Wpis z mikrobloga

Wyjątkowego znaczenia zdaje się nabierać w tej seryi zwyczajów narodowych Rękawiczka krakowska, jeden z najstarszych dotąd dochowanych obrzędów pogańskich, kiedy ze spadzistych złomów wapiennych ciska lud krakowski pomiędzy tłumy nędzarzy jaja, bułki i t.p., a wyrostki wyprawiają dla uciechy publiczności akrobatyczne sztuczki i staczają drobne utarczki. nazwa jej pochodzi od mogiły Krakusa, także inaczej, jak i mogiła Wandy, rękawiczką zwanej, a obchodzona bywa dnia trzeciego po Zmartwychwstaniu Pańskiem, na najstarszych sadybach pierwotnego Krakowa, bo na górze Lasotni.

Rozwiązaniem tego dotąd niewyjaśnionego dostatecznie obrzędu zajmuje, o ile nam wiadomo, prof. Roman Zawiliński. Nie wchodząc w rozbiór kwestyi, zauważymy tylko, że wedle opowieści kalendarza Duńczewskiego z r. 1750 miał tu stać rzekomo posąg bożka Śwista, którego znów nazwa łączy się ogniwem swego źródłosłowu z tem, co mówimy następnie o chwiście.

Tuż obok miejsca rękawiczki, nad stokiem góry stoi starożytny kościółek pod wezwaniem św. Benedykta, w którego dawnym obrębie cementarnym powtarza się co roku zabawa, starożytnością pogańskich sięgająca czasów, w której obok jałmużny dyngowanie(łupienie) odgrywa główną rolę. W dawniejszych czasów, jak wspomina Łukasz Gołębiowski, bywały tutaj zapasy ludu i młodzi szkolnej na palcaty.

Najważniejszą tutaj okolicznością, wyjaśniającą w tym obrzędzie będzie może stanowić miejsce, w którym się odbywa, to jest obręb dawnego cementarza, i przypomnienie dochowanego zwyczaju ruskiego nabożeństwa na cmentarzu w drugie święto wielkanocne, o czem już mówiliśmy. A nie obojętną zdaje się być rzeczą, że góra Lasoty była zwykłem miejscem przyjęć królów w mury stolicy.


Źródło: Lud Wesołków w dawnej Polsce Leonard Lepszy 1899 r.

Pytanie do Krakowian. Obchodzicie dalej? Jeśli nie to niech ktoś wskrzesi tam walki palcatami e.c. Oglądałbym ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Słownik staropolski: Chwisty, chusty, bielizna. Chwostać, chłostać, bić.
Świst jak drugi Perun albo polski Ares.

#ciekawostki #krakow #lasoty #slowianie #swieta #stolica #legendymiejskie ;)
  • 2