**Szczęść Boże!** Wpis ten jest kolejnym wpisem z projektu #naukowc... (@H.....a)

Szczęść Boże!

Wpis ten jest kolejnym wpisem z projektu #naukowcywiary który współtworzę razem z @MagnaPomerania i @BrzytwaOckhama

Jeśli Ci się podobają takie wpisy bardzo proszę o wykopanie znaleziska i zapisanie się na mirkolistę wpisu :-)

Mirkolista - Naukowcy wiary:
https://mirkolisty.pvu.pl/list/WXA0ZxvNh04ND2wd

Znalezisko:
https://www.wykop.pl/link/4332705/sw-augustyn-prekursor-teorii-ewolucji-teolog-i-filozof/

Dzisiejszy wpis poświęcony będzie św. Augustynowi - duchownemu, który na 1400 lat przed Darwinem stworzył coś, co można nazwać pierwowzorem teorii ewolucji. Z góry ostrzegam, że ten wpis będzie znacznie dłuższy od poprzednich, ale myślę, że wiedza zawarta w nim zrekompensuje każdą sekundę przeznaczoną na czytanie.

Kim był?

Urodził się 13 listopada 354 roku w Tagaście (Północna Afryka), jako Aureliusz Augustyn. Był wczesnochrześcijańskim filozofem i teologiem; ojcem i doktorem Kościoła. W młodości studiował retorykę. Dzieła Cycerona nakłoniły go do badań filozoficznych. W wieku 19 lat postanowił studiować filozofie, wkrótce został wyznawcą manicheizmu, bo chrześcijaństwo uważał za zbyt prostackie. Jednakże w ciągu następnych dziewięciu lat manicheizm stopniowo go rozczarowywał. W wieku 29 lat przeniósł się do Rzymu a nieco później do Mediolanu, gdzie został profesorem retoryki, tam też zapoznał się z neoplatonizmem (zmodyfikowana wersja filozofii Platona opracowana w III w. przez Platyna). Pod wpływem ówczesnego biskupa mediolańskiego św. Ambrożego nawrócił się i w 387 r. przyjął chrzest z jego rąk. Ten dawny sceptyk stał się żarliwym rzecznikiem chrześcijaństwa. 396 roku Augustyna wybrano biskupem Hippony (Afryka Północna). Urząd ten piastował do śmierci dnia 28 sierpnia 430 r.

Pierwowzór teorii ewolucji – teoria przyczyn zalążkowych

Św. Augustyn czytając i interpretując Księgę Rodzaju stwierdził, że nie można jej rozumieć dosłownie. Wskazywał na szereg problemów – jak na przykład fakt, że nie można przecież mówić o dniach takich, jakie znamy (cykl dzień/noc) bez Słońca i Księżyca a te przecież powstały w dniu czwartym. Z tego i innych problemów św. Augustyn stworzył jedną z najważniejszych zasad interpretacyjnych chrześcijaństwa, która była stosowana przez Kościół Katolicki przez całe swoje istnienie. Brzmiała ona tak:”... za każdym razem, gdy pojawia się sprzeczność pomiędzy dosłownym rozumieniem tekstu biblijnego a dobrze ustaloną prawdą rozumową, trzeba odwołać się do interpretacji metaforycznej, zakładając, że właśnie taką interpretację miał na myśli autor danego fragmentu Biblii”.

Św. Augustyn zaczął się jednak zastanawiać, jak Bóg faktycznie stworzył życie na Ziemi. W końcu uznał, że Wszechmogący stworzył wszystko jednocześnie. Pogląd ten zaczerpnął od ojców aleksandryjskich, którzy również odrzucali dosłowne rozumienie Księgi Rodzaju. Na uzasadnienie tej tezy przytaczał zdanie z 18 rozdziału Księgi Mądrości Syracha, które w tłumaczeniu, jakim się posługiwał brzmi: „Deus creavit omnia simul” — Bóg stworzył wszystko jednocześnie (Syr 18, 1).
Sześciu dni stworzenia, o których mówi Księga Rodzaju, nie należy, więc rozumieć dosłownie. Nie można przecież mówić o dniach słonecznych — argumentuje Augustyn — zanim pojawiło się Słońce, które według Biblii zostało stworzone dopiero w czwartym dniu. Sześć dni stworzenia to właściwie jeden i ten sam dzień, a nawet jedna chwila. Pismo Święte posługuje się obrazem sześciu dni, aby się dostosować do słabości ludzkiej wyobraźni i możliwości ludzkiego poznania.
Mówi o tym Augustyn w 11 księdze De civitate Dei:
„Bo dzień drugi, trzeci i następne nie są innymi dniami: ten sam
jeden dzień został powtórzony dla dopełnienia liczby sześciu lub
siedmiu ze względu na sześciorakie lub siedmiorakie poznanie”

