[Kitkat1199]

UNESCO[a] (ang. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) – organizacja wyspecjalizowana ONZ, której podstawowym celem jest wspieranie współpracy międzynarodowej w dziedzinie kultury, sztuki i nauki, a także wzbudzanie szacunku dla praw człowieka, bez względu na kolor skóry, status społeczny i religię.

Dziełem UNESCO są m. in. Konwencja w sprawie zwalczania dyskryminacji w dziedzinie oświaty[1] Konwencja o ochronie dóbr kultury w razie konfliktu zbrojnego[2], Konwencja w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz Konwencja ramsarska o ochronie obszarów wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego.

Siedziba UNESCO mieści się przy place de Fontenoy 7/9 w 7. dzielnicy Paryża.

Program działalności UNESCO obejmuje dwa zasadnicze działy:

działania na rzecz rozwoju nauki i kultury
udzielanie pomocy materialnej, technicznej i kadrowej w organizowaniu oświatyKonstytucja UNESCO, która powołała do życia organizację, została podpisana 16 listopada 1945 w Londynie, depozytariuszem jest rząd brytyjski, tekstami autentycznymi angielski i francuski. Weszła w życie 4 listopada 1946[3]. Polska została członkiem organizacji 6 listopada 1946 roku z chwilą złożenia w Londynie dokumentu akceptacyjnego[4]. Pierwszym dyrektorem generalnym został Julian Huxley, biolog i pisarz. W wyniku starań Francji, w szczególności Léona Bluma, siedzibę UNESCO umiejscowiono w Paryżu[5]. Organizacja miała wdrażać „solidarność intelektualną i moralną ludzkości”, aby zapobiec trzeciej wojnie światowej. Trudna sytuacja międzynarodowa (zimna wojna, dekolonizacja) oraz bardzo szeroki mandat wpłynęły negatywnie na efektywność organizacji. Niektóre państwa prowadziły też w łonie UNESCO kampanie „antyimperialistyczne”. Z tego względu w grudniu 1984 wycofały się z organizacji USA, a w rok później także Wielka Brytania, w wyniku czego utraciła ona trzecią część swego budżetu[6].

W wyniku przeprowadzonych reform, UNESCO powróciła do jednego ze swych podstawowych zadań, tj. promocji wolności słowa na świecie. W 1997 UNESCO przyznała po raz pierwszy światową nagrodę wolności prasy (World Press Freedom Prize); otrzymała ją chińska dziennikarka, Gao Yu. Także w 1997 Wielka Brytania powróciła na łono organizacji. W 2003 USA, doceniając przeprowadzone reformy w funkcjonowaniu struktur organizacji, porzuciły status obserwatora i ponownie zostały członkiem UNESCO[7].

Od 2011 UNESCO zrzesza 195 państw[b]. Funkcję sekretarza generalnego Polskiego Komitetu ds. UNESCO sprawuje prof. Sławomir Ratajski a przewodniczący to prof. Jacek Purchla[9].

#adrianpolak #beatazrosky