[daamianno]

Czemu cena R134a w tym roku poszybowała w górę?

W poprzednim wpisie wyjaśniłem skąd wziął się drogi czynnik R1234-yf oraz jakie są jego wady i zalety. Dzisiaj odniosę się do cen czynnik R134a.

Każdy kierowca starszego samochodu, który w tym roku serwisował klimatyzację z pewnością odczuł znacząco wzrost kosztów. Mnie również to dotknęło. Zamiast kwoty 5zł/100g czynnika jak w 2017, zapłaciłem w maju 25zł/100g. Cena gdzieniegdzie oscyluje w okolicy 35-40zł/100g.

Większość zwala winę na monopol na rynku i dyktowanie cen przez wiodących producentów. Po części jest to prawda. Na rynku panuje monopol. Jednak nie jest to jedyny powód wzrostu cen R134a.

Największy wpływ na ceny ma wspomniana w poprzednim wpisie dyrektywa 2006/40/EG. Dla przypomnienia oznacza ona, że od 1 stycznia 2017r. układy klimatyzacji w nowych samochodach nie mogą wykorzystywać czynników o GWP mniejszym niż 150. To z kolei oznacza, że czynnik R134a (z GWP=1430) może być wykorzystywany jedynie do czynności serwisowych istniejących układów klimatyzacji.

Wpływ na ceny czynników ma również rozporządzenie f-gazowe z dnia 16 kwietnia 2014 nr 517/2014. Jest ono konsekwencją przyjęcia przez UE w 2011r. „Planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną do 2050r. Rozporządzenie to stanowczo zaostrzyło „Plan działania”. Wprowadzono 6-cio etapowy system zmniejszania podaży czynników HFC. Za punkt bazowy przyjęto średnią ilość wprowadzonych czynników w latach 2009-2012. Pierwsze cięcie o 7% wobec poziomu bazowego nastąpiło w 2016r. Do 2030r. cięcie ma wynieść 79%.
Obecnie jesteśmy od 2018r. na II etapie, czyli cięciu o 37%.

Uproszczając. Unia tą dyrektywą reguluje podaż na rynku czynników z grupy HFC. W tym roku nastąpił przeskok z ograniczenia 7% na 37%, który jest w skali Europy kolosalny. Podaż na czynniki HFC zwyczajnie nie spada w takim stopniu w jakim są wprowadzane ograniczenia na rynku. Stąd też nagły skok cen czynników (w tym R134a).

Jako ciekawostkę dodam też kilka faktów:
- Organizacje branżowe sprzeciwiały się wprowadzeniu podatku na f-gazy rzędu aż 10€ za 1tEqCO2. Oznaczałoby to, że każdy 1kg R134a byłby obciążony podatkiem 14,3€. Wtedy dopiero ceny byłyby kosmiczne.
- Do 2020r. czynniki HFC o współczynnikach GWP wynoszących 2500 lub więcej zostaną całkowicie usunięte z rynku. Nie będzie można ich używać nawet do serwisu urządzeń. Z rynku znikną więc takie czynniki jak: R404A, R507 i kilku zamienników gazu R22.

Słowniczek:
HFC – (hydro-fluoro-carbon) – grupa czynników, pochodne węglowodorów nie w pełni halogenowanych ale zarazem nie zawierających atomów chloru i bromu. Przykłady: R22, R134a, R407C, R410A
Być może w kolejnym artykule opiszę zastosowanie takich czynników jak dwutlenek węgla, propan izobutan w klimatyzacjach samochodowych.
#chlodnictwo #klimatyzacja #motoryzacja #samochody #zainteresowania #ciekawostki