Wytrawnemu egzegecie nie uszedł uwagi fakt, że na początku Księgi Rodzaju znajdują się dwa równoległe, różniące się od siebie opisy stworzenia. Augustyn nie mógł znać współczesnych nam osiągnięć nauk biblijnych, rekonstruujących szczegółowo historię redakcji tekstu Pisma Świętego. Uważał, że dwa opisy stworzenia odzwierciedlają dwa etapy w stwórczym działaniu Boga. Pierwszy to stwórczy akt Boga na początku, powołujący wszystko do istnienia, a drugi to rozciągnięte w czasie tworzenie poszczególnych form. Ale jak można utrzymywać, że Bóg stworzył wszystko w jednym momencie, a równocześnie twierdzić, że poszczególne formy pojawiały się stopniowo, w miarę upływu czasu? Aby rozwiązać tę trudność Augustyn sięga do znanego mu z filozofii pojęcia logoi spermatikoi i tym samym wprowadza do swojej teologii stworzenia ideę rozwoju. Logoi spermatikoi, które Augustyn nazywa rationes seminales albo rationes causales, można przetłumaczyć, jako „przyczyny – ziarna” albo „przyczyny zalążkowe”.

Ważnym elementem argumentacji Augustyna za teorią przyczyn zalążkowych jest pierwsze zdanie z drugiego opisu stworzenia, jaki znajduje się w 2 rozdziale Księgi Rodzaju. W starołacińskim tłumaczeniu Pisma Świętego, którym Augustyn się posługiwał, zdanie to brzmiało: „Bóg stworzył niebo i ziemię i każdą roślinę zieloną na polu zanim się ona pojawiła na ziemi”. Bóg stworzył już rośliny, ale jeszcze nie pojawiły się one na ziemi. W jaki sposób, więc istniały? Istniały przyczynowo, potencjalnie — odpowiada Augustyn — w ziemi, która otrzymała siłę rodzenia. „W niej, bowiem niejako w korzeniach czasów, że tak się wyrażę, było stworzone to, co w czasie miało zaistnieć”. A więc większość form była obecna na początku jedynie w sposób potencjalny, jako rationes seminales, czyli przyczyny zalążkowe.

Ulubioną analogią św. Augustyna są rośliny, które wyrastają z nasion:
„W tym małym ziarnku siła jest cudowniejsza i doskonalsza, dzięki której wilgoć połączona z pobliską ziemią potrafi przekształcić się we właściwości danego drzewa, w rozłożystość gałęzi, w kształt i zieloność liści, w bogactwo i formę owoców oraz całą jak najbardziej uporządkowaną różnorodność. [...] Podobnie jak w ziarnku niewidzialne razem było wszystko, co z czasem wyrosło w drzewo, tak należy sądzić i o świecie, kiedy Bóg wszystko jednocześnie stworzył; że miał on wszystko, co w nim zostało dokonane, kiedy uczyniony został dzień; nie tylko niebo wraz ze słońcem, księżycem i gwiazdami [...], ale również to, co wydaje woda i ziemia potencjalnie oraz przyczynowo, — zanim w czasie rozwiną się tak, jak je już znamy w tych dziełach, które Bóg aż dotąd spełnia”.

Czy przyczyny zalążkowe są wystarczające, aby same z siebie, dzięki własnym możliwościom, wyprodukować nową formę? Odpowiedź Augustyna nie jest jasna. Takich niejasnych odpowiedzi uważny czytelnik Augustyna znajdzie bardzo wiele. Musimy pamiętać, że Augustyn nie był systematykiem. Jego rozważania są przeważnie odpowiedzią na konkretne problemy, jakie stawiało przed nim życie. Ponadto miał stale świadomość, że mówiąc o tajemnicach wiary porusza się na granicy ludzkich możliwości intelektualnych. Komentując Pismo Święte zaznaczał niejednokrotnie, że jego interpretacja jest tylko jedną z możliwych, a tekst biblijny kryje w sobie głębię będącą ciągłym wyzwaniem dla myśli teologicznej.

