[breidavik]

W Internecie, także tu ma mirko, często spotykam się z błędnym rozumieniem tego czym jest Śląsk. Tak też było wczoraj i to dwa razy :) I to właśnie skłoniło mnie do napisania tego wpisu.

Wg mnie istnieją trzy grupy ludzi błędnie myślących o Śląsku jako regionie. Pierwsza utożsamia go jako tę część Górnego Śląska, która należała do Polski w okresie II RP. Jest to całkiem sensowne, gdyż jest to rejon z największym odsetkiem ludności rodzimej. To tam są kopalnie, hanysi i używa się gwary. Przy czym ludzie ci uważają, że tylko to jest prawdziwy Śląsk, a taki np. Dolny Śląsk, to już jakiś zupełnie inny twór. Druga grupa Śląskiem określa cały Górnośląski Okręg Przemysłowy, także jego część wschodnią, małopolską z takimi "śląskimi" miastami jak Sosnowiec czy Dąbrowa Górnicza. Jest i trzecia grupa, czyli ludzie którzy stawiają znak równości między Śląskiem i obecnym województwem Śląskiem. Nie ukrywam, że ta grupa denerwuje mnie najbardziej, bo naprawdę dziwnie się czuje kiedy czytam albo słyszę, że np. Częstochowa leży na Śląsku. Oczywiście dla wszystkich tych grup stolicą Śląska są Katowice.

A jak jest naprawdę? Śląsk dzieli się zwyczajowo na dwie części zwane Dolnym Śląskiem i Górnym Śląskiem. I są to równoprawne.Jasne, że to na Górnym jest więcej autochtonów, jest więc jakby bardziej wiarygodny historycznie. Największym miastem tej krainy jest Wrocław i to on jest też powinien być uważany stolicę całego Śląska. Nie przypadkowo klub sportowy "Śląsk" jest właśnie we Wrocławiu :)

A jakie są granice Śląska jako krainy historycznej? Dobrze to widać na mapce z Wikipedii, na której nałożono obszar Śląska na współczesną mapę administracyjną Polski. Jest to Śląsk w granicach z 1740 roku. Widzimy, że nie cały Śląsk znajduje się w granicach Polski. Całkiem duża część leży w Republice Czeskiej. A pewien mały fragment ciągle jest po niemieckiej stronie granicy. Do Śląska nie należy natomiast ziemia kłodzka, będąca historycznie częścią Czech rozumianych jako kraina historyczna. Także zachodni fragment województwa dolnośląskiego ze Zgorzelcem i Bogatynią, to historycznie Łużyce. Do Śląska należy natomiast południowa część województwa lubuskiego z Zieloną Górą. W północnej części uwagę zwraca otoczona Brandenburgią tzw. enklawa świebodzińska, nie połączona z resztą regionu.

Śląsk znajduje się więc aż w pięciu polskich województwach. Ale żadne nie jest czysto śląskie. Np. w opolskim śląskie nie są gminy Praszka i Rudniki należące do ziemi wieluńskiej. Niewielkie fragmenty Śląska znajdują się też w województwie wielkopolskim. Są to fragmenty Dolnego Śląska przyznane Polsce w 1919 roku na mocy traktatu wersalskiego. Ta zmieniona granica utrwaliła się do dziś. A samo województwo śląskie jak widać jest śląskie tak mniej więcej w połowie. Osobiście uważam, że to najmniej fortunna nazwa województwa. Jest myląca i utrwala stereotypy w postrzeganiu Śląska jako regionu.

Warto jeszcze dodać, że po roku 1740 większość Śląska przeszła z rąk monarchii habsburskiej do Prus. I to właśnie wtedy włączono do pruskiego Śląska ziemię kłodzką a także fragmenty Łużyc. Enklawa świebodzińska została włączona do Brandenburgii. Co ciekawe po II wojnie światowej Czesi chcieli zrewidować tę granicę i odzyskać ziemię kłodzką. Mapkę Śląska jako prowincji w Prusach dodałem w pierwszej odpowiedzi.

#historia #slask #dolnyslask #gornyslask

[p.....4]

@breidavik: dziękować Warszawie że dała trolerskie nazwy niektórym regionom, nazwa "katowickie" jako neutralna byłaby lepsza. Choć już w mediach coś się rusza. Przy okazji ostatnich inb w Lubelskiem mówią że to było na Podlasiu bo to jest południowe Podlasie. Ale pewno nie mówiliby gdyby nie było miasta o nazwie Biała Podlaska. Tak samo inni mówią że Olsztyn to Mazury ew. że Ełk to Warmia.

[MrDerinq]

@breidavik: nie odpowiedziałeś na najważniejsze pytanie. Jecie tam węgiel czy nie?

