[j.....n]

#jessenapoligonie #ciekawostki #militaria

Penetratory formowane wybuchowo

Dlaczego są tak zabójcze? Potrafią spenetrować pancerz ze wzmacnianej stali, o grubości nawet 10 cm! Dzieje się tak z uwagi na parametry, jakie uzyskuje metalowa wkładka, która z pierwotnego odwróconego stożka o kącie rozwarcia powyżej 120-140 stopni (jak na poniższym rysunku), przekształca się pod wpływem energii wybuchu ładunku miotającego w pocisk o regularnym kształcie, balistycznie wystarczająco stabilnym, by zachować tor lotu i uderzyć w cel uformowanym czubkiem.

Proces formowania pocisku to efekt tak zwanej kumulacji odwrotnej, zwanej efektem Misznaya-Schardina i polega na uformowaniu wkładki w wydłużony, symetryczny pocisk. Wkładką pierwotnie był stalowy lub miedziany stożek, który w wyniku szeregu ewolucji technologicznych, został zastąpiony stopami wolframu i tantalu.
Materiałem miotającym jest jakikolwiek dostępny materiał w przypadku ładunków improwizowanych, jednak przeważnie jest to jakaś odmiana heksogenu o prędkości detonacji około 7500-8500 m/s.
Jeśli już mowa o prędkości, to uformowany pocisk uzyskuje prędkość od 2000 do 3000 m/s - tak, dokładnie: od 2 do 3 kilometrów na sekundę!
Sami widzicie, że śmierć przychodzi natychmiast. W przypadku wybuchu bomby, każdy nieosłonięty organizm żywy, znajdujący się w zasięgu bezpośredniego oddziaływania fali uderzeniowej, po prostu przestaje istnieć, a osłonięty - może być rażony potwornie szybkim kawałkiem gorącego metalu (lub strumieniem kumulacyjnym, o którym następnym razem, podobnie jak o pociskach podkalibrowych).

Zabójczość EFP (Explosively Formed Projectiles) jest o wiele wyższa niż w przypadku pocisków kumulacyjnych, które stanowią zagrożenie dla ukrytej w pancerzu pojazdu załogi, o ile jej członkowie znajdą się w osi penetracji resztkowych strumieni kumulacyjnych, tworzących się wewnątrz pojazdu po trafieniu w pancerz lub oczywiście kiedy strumień spowoduje detonację paliwa czy ładunków wybuchowych. Dla przykładu podam, że zgodnie ze statystyką brytyjskich służb medycznych, podczas wojny w Iraku w 2006 r. za wszystkie zgony spowodowane trafieniem pojazdu, odpowiadały pociski EFP.

[MarcusPlinius]

@jesse__pinkman: Jaki skuteczny zasięg mają takie ładunki?

[Martwiak]

@jesse__pinkman: istnieje jakaś broń ręczna wykorzystująca efekt Misznaya-Schardina?

[j.....n]

@MarcusPlinius: optymalny zasięg to odległość równa około 500 x średnicy wkładki

[Boniasty]

@jesse__pinkman: Dobry kątęt

[j.....n]

@Martwiak: Jeśli do broni ręcznej zaliczymy wyrzutnie kierowanych pocisków przeciwpancernych takich jak TOW, to... hmm...
Ale generalnie zastosowanie - ze względu na masę, wielkość i energię kinetyczną pocisku, znajdują w amunicji lotniczej i artyleryjskiej, minach, kierowanych pociskach ppk, no i w IDE.
Trudno doszukiwać się tego efektu w granatach ręcznych, których działanie polega na miotaniu ładunku pocisków energią eksplozji ładunku, nie występuje tam bowiem proces formowania.

[toshibaas]

@jesse__pinkman: Dobra, dobra. Rysunek pokazuje, że ten metal jest zablokowany, a ładunek wybuchowy wypycha go odkształcając. Mam rozumieć, że jeśli będzie ten metal na tyle nie plastyczny, a ładunek mały to może dojść do wystrzelenia tej "bomby" po prostu w górę bez wypchnięcia tego kawałka metalu?

A Jeśli by postawić ten kawałek pod AUTEM i wystrzelić to istnieje prawdopodobieństwo przejścia na wylot? Jaką odległość w takim razie potrzebuje ten kawałek metalu

[Vuko____]

@Martwiak: Chyba najlepszy przykład tego efektu to mina claymore

[piotr-zbies]

@Vuko____: Mina Claymore nie używa EFP - ten efekt się wykorzystuje w minach przeciwburtowych i przeciwśmigłowcowych. W Claymorze używa się efektu Misznaya-Schardina, a głowica EFP jest tylko jednym z przykładów tego efektu.

[Martwiak]

@jesse__pinkman: pomyślałem bardziej o kwestii zwalczania dronów. Przy tej prędkości pocisku czas potrzebny na dotarcie do celu byłby dość krótki. Ilość permutacji do uwzględninia stodunkowo nieduża.
Ewentualnie miny przeciw helikopterowe. Tu też to mogło by być ciekawe rozwiązanie.

[Bodek]

@jesse__pinkman: Zamach (skuteczny) na Alfreda Herrhausena (prezes Deutsche Banku) przeprowadzony przez RAF polegał właśnie na zastosowaniu takiego ładunku.

[Vuko____]

@piotr-zbies: Mina claymore używa EFP. Jak np. wersja M-48 z lat '50 wyprodukowana przez Aerojet.

[j.....n]

@toshibaas: Czas, jaki zajmuje odkształcenie stożka w pocisk to około 290 mikrosekund, więc formowanie odbywa się prawie natychmiast. Przyjmując prędkość pocisku = 2000 m/s, w czasie 290 mikrosekund pokona około 0,58 m i na tym odcinku uzyska pełny docelowy kształt.

[piotr-zbies]

@Vuko____: Przeczytaj to, co dopisałem. W EFP używa się wkładki miedzanej, molibdenowej lub tantalowej, a w Claymorze masz stalową płytkę, która nie tworzy penetratora, a wyłącznie odłamki.

[Martwiak]

@jesse__pinkman: z ciekawości mam jeszcze pytanie czy średnica pocisku jest ograniczona jakimś przedziałem wielkości?

[stahs]

@jesse__pinkman: To co masz na rysunku to raczej efekt Munroe.

[j.....n]

@Martwiak: Kierowane głowice stosowane są również do zwalczania śmigłowców, a co do dronów - te większe można spokojnie namierzyć, choć mam spore wątpliwości co do małych jednostek.

[j.....n]

@Martwiak: Najnowsze wkładki mają przeważnie średnicę pomiędzy 80 a 200 mm. Z uwagi na konieczność zachowania precyzji, nie stosuje się większych. Natomiast w przypadku IDE, wszystko jest możliwe :)

[j.....n]

@stahs: Munroe dotyczy ładunku kumulacyjnego, w którym stożek wyposażony jest we wkładkę kumulacyjną, formującą strumień ciekłego metalu, rażącego cel. Zwróć proszę uwagę, że na tamtym rysunku takiego elementu brak.

[piotr-zbies]

@stahs: W efekcie Munroe tworzy się strumień kumulacyjny o średnicy do 3 centymetrów, znacznie większej prędkości i znacznie mniejszym zasięgu.

[Vuko____]

@piotr-zbies: Ja nie mówiłem o M18 używanym obecnie tylko o M48 które zostało opracowane w latach '50 i używało tego efektu.