Teolog

Ogarnięcie i podsumowanie jego dzieła teologicznego jest niezwykle trudnym zadaniem. Według Eugène Portalié, reprezentującego tradycyjne podejście teologii systematycznej z początku XX w., najważniejsze tematy nauczania Augustyna można ująć pod następującymi hasłami:
- Bóg i dzieła Boże,
- Łaska Boża,
- Kościół i teoria sakramentów,
- Miłość, czyli teologia moralna,
- Eschatologia,

Teologia łaski
Augustyn położył fundament pod refleksję teologiczną na temat łaski. Ukazywał ją jako wszechmoc i wszechprzyczynowość Boga, czyli wszystkim władającą zasadę (Do Symplicjana I q. 1,5.7.13.17). Doktryna o łasce miała szczególne zastosowanie w prowadzonej przez niego wieloletniej polemice z pelagianami na temat skutków grzechu pierworodnego w naturze ludzkiej. Jedynie łaska może wybawić ludzi z losu jaki czekał potomków Adama i Ewy, których położenie soteriologiczne określał jako massa damnata (potępiona mnogość, masa)[29]. Dzięki łasce zaś stają się massa purgata (oczyszczona mnogość, masa)[30]. Właściwe rozróżnienie między łaską i nietkniętą naturą pierwszych rodziców przed upadkiem było jednym z głównych punktów polemiki z Pelagiuszem. Augustyn szczegółowo opracował to zagadnienie w dziele O naturze i łasce napisanym w 415 r., w odpowiedzi na traktat Pelagiusza O naturze. Brytyjczyk twierdził, że stworzenie natury człowieka przez Boga było łaską i jako taka ma ona, z samego faktu wyjścia z ręki Bożej, który czyni wszystko dobrze, możliwość nie grzeszyć. Człowiek nie może utracić tej możliwości, gdyż jest to wpisane w jego naturę. Natura ludzka potomków Adama i Ewy jest tą samą naturą, mają więc tę samą możliwość niegrzeszenia co ich prarodzice przed grzechem. Augustyn, odwołując się przede wszystkim do Listów Pawłowych, ukazał, że człowiek w swej naturze jest i zawsze był zdolny zgrzeszyć. To iż Adam i Ewa mieli zdolność niegrzeszenia, zawdzięczali nadprzyrodzonej łasce Boga niezwiązanej z ich naturą. Łaskę tę utracili po grzechu pierworodnym – oni i cały rodzaj ludzki. Została przywrócona przez Jezusa Chrystusa. W nauczaniu Augustyna znalazły się już wszystkie istotne elementy dogmatu o łasce. Dalszy rozwój dogmatu uzupełnił tę wizję jedynie o pewne szczegóły

Augustianizm - filozofia

Augustianizm lub augustynizm – szerokie pojęcie oznaczające wpływ doktryny św. Augustyna z Hippony na europejską myśl teologiczno-filozoficzną. Pod względem trwałości, zakresu i różnorodności ustępuje on jedynie Platonowi i Arystotelesowi. Praktycznie nie można znaleźć jakiegokolwiek łacińskiego autora średniowiecznej filozofii, który by nie zapożyczył czegoś z myśli Augustyna, a wielu można uznać za jego kontynuatorów. Ogromny wzrost zainteresowania doktryną augustyńską miał również miejsce w okresie renesansu oraz wczesnej nowożytnej filozofii. Augustyn pozostaje także trwałym autorytetem w chrześcijańskiej teologii.

Definicja augustianizmu w filozofii
Pod pojęciem Augustianizmu historycy filozofii średniowiecznej wyróżniają trzy podstawowe prądy:
1. Nurt autorów zależnych w sposób integralny od Augustyna, w swoich założeniach filozoficznych, argumentach i w spojrzeniu na tematykę i metodę starożytnej filozofii
2. Nurt autorów, którzy występowali w obronie poszczególnych punktów doktryny augustyńskiej w konfrontacji z rywalizującymi poglądami, zwłaszcza arystotelizmem.
3. Nurt autorów należących do nominalizmu, którzy na nowo przyswoili sobie zasady doktryny augustyńskiej zwłaszcza zawarte w dziełach Augustyna z późniejszego okresu jego życia. By wyjaśnić trudne miejsca, wykorzystywali te zasady, formułując je w języku semantyki nominalistycznej oraz matematyki zajmującej się ciągłością.