[Obel]

Gorolom tego nie wyklarujesz

[breidavik]

@MrDerinq: Ale ja jestem z Wrocławia, i dlatego protestuje przeciwko temu, że Dolny Śląsk to już nie ten prawdziwy Śląsk. We Wrocławiu nie jemy, ale już w Wałbrzychu ...

[Humbakos]

@breidavik: Potwierdzam, my w Wałbrzychu jedliśmy wungiel kiedy jeszcze kopalni nie zamkneli. Teraz tylko ten rarytas z biedaszybów.

[breidavik]

@Humbakos: A tak na poważnie są jeszcze biedaszyby w Wałbrzychu? Coś tam jeszcze zostało tego węgla?

[breidavik]

No i na potwierdzenie mojego wpisu cytat z definicji biedaszybu z wiki: "Obecnie biedaszyby powstały w Wałbrzychu i na Śląsku.", tak jakby Wałbrzych już na Śląsku nie był :(

[Humbakos]

@breidavik: Jeszcze podobno ten proceder jest. Jak miałem piec wunglowy, to takie menele chodziły po ludziach i sprzedawały na wiadra, widać było, że z innego źródła niż z składu. Mnie troche boli zawłaszczanie przez ślązaków niektórych monopol na "dziedzictwo węglowe". U nas też mnóstwo ludzi stararszego pokolenia pracowało ciężko w kopalniach. A że gadamy po polsku, a nie po śląsku to są teksty "Dolny Śląsk - to nie Śląsk"

[p.....y]

@breidavik: ja pochodzę z Żagania i u nas nikt nigdy nie nazywa tego regionu Śląskiem (nawet Dolnym) - zawsze jako Ziemia Lubuska: dotyczy to Żagania, Kożuchowa, Szprotawy i Zielonej Góry na mapce z pierwszego komentarza. Taka tam ciekawostka :)

[emtei]

@breidavik: O panie, jak mnie #!$%@? gdy tefałeny i inne telewizje przyjeżdżają do mnie na Żywiecczyznę np ostatnio do Rajczy i krzyczą na żółtym pasku "Powódź na śląsku"

[breidavik]

@paffnucy: Zdaje sobie sprawę, że wśród mieszkańców tych terenów świadomość tego, że to historyczny Śląsk jest znikoma. W końcu w zdecydowanej większości przybyli tu po II wojnie światowej. A w PRL-u nie dbano za bardzo o prawdę historyczną w tym zakresie. Przynajmniej tak sądzę. Pamiętam, że dla mnie to też było spore zaskoczenie, gdy dowiedziałem się, że Zielona Góra leży na Śląsku.

[a.....g]

@breidavik: "Jesteś z Wrocławia? Oooo, to super, powiedz coś gwarą!" 1/3 reszty kraju ( ͡° ʖ̯ ͡°)

[marc1027]

@breidavik: Jestem ciekaw czy niemieccy mieszkańcy Zielonej Góry i Gliwic w 1939 roku odczuwali jakąś wspólną regionalną tożsamość. Raczej w to wątpię

[von_Bekon]

@breidavik: I tyle zbędnego #!$%@?, żeby odciąć się od Sosnowca xD

[breidavik]

@marc1027: Ciekawe spostrzeżenie. Też wydaje mi się że nie. Już w czasach niemieckich Dolny i Górny Śląsk bardzo się różniły. Dolny był etnicznie prawie całkowicie niemiecki i ewangelicki. A na Górnym większość stanowili katolicy i było zróżnicowanie językowe mieszkańców.

[CegielniaPL]

@breidavik: Nie ma to jak byç kawałkiem śląska wśród ziem lubuskich. #tylewygrac czy #tyleprzegrac ?

[antonio09712]

@breidavik: Ostatnio Pani Gesler zagościł w Dąbrowie Górniczej jak pewnie wiecie. Tak dąbrowa leży na ślasku, ale ślęzakami nie jesteśmy (nazwę knajpy przemianowała na Śląska Kuchnia czy coś takiego). Dąbrowa Górnicza to zagłębię i no jakoś mi to nie przeszkadza jak ktoś tam powie że trochę mnie denerwują osoby, które nie potrafią tego pojąć.

[myownsummer]

Gdybym mógł, to bym dał 100 plusów. Straszliwie mnie irytuje to ograniczanie w mediach i świadomości społecznej pojęcia "Śląsk" do GOP-u i okolic. Będąc z Wrocławia, często słyszę od znajomych kwiatki typu "jadę na Śląsk" i zaraz po tym poprawiam ich mówiąc "chyba na Górny Śląsk" ( ͡° ͜ʖ ͡°) Niestety nie zachowała się ciągłość historyczna naszego regionu poprzez tak gwałtowną wymianę ludności po 1945, no ale cóż...