@IMPERIUMROMANUM: jak duże siły stanęły naprzeciw siebie?
A już sprawdziłem, że były w miarę wyrównane - 44:38 tysięcy.

@IMPERIUMROMANUM: Zawsze przy opisach starożytnych potyczek zadziwia mnie skala zabitych w porównaniu do np. obecnego konfliktu na Ukrainie - tutaj 20000 w godzinkę, a kacapy straty trochę ponad 30000 w kilka miesięcy i obecnie to ogromne straty.

@Rachey: 1) teraz walka trwa 24h/dobę i na wielkich przestrzeniach, kiedyś spotykało się 5, 10, 20k chłopa pod jedną wsią i w zależności od ich "sztuki" wojny bitwa przypominała mniej lub bardziej ustawkę. Zobacz sobie na YT filmiki z ustawek w lesie - 20 vs 20 chłopa i po 30s walka rozstrzygnięta. Do tego slużby medyczne teraz a wtedy to jest kosmos. W zasadzie w starożytności służba medyczna ograniczała się do dobijania rannych z litości.

No i najważniejsze - starożytne opracowania historyczne są mooocno naginane. O ile nie mamy wątpliwości do tego, że bitwa miała miejsce to już straty Macedońskie były opisane przez historyków Rzymskich ( ͡° ͜ʖ ͡°)

@Rachey: mi zawsze głowę rozwala bitwa pod Kannami, gdzie Rzymianie mieli prawie dwa razy więcej wojska, a armia Hannibala przy niewielkich stratach własnych (ledwie 6k) zabiła w ciągu kilku godzin około 60k Rzymian.

@IMPERIUMROMANUM:
bitwa podobno zaczęła się, gdy Grecy próbowali podprowadzić legionistom jednego z mułów używanych do czerpania wody z rozdzielającej obie armie rzeki. xD

@Rachey: takie sytuacje mimo wszystko nie były zbyt częste, w starożytnych bitwach dużo częściej dochodziło do przegonienia przeciwnika z pola walki niż wybicia wszystkich wrogów.

W tym wypadku doszło do takiej masakry, bo w tył falangi wbiły się słonie bojowe i kawaleria. Dodatkowo od flanki zaatakowały ją mniejsze, dużo bardziej mobilne i elastyczne oddziały legionistów. Falanga jest bardzo ciasną, zbitą formacją, która znakomicie sprawdzała się w roli "walca drogowego" idąc naprzód, ale zaatakowana z flanki czy od tyłu nie chroniła żołnierzy wcale.

@Majku_: O ile dobrze pamiętam, w skrócie wcześniej tradycja wojskowa nakazywała na środku umieszczać najcięższe, najsilniejsze oddziały i uzupełniać siły wymianą szeregów z tyłu. A po bokach rozstawić lżejsze pomocnicze jednostki, jakąś kawalerię która w starożytności była lekka (bo chyba rasy koni były jeszcze słabe).
Hannibal zrobił coś odwrotnego. Rozciągnął swoją niedużą armię przez cały front, na środku umieścił lżejsze i mobilne oddziały, a najsilniejsze ciężkie po bokach.

Efekt był taki, że silne rzymskie centrum łatwo zepchnęło słaby środek Hannibala do tyłu i wydawało się, że wygrywają. Tyle że na skrzydłach to Hannibal miał przewagę i jego wojska utrzymały albo nawet zepchnęły skrzydła rzymskie. Innymi słowy, rzymskie wojska same dały się otoczyć. A że wtedy żołnierze umieli tylko walczyć w formacjach - tarcza przed nosem i dźgamy włócznią wroga z przodu, to rzymskie wojsko było kompletnie nieprzygotowane na bycie otoczonym i ataki z boku, a nie z frontu.

źródło: upload.wikimedia.org

@lewoprawo: tak, doskonale znam przebieg bitwy :) Co więcej, Hannibal środkowe szeregi wysunął do przodu, by dodatkowo zachęcić Rzymian do natarcia w to miejsce. W trakcie bitwy środek zaczął się cofać, przez co Rzymianie dali się zamknąć. Dodatkowo Kartagińczycy zawiązali walką skrzydła rzymskiej armii, przez co ta nie mogła skutecznie nacierać z boków.