Augustynizm w teologii
Augustyn kontynuował nurt teologii duchowej, alegorycznej uprawianej przez Szkołę Aleksandryjską, którą poznał dzięki swemu mistrzowi Ambrożemu z Mediolanu Augustynizm zakłada istnienie dramatycznego rozdarcia między Bogiem i człowiekiem, w wyniku grzechu pierworodnego. Skutkiem upadku pierwszych rodziców jest pożądliwość (conupiscentia) w naturze ludzkiej, powodująca brak jedności między ciałem i duchem (por. Rz 7,21-25), między tym co rozumne a tym co zmysłowe. Rozdarcie to jest szczególnie widoczne wewnątrz człowieka, którego dusza z natury, jako byt wyższy, noszący w sobie obraz Boży, dąży ku sprawom wiecznym, jest "capax Dei" (zdolny do pojmowania Boga), a ciało, jako byt niższy, dąży ku rzeczom materialnym, powodując upadek moralny.

Założenia epistemologiczne
- Wiedza naturalna jest wspomagana przez łaskę. Dane objawienia nie mogą być sprzeczne z danymi doświadczenia empirycznego. Bóg jest centralnym zagadnieniem poznania ludzkiego. Filozofia jest wykorzystywana dla formułowania prawd teologicznych, poznanych przez wiarę. Augustynizm nie stawia ścisłej granicy między tymi dwoma dziedzinami wiedzy.
- Iluminacja, czyli oświecenie nadnaturalnego pochodzenia jest najdoskonalszym źródłem wiedzy, wspomagającym nasze poznanie Boga i praw rządzących światem.

Założenia metafizyczne
- Augustyńska wizja świata i człowieka czerpała wiele z filozofii platońskiej, przeciwstawiła się jej w odniesieniu do dwóch rzeczywistości: Wcielenia Syna Bożego i zmartwychwstania ciał. Świat został stworzony ex nihilo. Hierarchia bytów stworzonych, podobnie jak w platonizmie, zstępuje od duchowych do materialnych. Istnieje podporządkowanie, prymat: Boga nad stworzeniem, duszy nad ciałem, rozumu nad wolą, łaski nad naturą. Im bliżej byty są Boga, tym bardziej "są", tym są doskonalsze[8]. Bóg obcuje ze światem materialnym za pośrednictwem aniołów.
- Augustynizm przyjmuje istnienie tzw. idei zarodkowych (rationes seminales) jako form kształtujących materię.
- Wszystko co stworzył Bóg jest dobre, a zło jest defektem, brakiem doskonałości istnienia.

Ciekawostka
Znany jest sen świętego Augustyna, w którym zobaczył dziecko usiłujące na plaży przelać muszelką zawartość morza do dołka wykopanego w piasku. Wobec zadziwienia Augustyna, dziecko miało odpowiedzieć: „Prędzej przeleję morze do tego dołka, niż ty, Augustynie, swoim umysłem pojmiesz tajemnicę Trójcy Świętej”.

Dziękuję za uwagę! :-)

Żródła:
https://www.naukaireligia.pl/files/attachment/czy_swiety_augustyn.pdf
http://sciaga.pl/tekst/28701-29-sw_augustyn_zyciorys_i_poglady
https://pl.wikipedia.org/wiki/Augustyn_z_Hippony
https://www.youtube.com/watch?v=trrN_z3Xpc8

#wiara #religia #chrzescijanstwo #katolicyzm #mirkomodlitwa #mikromodlitwa #kosciol #4konserwy #historia #ciekawostkihistoryczne #nauka #gruparatowaniapoziomu

Aktywne Wpisy

Aktywne Znaleziska

Pojazdy elektryczne powodują dwukrotnie większe szkody na drogach

USA gratulują Polsce. Chodzi o zatrzymanie rosyjskiego szpiega we Wrocławiu

Kierowca potrącił pieszą prawie w połowie przejścia, prokurator wini.. ofiarę

Włochy. Historyczny wyrok w sprawie migrantów. Kapitan holownika skazany

Strajk generalny w Dorohusku. Granica zupełnie zablokowana!

Popularne tagi