiej przyjąć za równy poziom powierzchnię ekwipotencjaną.

@MrocznyMrok: To jest definicja geoidy właśnie

[Obliv]

@Enmebaragesi: tag #geodezja jak najbardziej na miejscu.

[M.....k]

@Dziki_Bigos: Sprawdziłem na wiki i rzeczywiście:)

Czyli to niedouczeni nauczyciele twierdzili, że Ziemia ma kształt geoidy? #calezyciewbledzie

[D.....s]

@MrocznyMrok: Z geodezyjnego punktu widzenia mieli rację ( ͡° ͜ʖ ͡°)

[Da_R_ecky]

@Enmebaragesi: A mi coś się świta o trzęsieniu ziemi zmieniającym bieg rzeki więc albo usłyszałem to w szkole albo jakaś nieprawdziwa ciekawostka z neta.

[D.....s]

@Da_R_ecky: Raczej mało prawdopodobne. Trzęsienie ziemi może spowodować przerwanie biegu rzeki na skutek powstania szczeliny do której po prostu woda zacznie wpływać :)

[onionista]

@Enmebaragesi: Tak, bardzo ściśle geodezja :).

[Zydomasoneria]

Podobnie można liczyć najwyższy szczyt na Ziemi, jeżeli za najwyższy uznamy punkt najbardziej oddalony od jądra ziemi. I wtedy nie będzie to Mount Everest, a Chimborazo w Ekwadorze o wysokości 6268 m n.p.m.

@daj_pan_spokoj: @Enmebaragesi: Więc różnica w poziomie morza oceanu Indyjskiego z Oceanem wynosi aż 2 km?

[Enmebaragesi]

@Zydomasoneria: Nie, nie - poziom morza podaje się wszędzie taki sam, jako uśredniony poziom wszystkich wód wszechoceanu (lokalnie może on odbiegać o nawet kilka metrów)

Chodzi o to, że Chimborazo leży niemal na równiku, a Mount Everest za zwrotnikiem, co sprawia, że Chimborazo jest dalej od środka Ziemi (porównując z rysunkiem jest jeszcze większa delta r)

[Zydomasoneria]

@Enmebaragesi: Teraz skojarzyłem, że wysokość gór się podaje w metrach a odległość od równika ziemi w kilometrach :D i te 100 m odchylenia od elipsy wydaje się logiczne.

Nie, nie - poziom morza podaje się wszędzie taki sam, jako uśredniony poziom wszystkich wód wszechoceanu (lokalnie może on odbiegać o nawet kilka metrów)

Natomiast na cioci wiki znalazłem coś takiego

W Polsce oraz większości byłych krajów bloku wschodniego, średni poziom morza wyznaczony

[Enmebaragesi]

@Zydomasoneria: Prawda, używa się różnych punktów odniesienia jeśli chodzi o ten średni poziom morza, ale to są minimalne różnice (myślę, że centymetrowe - podawane wysokości szczytów są identyczne na wikipedii angielskiej, francuskiej, polskiej, czy cygańskiej)

[wcinaster]

@Enmebaragesi:

Cześć. Świetny wpis. Trafiłem na niego przy okazji szukania opisu zjawiska, które sprawia, że rzeka może płynąć pod górę (w pewnych odcinkach). Jednak nie chodzi mi o to co opisałeś powyżej. To ma coś wspólnego z lepkością wody. W pewnych odcinkach woda może pchać rzekę pod górę. Potrzebuje ładnego opisu i ewentualnie nazwy zjawiska.

Nie mogę znaleźć twojego drugiego wpisu. Pozdrawiam.