Chodzi mi jednak o samą skalę - Kartagińczycy nie wzięli jeńców, Hannibal przed bitwą tego zakazał, po prostu zamknęli w kotle kilkadziesiąt tysięcy ludzi i ich wycięli. Ot, cała ludność Łomży dla przykładu.

Duży fakt na rozwój kawalerii miało wynalezienie strzemion

Rzym napadał na każde państwo z jakim graniczył wykopki: ale super budowali imperium
Rosja robi to samo;
Hur dur jak można napadać sąsiada

@Kalosz667: Jesteśmy świadkami jak twój malutki móżdżek przeżywa jakąś wewnętrzną ewolucję. Brawo, być może niedługo przejdziemy do stadium gdzie będziesz mógł klocki o odpowiednim kształcie wrzucać do pojemniczka. Na tę chwilę widzę, ze łączysz już kropki, ale zapominasz o tym, że to był inne czasy to raz. Dwa, nigdzie nie widzę hurr duur w komentarzach. Trzy, wykopków jest dziesiątki tysięcy. Jeden powie A, drugi powie B.

Super że się rozwijasz!

@Majku_: @lewoprawo: HistoryMarche zrobił na youtubie fajną serię o kampanii Hannibala. Odcinek o bitwie pod Kannami był bardzo sugestywny. 3 tysiące ton mięsa na polu bitwy. A najstraszniejsze, że Rzym zaraz wystawił kolejne równie liczne armie. Niewyobrażalne.

https://www.youtube.com/watch?v=xjnck2XvuPQ

@E-Seven znam, oglądałem, bardzo fajnie przedstawione.
Równie straszne / pokręcone jest to, że zanim Rzym wystawil taką potęgę pod Kannami, niedaleko wcześniej poniósł duże straty pod Trebią i nad jeziorem Trazymeńskim. A mimo to nie dali się pokonać Hannibalowi i jjeszcze urządzili sobie wycieczkę do Afryki, by wygrać tę wojnę.

@Majku_: Szukałem info, skąd oni mieli tyle ludków, ale jakoś nie napotkałem się na jakąś szerszą analizę.

@E-Seven później się odniose do tego, teraz muszę się wyłączyć od internetu :)

@Outline: Jezu, aż przykro się czyta taką masakrę na człowieku ( ͡° ͜ʖ ͡°)

@E-Seven: no to jestem :)
Jeśli chodzi o Hannibala, to sporo ludzi stracił podczas słynnej przeprawy ze słoniami przez Alpy. Natomiast uzupełnił armię w Galii Przedalpejskiej, która wówczas była zamieszkiwana przez Galów, na zasadzie "kto chce skopać tyłki Rzymianom, niech idzie za mną". Galia Przedalpejska to tereny zachodniej doliny rzeki Pad - Turyn, Mediolan.

A Rzymianie? O tym okresie najwięcej mówią teksty greckiego historyka Polibiusza w jego opracowaniu "Dzieje". Rzym był państwem w dużej mierze wojskowym z prawem powszechnego poboru do armii. Pobór dotyczył wszystkich mężczyzn w wieku 17-46 lat, którzy byli odpowiednio bogaci, bo też nie brano byle kogo. I w sumie większość młodych Rzymian spędzało lata w wojsku, co najmniej sześć lat. Ale dopiero dziesięcioletnia służba w armii uprawniała do ubiegania się o urzędy, a w tamtym czasie najwyższe urzędy, w tym dwóch rządzących wspólnie konsulów, było wybieranych na roczne kadencje, więc rotacja na stołkach była spora. Chciałeś zostać politykiem? Najpierw wojsko, nie było innej drogi. Więc w gruncie rzeczy Rzym posiadał dziesiątki tysięcy mężczyzn, którzy odbyli kilkuletnią służbę. W razie wojny ogłaszano pobór i mieli do dyspozycji ogromną jak na tamte czasy liczbę żołnierzy gotowych do walki.