[Vivec]

973 - 1 = 972

Tytuł: Geniusz chrześcijaństwa
Autor: François-René de Chateaubriand
Gatunek: Apologetyka
★★★★★★★☆☆☆

Myśl oświeceniowa wytworzyła, na dobrą sprawę, bardzo niewiele argumentów przeciwko twierdzeniom głoszonym przez chrześcijaństwo. Jej głównym osiągnięciem było przekonanie ogółu, że sami chrześcijanie są głupi, pozbawieni wyobraźni, chamscy i okrutni. Geniusz chrześcijaństwa(wydany w ostatniej dekadzie XVIII wieku w napoleońskiej Francji) jest ważną polemiką z tym twierdzeniem.
Podobnie jak jego przeciwnicy, Chateaubriand(polityk i pisarz, który zdominował francuską scenę literacką swoje epoki) nie wchodzi w spór o rzeczywistość piekła, Trójcy czy Zmartwychwstania. Zamiast tego argumentuje, że akceptujemy piękno chrześcijaństwa: jego obyczajów, ideałów i ogólnej wrażliwości. Można powiedzieć, że Chateaubriand traktuje tu chrześcijaństwo podobnie jak pogaństwo, choć szczególnie doskonałego rodzaju. Biblia zawiera prawdy z innych mitologii świata, ale bez kłótliwych i łajdaczących się bogów. Biblia ma swój własny styl literacki, który można porównać do Homera. Chrześcijański zmysł moralny nadaje życiu powagę i piękno; konflikt między obowiązkami a pragnieniami oraz obietnica wiecznych nagród i kar stanowią wspaniały materiał dla dramaturga. Kodeks rycerski jest lepszy od wojowniczych cnót starożytności, a msza przewyższa moralnie pogańskie ofiary. Mieszanka radości i powagi w chrześcijańskim obrzędzie małżeńskim, proste przyjemności rodziny świętującej razem Boże Narodzenie, widok kościołów i ich cmentarzy oraz dźwięk dzwonów - wszystkie te rzeczy mają w sobie coś poetyckiego. Powinno to być brane pod uwagę przy osądzaniu chrześcijaństwa.
Autor kpi z rewolucjonistów, mówiąc, że nigdy nie będą w stanie ustanowić świąt, które przyjęliby ludzie tak jak te kościelne. Chateaubriand broni nawet popularnych przesądów niewykształconego wiejskiego ludu, ponieważ niosą prawdy duchowe i moralne, i martwi się, że jeśli chłopi kiedykolwiek utracą te wierzenia, zastąpią je jedynie niemoralnymi przesądami. Uważa, że chrześcijaństwo stworzyło nowego rodzaju bohatera - misjonarza. Jak często zdarzało się, że jakiekolwiek starania zrodziły tyle odwagi, pomysłowości i hojności, ile te dążenie do zbawienia dusz? Oczywiście inne religie i kultury miały własnych niezwykłych bohaterów i dobroczyńców. Jednak chrześcijańscy misjonarze połączyli odwagę i miłosierdzie w sposób, który, zdaniem autora, jest wyjątkowy. Chrześcijaństwo ma niepowtarzalny styl.
Ostatecznie ta linia apologetyki ma tę samą słabość, co atak na który odpowiada. To, że są głupi chrześcijanie, nie oznacza, że chrześcijaństwo nie jest prawdziwe. I odwrotnie, tylko dlatego, że chrześcijaństwo jest piękne, nie oznacza, że jest prawdziwe(chyba, że zgodzimy się z Platonem, że prawda jest z konieczności piękna i piękno jest z konieczności prawdziwe). Mimo to uważam, że Geniusz chrześcijaństwa ma wartość oprócz tego argumentu. Jest to napisany bardzo elegancką prozą poetycką, tak charakterystyczną dla tego autora, obraz chrześcijaństwa. Opisujący tę religię pod względem sposobu życia do którego namawia, a nie jej formalnych założeń.

#bookmeter